Mỹ đổi chính sách visa du học, các hoàng gia trên thế giới bất an

Chính sách mới về visa du học của chính quyền Trump ảnh hưởng đến hơn 7.000 sinh viên, các thành viên hoàng gia cũng không nằm ngoài vòng xoáy này.

Trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump ban hành các chính sách hạn chế sinh viên quốc tế, không chỉ hàng nghìn sinh viên bị ảnh hưởng mà ngay cả các thành viên hoàng gia cũng không nằm ngoài vòng xoáy này. Một trong những trường hợp nổi bật là Công chúa Elisabeth của Bỉ, người thừa kế ngai vàng, đang đối mặt với nguy cơ gián đoạn việc học tại Đại học Harvard.

Công chúa Elisabeth và nguy cơ gián đoạn học tập

Công chúa Elisabeth, 23 tuổi, là người kế vị ngai vàng của Vương quốc Bỉ. Sau khi hoàn thành chương trình cử nhân lịch sử và chính trị tại Đại học Oxford, cô tiếp tục theo học chương trình thạc sĩ về Chính sách công tại Trường Kennedy, Đại học Harvard.

Vào tháng 5/2025, Mỹ đã thu hồi quyền của Harvard trong việc tuyển sinh sinh viên quốc tế, buộc các sinh viên nước ngoài phải chuyển trường hoặc đối mặt với nguy cơ mất tình trạng hợp pháp tại Mỹ. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến Công chúa Elisabeth, người vừa hoàn thành năm học đầu tiên tại Harvard.

Phát ngôn viên của Cung điện Hoàng gia Bỉ, Lore Vandoorne, cho biết: "Công chúa Elisabeth vừa hoàn thành năm học đầu tiên. Tác động của quyết định này sẽ rõ ràng hơn trong những ngày tới. Chúng tôi đang xem xét tình hình".

Giới hoàng gia Trung Đông lo lắng

Không chỉ Công chúa Elisabeth của Bỉ, lệnh hạn chế sinh viên quốc tế từ chính quyền Trump còn tạo ra làn sóng lo ngại trong giới thượng lưu toàn cầu, đặc biệt là các thành viên hoàng gia Trung Đông - nơi từ lâu vốn có truyền thống gửi con em sang Mỹ theo học các chương trình giáo dục tinh hoa.

Tại Jordan, Hoàng tử Hashem bin Abdullah, con trai út của Vua Abdullah II và Hoàng hậu Rania, từng theo học tại trường Georgetown - một trong những đại học danh giá tại Washington D.C. Tuy không có xác nhận chính thức liệu hoàng tử có bị ảnh hưởng bởi chính sách hiện tại hay không, nhưng theo các nguồn tin từ khu vực, nhiều thành viên hoàng tộc và con em trong giới quý tộc Jordan đang "án binh bất động", hoãn kế hoạch du học Mỹ vì e ngại rủi ro visa.

Ả Rập Xê-út, quốc gia có mối quan hệ chiến lược lâu năm với Mỹ, từ lâu đã xem giáo dục tại các trường nhóm Ivy League như Harvard, Yale, MIT... là đích đến của con em các dòng tộc cầm quyền. Chương trình học bổng King Abdullah Scholarship Program từng đưa hàng chục nghìn sinh viên Ả Rập Xê-út đến Mỹ, bao gồm cả các thành viên có liên hệ với hoàng tộc.

Tuy nhiên, trong bối cảnh Mỹ siết visa, nhiều gia đình đã chuyển hướng đầu tư giáo dục sang châu Âu hoặc Canada. Theo phân tích của Carnegie Endowment, động thái này không chỉ mang tính đối phó nhất thời mà còn đặt ra dấu hỏi về niềm tin chiến lược lâu dài giữa giới tinh hoa vùng Vịnh và hệ thống giáo dục Mỹ.

Ngoài Trung Đông, một số gia đình hoàng gia ở châu Á – tiêu biểu là Thái Lan và Brunei – cũng được cho là đang chịu tác động. Các chương trình học thạc sĩ hoặc đào tạo ngắn hạn vốn được coi là cầu nối giữa tầng lớp cầm quyền và giới hoạch định chính sách Mỹ có nguy cơ bị gián đoạn.

Phản ứng của cộng đồng quốc tế

Trên mặt trận ngoại giao, nhiều quốc gia đã công khai phản ứng trước các chính sách hạn chế sinh viên quốc tế của Mỹ.

Chính phủ Đức đưa ra đề xuất thành lập "học xá hải ngoại" cho Harvard và các đại học Mỹ khác ngay trên đất châu Âu, nhằm tiếp nhận các sinh viên bị từ chối visa. Theo The Times, Bộ trưởng Giáo dục Đức mô tả đây là nỗ lực gìn giữ “giá trị học thuật vượt biên giới và tự do học thuật” trước xu hướng co cụm của chủ nghĩa bảo hộ giáo dục.

Canada và Australia, hai nước nổi tiếng về chính sách cởi mở với sinh viên quốc tế, đã tăng cường quảng bá học bổng và thủ tục visa nhanh nhằm đón đầu làn sóng “chuyển trục học thuật” từ Mỹ.

Liên minh châu Âu đã có tuyên bố chung bày tỏ “quan ngại sâu sắc” trước chính sách của Mỹ, nhấn mạnh giáo dục không nên trở thành công cụ đối đầu chính trị.

Một số quốc gia đề xuất thành lập “mạng lưới học thuật mở” cho các sinh viên bị ảnh hưởng. Đáng chú ý, nhiều tổ chức quốc tế - trong đó có UNESCO - cũng lên tiếng cảnh báo về hậu quả lâu dài của việc chính trị hóa giáo dục, nhất là khi nó ảnh hưởng đến những cá nhân vốn là biểu tượng của sự kết nối văn hóa như các thành viên hoàng gia.