Bảo tồn sông băng - Hành động cấp bách vì an ninh nguồn nước

Cơ quan Giám sát Sông băng thế giới ước tính rằng, kể từ năm 2020, lượng băng tan hằng năm tương đương với lượng nước tiêu thụ trên toàn cầu trong 30 năm.

Được tổ chức vào ngày 22/3 hằng năm kể từ năm 1993, Ngày Nước Thế giới là sự kiện thường niên của Liên hợp quốc nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của nước ngọt đối với cuộc sống của con người và sự phát triển bền vững của Trái đất.

Ngày Nước Thế giới năm 2025 có chủ đề "Bảo tồn các dòng sông băng", nhấn mạnh sự cần thiết của hành động toàn cầu nhằm quản lý nước từ băng tan một cách bền vững và giảm lượng phát thải, qua đó bảo vệ nguồn tài nguyên nước thiết yếu cho tương lai.

Theo báo cáo của Liên hợp quốc, hiện nay sông băng và tảng băng dự trữ khoảng 70% nước ngọt toàn cầu và có gần 2 tỷ người sống dựa vào nước từ sông băng, tuyết tan và nước chảy từ núi để sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp và năng lượng. Sự tan chảy sông băng kéo theo mực nước biển dâng cao hơn khoảng 20cm so với năm 1900, gây ra nhiều rủi ro về nguồn nước đối với các cộng đồng dân cư, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực và tác động đến kinh tế toàn cầu.

Dẫn các số liệu mới của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) tại lễ kỷ niệm cấp cao, Tổng Thư ký WMO Celeste Saulo nhấn mạnh: "Tình trạng của các sông băng là một trong những chỉ báo rõ ràng nhất và thay đổi mạnh nhất của biến đổi khí hậu".

Theo báo cáo Tình trạng khí hậu toàn cầu 2024 của WMO, ba năm qua ghi nhận mức suy giảm khối lượng sông băng lớn nhất trong lịch sử, diễn ra trên cả 19 khu vực có sông băng trên thế giới.

Cơ quan Giám sát Sông băng thế giới ước tính rằng, kể từ năm 2020, lượng băng tan hằng năm tương đương với lượng nước tiêu thụ trên toàn cầu trong 30 năm. Trong giai đoạn này, băng tan đã góp thêm 18mm vào mực nước biển toàn cầu, làm gia tăng nguy cơ ngập lụt ven biển, ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn người.

Để hình dung rõ hơn về mức độ suy giảm này, kể từ năm 1975, tổng khối lượng băng đã mất đi vượt quá 9.000 gigaton. Con số này tương đương với một khối băng khổng lồ có diện tích bằng nước Đức và dày 25m.

Tình trạng của các sông băng là một trong những chỉ báo rõ ràng nhất và thay đổi mạnh nhất của biến đổi khí hậu.

Tổng Thư ký WMO Celeste Saulo

Có thể thấy, hiện tượng băng tan đang diễn ra nhanh chóng, gây xáo trộn dòng chảy của nước, kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng như lũ lụt, hạn hán và nước biển dâng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Việc giảm tối đa tác động của biến đổi khí hậu và thích ứng với sự suy giảm của các sông băng là điều cấp thiết để bảo vệ cộng đồng và hệ sinh thái.

Hưởng ứng Ngày Nước Thế giới 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, tại Việt Nam, tài nguyên nước phụ thuộc nhiều vào các nguồn nước quốc tế và đang đứng trước thách thức về an ninh nguồn nước do ảnh hưởng từ các quốc gia thượng nguồn. Vì vậy, quản lý tổng hợp tài nguyên nước theo lưu vực sông, thống nhất giữa số lượng và chất lượng, giữa nước mặt và nước ngầm, giữa thượng lưu và hạ lưu là những nguyên tắc cơ bản, tối ưu mà Việt Nam và các nước trên thế giới đang áp dụng trong quản lý tài nguyên nước.

Ngày Nước Thế giới nhằm tôn vinh giá trị của nước và nâng cao nhận thức về tình trạng 2,2 tỷ người trên thế giới chưa được tiếp cận với nguồn nước an toàn. Theo Liên hợp quốc, đây là dịp để thúc đẩy thế giới hành động nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng nước toàn cầu. Trọng tâm của Ngày Nước Thế giới là góp phần thực hiện Mục tiêu Phát triển Bền vững số 6: Bảo đảm nước sạch và vệ sinh cho tất cả mọi người vào năm 2030.