Tiếp sức ước mơ nâng tầm nông sản địa phương

- Từ khát vọng đánh thức tiềm năng nông sản bản địa, anh Lý Minh Hiếu, sinh năm 1990 (xã Lộc Bình), Giám đốc Hợp tác xã Thành Lộc đã kiên trì xây dựng mô hình nuôi gà 6 ngón và từng bước đưa giống gà đặc sản này trở thành thương hiệu nhiều vùng miền biết đến. Hành trình nâng tầm sản phẩm của anh được tiếp sức từ Nghị quyết 08/2019 của HĐND tỉnh về khuyến khích đầu tư, phát triển hợp tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Nhờ đó, mô hình không chỉ phát triển về quy mô, chất lượng mà còn lan tỏa giá trị, mở ra hướng đi bền vững cho người dân vùng biên.

Khởi nghiệp năm 2019 với mô hình nuôi gà 6 ngón, anh Hiếu là một trong số ít người trẻ tiên phong gìn giữ giống gà quý của quê hương. Trải qua nhiều biến cố, song với ý chí quyết tâm, cùng sự hỗ trợ kịp thời của chính sách, anh đã và đang gìn giữ, nâng cao chất lượng, đưa sản phẩm đặc sản này vươn tới những thị trường mới.

Thắp lại ngọn lửa khởi nghiệp

Thời gian đầu, anh Lý Minh Hiếu thuê đất xây dựng trang trại tại xã Như Khuê, huyện Lộc Bình (cũ) và thành lập HTX Thành Lộc vào năm 2020. Năm 2021, HTX đạt danh hiệu Top 10 Thương hiệu vàng Nông nghiệp Việt Nam. Ngoài việc cung cấp gà giống, Anh Hiếu xây dựng thương hiệu riêng “Gà 6 ngón Mẫu Sơn” với sản phẩm thịt gà được đóng gói, dán nhãn, có mã QR truy xuất nguồn gốc, được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao vào tháng 4/2022. Khi mô hình đang mang lại hiệu quả, đàn gà phát triển tốt, đầu ra ổn định thì biến cố xảy ra. Mùa mưa bão trong năm 2022, một đợt lũ đã khiến toàn bộ cơ nghiệp của anh tan hoang. Hơn 2.000 con gà hậu bị (gà được nuôi và chăm sóc đặc biệt nhằm mục đích sinh sản) bị cuốn trôi, chết ngạt, chuồng trại đổ sập, tài sản bị xóa trắng.

Anh Hiếu chia sẻ: Lúc ấy tôi đã muốn từ bỏ nhưng nghĩ đến mục tiêu của mình đó là tiếp tục nâng tầm và mở rộng thị trường quảng bá sản phẩm, tôi quyết tâm làm lại từ đầu, không thể để giống gà ấy mai một, không thể để công sức bao năm trước đó đổ sông đổ bể. Năm 2023, tôi mạnh dạn vay vốn xây dựng lại mô hình.

Để tiết kiệm chi phí, anh Hiếu quyết định chuyển trang trại đến mảnh đất của gia đình tại thôn Bản Phải (xã Tú Mịch cũ) nay là xã Mẫu Sơn - một trong những thôn khó khăn giáp biên giới, cách cửa khẩu Chi Ma hơn 10 km.

“Làm trang trại ở đây ngoại trừ khó khăn về giao thông, vị trí xa trung tâm, bù lại, tôi có đất đồi rộng, thoáng, có điều kiện gần tự nhiên để nuôi gà bán hoang dã. Ngoài ra, tôi còn có thể tiết kiệm được chi phí để đầu tư nâng cấp chuồng trại, thiết bị, gà giống" - anh Hiếu cho biết.

Khởi nghiệp lại, song với bản lĩnh, kinh nghiệm sẵn có cùng tinh thần học hỏi, trang trại của anh dần phục hồi lại và trở thành một trong những điểm sáng nông nghiệp của xã Mẫu Sơn. 

Anh Nguyễn Đức Thắng, quận Long Biên, thành phố Hà Nội cho biết: Những năm qua tôi thường xuyên sử dụng Gà 6 ngón Mẫu Sơn của HTX Thành Lộc ở xã Mẫu Sơn, tỉnh Lạng Sơn để làm quà hoặc tiếp khách quý. Bên cạnh hương vị riêng có, quan trọng nhất là sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, quy trình chăn nuôi sạch nên rất yên tâm sử dụng.

Không ngừng hoàn thiện, nâng tầm sản phẩm

Mặc dù vẫn ấp ủ mong muốn nâng tầm sản vật quý nhưng anh Hiếu còn gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn. Đầu năm 2025, anh được tiếp thêm động lực khi có cơ hội tiếp cận và nhận hỗ trợ từ Nghị quyết 08/2019 của HĐND tỉnh. Theo đó, với hơn 3 tỷ đồng nguồn vốn đã được giải ngân thời gian qua, anh mở rộng chuồng trại, nâng quy mô chăn nuôi từ 2.000 con gà hậu bị lên 4.000 con, đồng thời nghiên cứu nâng cao chất lượng sản phẩm bằng cách chăn nuôi theo quy trình VietGAP (tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp tốt tại Việt Nam); đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất giết mổ gà thịt theo đúng tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm; nghiên cứu xây dựng nhãn hiệu tập thể và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm.

Đến nay, bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo, trên 4.000 con gà hậu bị cho từ 2.500 - 2.700 quả trứng. Toàn bộ trứng được ấp với tỉ lệ nở thành gà con giống đạt 85 - 90%. Trung bình mỗi tháng, khoảng 40.000 con gà giống được HTX Thành Lộc cung cấp cho nông dân trên toàn quốc theo 10 chuỗi liên kết chăn nuôi trong và ngoài tỉnh theo tiêu chuẩn VietGAP. Gà giống được HTX Thành Lộc chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi theo phương pháp bán chăn thả tự nhiên, hỗ trợ bao tiêu đầu ra... đảm bảo đúng quy trình chăn nuôi với thời gian trên 5 tháng, nhờ vậy, sản phẩm gà 6 ngón thành phẩm luôn được đảm bảo về chất lượng. 

Cùng đó, số lượng gà thịt HTX cung cấp ra thị trường từ 3 đến 5 tấn/tháng. Tổng doanh thu từ việc sản xuất, kinh doanh gà giống, gà thịt của HTX ước đạt khoảng 4 tỷ đồng/năm.

Ông Hoàng Vĩnh Hưng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Mẫu Sơn cho biết: Thời gian qua, nguồn vốn từ Nghị quyết 08 đã thực sự trở thành điểm tựa để anh Lý Minh Hiếu nâng tầm sản phẩm, xây dựng chuỗi chăn nuôi bài bản và tạo cơ hội cho việc liên kết, chuyển giao kỹ thuật. Trước khi vận hành chính quyền hai cấp như hiện nay, mô hình của anh Hiếu được đánh giá là mô hình tiêu biểu sử dụng hiệu quả nguồn vốn được hỗ trợ từ Nghị quyết 08 trên địa bàn huyện Lộc Bình (cũ). Qua đó, góp phần tạo dựng diện mạo mới cho nông nghiệp xã Mẫu Sơn, phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp trong giai đoạn hiện nay.

Bên cạnh đó, trang trại của anh Hiếu còn tạo việc làm cho 5 đến 10 lao động địa phương tùy từng thời điểm, giúp họ có thu nhập ổn định, hạn chế tình trạng di cư lao động.

Chị Lý Thị Hạnh, xã Mẫu Sơn cho biết: Trước đây quanh năm tôi chỉ làm đồng áng, cạo nhựa thông, thu nhập bấp bênh. Từ khi có trại gà của anh Hiếu, hằng ngày tôi vừa đến trại gà làm việc, vừa có thể tranh thủ chăm lo việc nhà, chăm sóc con cái, thu nhập ổn định hơn. Tôi còn vui vì bản thân được góp sức giữ gìn giống gà quý của địa phương.

Nhờ sự tiếp sức đúng thời điểm từ chính sách của tỉnh, anh Hiếu không chỉ có cơ hội hiện thực hóa ước mơ của mình mà còn bảo vệ giá trị, tiềm năng sẵn có của quê hương, đưa gà 6 ngón từ bếp của người Dao (xã Mẫu Sơn) thành sản phẩm có tên tuổi trên thị trường. Trong tháng 7/2025, qua các bước thẩm định, sản phẩm Gà 6 ngón Mẫu Sơn đảm bảo đủ các tiêu chuẩn và hiện đang trong quy trình xét công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao.

Giữa núi rừng biên cương, trang trại gà 6 ngón của anh Hiếu đang lặng lẽ vươn mình. Không chỉ là nơi bảo tồn, duy trì giống gà quý, đó còn là nơi chắt chiu từng giấc mơ của người trẻ dám nghĩ dám làm, nơi người dân vùng cao đang tin tưởng vào sự phát triển bền vững ngay trên mảnh đất quê hương.