Đề xuất viên chức được thành lập và quản lý doanh nghiệp

Dự luật Doanh nghiệp bổ sung thêm đối tượng được thành lập, tham gia quản lý, điều hành, làm việc tại doanh nghiệp, trong đó có viên chức nhà nước.

Thông tin trên được Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng - thừa ủy quyền Thủ tướng, trình bày dự Luật Doanh nghiệp sửa đổi, tại Kỳ họp 9, Quốc hội khóa XV diễn ra sáng nay (9/5).

Theo đó, dự luật bổ sung trường hợp viên chức làm việc tại cơ sở giáo dục đại học công lập được quyền góp vốn vào doanh nghiệp do cơ sở đó thành lập hoặc tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu do cơ sở đó tạo ra.

Dự luật cũng bổ sung quy định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp. Theo đó, chủ sở hữu hưởng lợi là cá nhân thực tế nắm trực tiếp hoặc gián tiếp từ 25% vốn điều lệ trở lên, hoặc được hưởng trên 25% lợi nhuận, hay là cá nhân cuối cùng chi phối doanh nghiệp.

Các quy định tăng giám sát, kiểm tra đăng ký kinh doanh của UBND cấp tỉnh, chế tài xử lý với doanh nghiệp không góp đủ vốn điều lệ cam kết, vốn ảo, khai khống... cũng được bổ sung tại dự luật.

Theo Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, việc bổ sung các quy định này nhằm tăng minh bạch trong hoạt động doanh nghiệp. Cơ quan quản lý Nhà nước cũng tăng trách nhiệm quản lý hậu kiểm trước tình trạng doanh nghiệp ma, vốn ảo, hoặc núp bóng góp vốn, mua cổ phần chi phối thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Dự Luật Doanh nghiệp sửa đổi cũng siết việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Theo đó, doanh nghiệp chỉ được phát hành trái phiếu riêng lẻ khi tổng nợ phải trả không quá 5 lần vốn chủ sở hữu (theo báo cáo tài chính gần nhất).

Quy định này không áp dụng với tổ chức phát hành là doanh nghiệp nhà nước, đơn vị phát hành trái phiếu để làm dự án bất động sản, ngân hàng, bảo hiểm, công ty môi giới bảo hiểm, chứng khoán, quản lý quỹ đầu tư.

Báo cáo thẩm tra dự Luật Doanh nghiệp sửa đổi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, các nội dung được đề xuất sửa đổi, bổ sung tại dự án luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế.

Về đề xuất để viên chức tham gia lập và quản lý doanh nghiệp, Uỷ ban cho rằng, cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức, trừ viên chức làm việc tại cơ sở giáo dục đại học công lập được tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp do cơ sở đó thành lập hoặc tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu do cơ sở đó tạo ra.

Trường hợp viên chức là người lao động thì phải được sự đồng ý của người đứng đầu cơ sở giáo dục đại học công lập; trường hợp viên chức quản lý là người đứng đầu cơ sở giáo dục đại học công lập thì phải được sự đồng ý của cấp trên quản lý trực tiếp.

Theo Chủ nhiệm Phan Văn Mãi, việc nhắc lại quy định này tại Luật Doanh nghiệp vừa không cần thiết, vừa tiềm ẩn nguy cơ không bảo đảm đồng bộ giữa các dự án Luật cùng trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9, vừa không rõ mối quan hệ giữa các luật.

Hiện nay, các văn bản này cũng đang có quy định không thống nhất về đối tượng viên chức được thành lập, tham gia quản lý, điều hành, làm việc tại doanh nghiệp. Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát Luật Viên chức để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Về vấn đề bổ sung và giao Chính phủ quy định chi tiết việc kê khai thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp là phù hợp đổi mới trong xây dựng luật. Tuy nhiên, Uỷ ban đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, quy định rõ hơn chủ thể doanh nghiệp cần kê khai trên cơ sở tối ưu hóa thông tin khai thác từ hệ thống cơ sở dữ liệu sẵn có, giảm chi phí tuân thủ.

"Các hướng dẫn cần đầy đủ, chi tiết, tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp trong tự do kinh doanh với chi phí thấp", ông Mãi lưu ý.

Dự kiến Quốc hội thảo luận tại tổ dự thảo dự Luật Doanh nghiệp vào chiều mai (10/5), ở hội trường ngày 20/5.