"Thủ phạm" gây sự cố cho máy bay Singapore nguy hiểm thế nào?

Hầu hết hành khách đều gặp phải tình trạng nhiễu động không khí khi di chuyển bằng đường hàng không. Thời điểm đó, máy bay bay qua các khối khí chuyển động hỗn loạn trong một khu vực không gian.

Ngày 21/5, máy bay Singapore đã gặp nhiễu động nghiêm trọng khiến 1 người thiệt mạng và 30 người thương vong.

Máy bay Singapore đã gặp nhiễu động nghiêm trọng

Singapore Airlines cho biết chiếc Boeing 777-300ER mang số hiệu SQ321 hôm nay đi vào vùng nhiễu động nghiêm trọng khi đang bay trên lưu vực sông Irrawaddy của Myanmar ở độ cao hơn 11.200 m, khoảng 10 giờ sau khi cất cánh. Tổ bay khi đó đang phục vụ bữa ăn.

Máy bay đang trên đường từ sân bay Heathrow, Anh tới Singapore. Phi công tuyên bố tình trạng y tế khẩn cấp và chuyển hướng máy bay đến Bangkok, hạ cánh xuống sân bay Suvarnabhumi vào khoảng 15h45.

Hiện chưa thể tái hiện sự việc từ dữ liệu theo dõi hàng không công khai. Phát ngôn viên FlightRadar24 cho biết họ đang phân tích dữ liệu vào khoảng 14h49 cho thấy máy bay nghếch lên trên và quay trở lại độ cao hành trình trong khoảng một phút.

FlightRadar24 ghi nhận có thời điểm máy bay giảm độ cao từ hơn 11.200 m xuống khoảng 9.400 m trong 5 phút sau khi vượt biển Andaman và đến gần Thái Lan. Phát ngôn viên giải thích họ ban đầu cho rằng việc giảm độ cao diễn ra khi máy bay gặp nhiễu động, tuy nhiên, họ sau đó kết luận đây chỉ là động thái nhằm hạ cánh.

Nhiễu động không khí - một trong những loại tai nạn hàng không phổ biến nhất

Một hiện tượng nhiễu động không khí nghiêm trọng có thể khiến ngay cả những phi công dày dạn kinh nghiệm nhất cũng phải lo lắng. Thông thường, hiện tượng này chỉ khiến máy bay rung lắc đôi chút. Tuy nhiên, trong trường hợp xấu nhất, nó có thể gây hư hỏng, thương tích và trong trường hợp như chuyến bay SQ321 của Singapore Airlines vào ngày 21/5, một người đã tử vong.

Theo Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), trong các vụ tai nạn không gây tử vong, nhiễu động không khí là nguyên nhân hàng đầu gây thương tích cho tiếp viên và hành khách.

Theo Ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB), đây là một trong những loại tai nạn hàng không phổ biến nhất hiện nay. Theo Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia, nhiễu động không khí khiến các hãng hàng không Mỹ thiệt hại lên tới 500 triệu USD/năm do hành khách bị thương, chậm trễ chuyến bay.

Paul Williams, Giáo sư khoa học khí quyển tại Đại học Reading (Anh), cho biết: "Có một thang đo để đo độ mạnh của nhiễu động không khí. Trong những lần gặp nhiễu động nhẹ, phi hành đoàn vẫn có thể đi lại và tiếp tục phục vụ dịch vụ ăn uống. Còn nếu mà gặp nhiễu động mạnh hơn, bất kỳ thứ gì không được cố định chắc chắn sẽ bung ra và gây khó khăn cho việc đi lại. Lúc này, tiếp viên hàng sẽ phải ngồi lại chỗ. Trường hợp tồi tệ nhất là nhiễu động nghiêm trọng. Nhiễu động không khí có thể mạnh hơn trọng lực, sức ép có thể gắn chặt hành khách vào ghế. Nếu không thắt dây an toàn, cơ thể người sẽ bị hất lên trong cabin và gây ra chấn thương nghiêm trọng, như gãy xương".

Tại Mỹ, mỗi năm có khoảng 65.000 máy bay gặp phải tình trạng nhiễu động không khí vừa phải và khoảng 5.500 chiếc gặp tình trạng nhiễu động nghiêm trọng. Tuy nhiên, những con số này có thể sẽ tăng lên.

Hiện tượng nhiễu động không khí có xu hướng gia tăng

Theo Giáo sư Williams, biến đổi khí hậu đang làm thay đổi tình trạng nhiễu động. "Chúng tôi đã chạy một số mô phỏng trên máy tính và nhận thấy rằng tình trạng nhiễu động nghiêm trọng có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba trong những thập kỷ tới," ông nói.

Bên cạnh đó, hiện tượng này càng ngày càng xảy ra mà không liên quan đến bất kỳ hiện tượng nào như bão hoặc mây. Không giống như nhiễu động thông thường, hiện tượng này xảy ra bất ngờ và máy bay khó tránh kịp.

Theo NTSB, từ năm 2009 đến 2018, tổ bay không nhận được cảnh báo trong khoảng 28% số vụ tai nạn liên quan đến nhiễu động không khí. Phân tích của Giáo sư Williams dự đoán rằng nhiễu loạn không khí sẽ tăng đáng kể trên toàn cầu vào giai đoạn 2050-2080, đặc biệt dọc theo các tuyến bay nhộn nhịp nhất và loại nhiễu động mạnh sẽ tăng nhiều nhất.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là việc đi máy bay sẽ kém an toàn hơn. Ông Williams chỉ ra rằng máy bay được chế tạo theo thông số kỹ thuật rất cao và chúng có thể chịu được tình trạng hỗn loạn tồi tệ nhất ngay cả trong tương lai.

Tuy nhiên, thời gian nhiễu động mức độ vừa sẽ tăng lên. Thông thường, trên một chuyến bay xuyên Đại Tây Dương, bạn có thể gặp phải tình trạng nhiễu loạn trong 10 phút. Tôi nghĩ rằng trong vài thập kỷ nữa, thời gian này có thể tăng lên 20 phút hoặc nửa giờ. Biển báo thắt dây an toàn sẽ được bật nhiều hơn.

Làm thế nào để đối phó với nhiễu động khi ở trên máy bay?

Đối với nhiều người, việc di chuyển bằng máy bay thường gắn liền với những cảm giác hồi hộp, lo lắng, đặc biệt là khi gặp phải hiện tượng nhiễu động không khí. Máy bay chao đảo, rung lắc mạnh khiến không ít hành khách hoảng sợ, thậm chí nghĩ đến viễn cảnh xấu nhất.

Vậy, hành khách nên làm gì để giữ bình tĩnh và vượt qua những giây phút "thót tim" này?

Giữ bình tĩnh

Khi gặp nhiễu động, điều quan trọng nhất là hành khách cần giữ bình tĩnh và tuân theo hướng dẫn của tiếp viên hàng không. Việc hoảng loạn, la hét hay di chuyển đột ngột có thể khiến tình hình thêm rối ren và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.

Thắt dây an toàn

Hãy luôn đảm bảo dây an toàn được thắt chặt trong suốt hành trình bay, đặc biệt khi gặp nhiễu động. Dây an toàn là biện pháp bảo vệ hiệu quả nhất giúp bạn hạn chế nguy cơ bị thương do va đập mạnh.

Tập trung vào hơi thở

Khi gặp nhiễu động và cảm thấy bản thân bắt đầu hoảng sợ, kiểm soát hơi thở là cách tuyệt vời để bạn bình tĩnh lại và ngăn chặn sự lo lắng leo thang.

Theo các chuyên gia trị liệu, bài tập thở sâu sau đây có thể giúp kích thích dây thần kinh phế vị, từ đó kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm (PNS) - hệ thống chịu trách nhiệm giữ cho cơ thể bạn ở trạng thái bình tĩnh và thư giãn:

Cách thực hiện:

Hít vào sâu bằng mũi: Để cơ hoành nở rộng ra bụng khi bạn hít vào.

Giữ hơi thở trong vài giây: Tập trung vào cảm giác hơi thở trong cơ thể.

Thở ra chậm rãi bằng miệng: Cho phép hơi thở thoát ra một cách tự nhiên.

Đảm bảo thời gian thở ra gấp đôi thời gian hít vào: Điều này giúp bạn thư giãn hiệu quả hơn.

Lặp lại: Tiếp tục thực hiện bài tập thở sâu trong vài phút cho đến khi bạn cảm thấy bình tĩnh hơn.

Tránh nhìn ra ngoài cửa sổ, lắng nghe phi hành đoàn

Việc nhìn vào những chuyển động mạnh của máy bay và bầu trời xám xịt có thể khiến bạn thêm sợ hãi. Thay vào đó, hãy tập trung vào những thứ khác như đọc sách, nghe nhạc hoặc trò chuyện với người bên cạnh.

Trong khi cố gắng xua tan lo lắng và tập trung vào việc khác, điều quan trọng là hành khách phải chú ý lắng nghe thông báo từ phi công và tiếp viên hàng không. Họ sẽ cung cấp thông tin cập nhật về tình hình nhiễu loạn, mức độ nghiêm trọng và các biện pháp an toàn cần thiết.

Tin tưởng vào phi hành đoàn

Được đào tạo bài bản và dày dặn kinh nghiệm, phi công sở hữu khả năng điều khiển máy bay một cách an toàn trong điều kiện thời tiết xấu, bao gồm cả nhiễu loạn. Họ rèn luyện khả năng nhận biết các dấu hiệu cảnh báo nhiễu loạn, dự đoán mức độ và thời điểm xảy ra để có biện pháp xử lý phù hợp.