Để không còn trẻ nhiễm HIV từ mẹ

- Điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là một giải pháp quan trọng giúp giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV ở trẻ sơ sinh, đồng thời cũng là phương pháp tiết kiệm chi phí và phù hợp nhất để tiếp cận thuốc kháng virus ARV. Tại Lạng Sơn, với sự vào cuộc quyết liệt của ngành y tế, ngày càng nhiều phụ nữ mang thai nhiễm HIV được tư vấn, điều trị kịp thời, qua đó mang đến cơ hội sống khỏe mạnh cho cả mẹ và con.

Chị N.T.N (40 tuổi, huyện Lộc Bình) phát hiện mình nhiễm HIV khi mang thai lần thứ hai vào cuối năm 2011. Được cán bộ (TTYT) Lộc Bình tư vấn tận tình, chị đã điều trị ARV sớm, tái khám định kỳ và tuân thủ phác đồ điều trị. Chị N.T.N chia sẻ: Khi bác sĩ nói, nếu điều trị đúng cách, con sinh ra sẽ không bị nhiễm HIV, tôi như được tiếp thêm hy vọng. Đến khi con chào đời khoẻ mạnh, xét nghiệm âm tính, tôi vỡ òa hạnh phúc.

Còn chị N.H.C (31 tuổi, huyện Cao Lộc) biết mình mắc bệnh HIV và bắt đầu điều trị ARV tại TTYT Cao Lộc từ năm 2021. Năm 2024, khi quyết định mang thai, chị đã nhờ các bác sĩ tư vấn để điều trị dự phòng. Đến tháng 4/2025, chị đã sinh con khoẻ mạnh, không bị lây truyền HIV từ mẹ. 

Không riêng 2 trường hợp kể trên mà đối với tất cả các bà mẹ, việc sinh ra những đứa con khoẻ mạnh là một niềm hạnh phúc và niềm hạnh phúc đó càng lớn hơn đối với những người mẹ nhiễm HIV. Bác sĩ Đinh Hoàng Giang, Phó Giám đốc TTYT Cao Lộc, Trưởng Phòng Khám ngoại trú và điều trị ARV thông tin: Bình quân trên địa bàn có khoảng 3.000 phụ nữ mang thai mỗi năm. Công tác sàng lọc HIV cho phụ nữ mang thai được triển khai định kỳ tại các trạm y tế. Những trường hợp nghi ngờ hoặc chậm khám được đội ngũ y tế chủ động đến tận nhà vận động. Các trường hợp dương tính được chuyển tuyến điều trị và theo dõi sát sao.

Cùng với TTYT Cao Lộc, toàn tỉnh hiện có 14 cơ sở tư vấn, xét nghiệm HIV; 6 phòng khám ngoại trú và điều trị ARV; 194/194 trạm y tế xã, phường, thị trấn thực hiện tư vấn và xét nghiệm HIV tự nguyện.

Những năm qua, các cơ sở này đã chủ động truyền thông, giáo dục sức khỏe về lợi ích của việc khám thai định kỳ và xét nghiệm HIV tự nguyện; cấp phát thuốc ARV điều trị dự phòng miễn phí cho phụ nữ nhiễm HIV và con của họ. Cùng đó, ngành y tế tỉnh cũng chú trọng nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ y tế tuyến cơ sở thông qua tập huấn chuyên đề, đảm bảo việc chẩn đoán và điều trị đúng phác đồ.

Bà Hoàng Thị Đặng, Trưởng khoa Phòng chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là một trong những giải pháp có chi phí thấp nhưng hiệu quả cao, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Tất cả chi phí xét nghiệm, điều trị được bảo hiểm y tế chi trả và được hỗ trợ từ Kế hoạch đảm bảo tài chính thực hiện Chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Việc xét nghiệm sàng lọc HIV được lồng ghép ngay trong các dịch vụ chăm sóc thai sản, giúp phát hiện sớm các trường hợp nhiễm HIV, từ đó can thiệp kịp thời bằng điều trị thuốc kháng vi rút ARV.

Nhờ đó, hiệu quả điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con của tỉnh được duy trì ở mức cao, năm 2024 đạt 100%. Từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh có hơn 2.900 phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV, trong đó có 4 phụ nữ mang thai nhiễm HIV, được điều trị ARV. Kết quả, cả 4 người đều sinh con khoẻ mạnh, không bị lây truyền HIV từ mẹ. Thực tế cho thấy, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là phương pháp hiệu quả để phụ nữ nhiễm HIV có cơ hội sinh con khỏe mạnh, không nhiễm HIV.

Hưởng ứng Tháng cao điểm phòng, chống lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2025 (tháng 6) với chủ đề “Hành động ngay – Bảo vệ tương lai con trẻ khỏi HIV”, ngành y tế tỉnh đã xây dựng kế hoạch, tập trung truyền thông, tư vấn xét nghiệm cho phụ nữ mang thai, đồng thời rà soát kỹ các trường hợp có yếu tố nguy cơ, phấn đấu duy trì 100% phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, hướng tới mục tiêu "Không còn trẻ sinh ra bị nhiễm HIV vì lý do có thể phòng tránh được".