Âm vang Khuổi Nọi

- Suốt chặng đường 13 năm hoạt động cách mạng (1928 – 1941), người chiến sĩ cộng sản kiên cường Lương Văn Tri – người con ưu tú của quê hương Lạng Sơn đã có những cống hiến to lớn trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc. Với cương vị là Chỉ huy trưởng Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (sau này là Đội Cứu quốc quân 1) , đồng chí Lương Văn Tri đã có nhiều công lao trong việc xây dựng căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai , g óp phần quan trọng mở rộng phong trào cách mạng từ trung tâm căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai tới địa bàn các châu, huyện trong tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Thái Nguyên.

Sớm đầu thu, khu di tích Khuổi Nọi, xã Vũ Lễ, huyện Bắc Sơn hiện ra mờ ảo dưới lớp sương giăng mỏng. Với địa thế có dòng Suối Nọi vắt qua “mặt tiền”, sau lưng được bao phủ bởi núi rừng Tam Tấu, vì vậy mặc dù rất gần với tuyến quốc lộ 1B, nhưng nơi đây lại rất kín đáo, dễ phòng thủ và cũng rất thuận để rút lui. Phải chăng bởi thế “hiểm” ấy mà trước đây tiền nhân đã chọn nơi này làm khu căn cứ địa? Và cũng là địa điểm thành lập Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn 80 năm trước (tiền thân của Đội Cứu quốc quân 1)?

Ông Dương Công Chung, Chủ tịch UBND xã Vũ Lễ giới thiệu lưu loát như một hướng dẫn viên: Sau Khởi nghĩa Bắc Sơn (27/9/1940), giặc Pháp điên cuồng khủng bố, trước yêu cầu củng cố Đội Du kích Bắc Sơn, tạo sự phối hợp chặt chẽ giữa Đội Du kích Bắc Sơn với Đội du kích Võ Nhai (Thái Nguyên) làm nòng cốt để củng cố phong trào quần chúng cách mạng, từng bước xây dựng căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai. Tháng Giêng năm 1941, đồng chí Lương Văn Tri được giao nhiệm vụ tăng cường lên Bắc Sơn để chỉ đạo củng cố Đội du kích Bắc Sơn, triển khai thực hiện kế hoạch của Trung ương Đảng là xây dựng căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai (lúc bấy giờ, đồng chí Lương Văn Tri đang tổ chức các lớp huấn luyện quân sự của Xứ ủy Bắc Kỳ tại Hiệp Hòa, Bắc Giang).

Khi đến Khuổi Nọi, qua nắm tình hình hoạt động và những khó khăn của phong trào cách mạng Bắc Sơn. Đồng chí Lương Văn Tri đã bắt tay vào chỉ đạo, tập hợp, củng cố Đội du kích, sắm thêm vũ khí, tổ chức huấn luyện theo kỹ chiến thuật đánh du kích cho các đội viên; tăng cường hoạt động tuyên truyền vận động Nhân dân ủng hộ cách mạng.

Với sự lãnh đạo, chỉ đạo tài tình của đồng chí Lương Văn Tri, trong một thời gian ngắn, các đội viên Đội du kích đã nắm được những kỹ chiến thuật cơ bản, phương pháp đánh du kích, kỹ năng tuyên truyền vận động quần chúng để xây dựng cơ sở cách mạng.

Sau một thời gian chuẩn bị, ngày 23/2/1941, tại Khuổi Nọi, Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn với 32 cán bộ, chiến sĩ (sau này đổi tên thành Đội Cứu quốc quân 1) chính thức được thành lập. Đồng chí Lương Văn Tri, Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ được Trung ương chỉ định đảm nhiệm chức vụ Chỉ huy trưởng. Sau khi thành lập, Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn đã biên chế lại thành các tiểu đội, phân công cán bộ, chiến sỹ phụ trách các địa bàn, tăng cường hoạt động tuyên truyền, vận động, phát triển cơ sở quần chúng cách mạng, từng bước mở rộng căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai…

Là địa bàn trung tâm của khu căn cứ địa Khuổi Nọi, với tinh thần và ý chí cách mạng son sắt, những người dân Vũ Lễ nói riêng và Nhân dân Bắc Sơn nói chung đã đồng lòng, chung sức tiếp tế và nuôi giấu cán bộ, đảm bảo bí mật, an toàn cho cán bộ trong suốt quá trình hoạt động.

Phát huy truyền thống cách mạng hào hùng, giờ đây, Vũ Lễ đã có rất nhiều đổi thay. Khi chúng tôi đến, con đường nối từ Khuổi Nọi đến Lân Kẽm (thôn có 32 hộ đồng bào Dao, là thôn cuối cùng của Vũ Lễ chưa được cứng hóa đường trục thôn) đã cơ bản san ủi xong mặt bằng và chỉ thời gian ngắn nữa thôi sẽ hoàn thành cứng hóa.

Chủ tịch UBND xã Vũ Lễ chia sẻ: Xong tuyến đường này, Vũ Lễ cơ bản hoàn thành tiêu chí giao thông trong xây dựng nông thôn mới. Phát huy truyền thống của quê hương, ngày nay, người Vũ Lễ tiếp tục hăng hái lao động, sản xuất phát triển quê hương; hộ nghèo của xã giờ đây đã giảm xuống chỉ còn dưới 6%, thu nhập bình quân trên 36 triệu đồng/người/năm…Đến nay xã đã đạt 15/19 tiêu chí nông thôn mới, trong năm 2021, Vũ Lễ quyết tâm đạt chuẩn nông thôn mới.

Tại di tích Khuổi Nọi, với sự quan tâm của trung ương, của tỉnh, nơi đây đã từng bước được phục dựng một số hạng mục công trình như nhà chỉ huy, chòi canh, nhà bếp… Tuy các hạng mục chưa được đủ đầy nhưng cũng đã giúp thế hệ trẻ mường tượng phần nào điều kiện sinh hoạt, luyện tập, hoạt động cách mạng của cha ông cách đây 80 năm.

Bà Đỗ Thanh Loan, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin huyện Bắc Sơn phấn khởi: Mới đây, chúng tôi nhận được thông tin, UBND tỉnh quyết định giao cho Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch làm chủ đầu tư tiếp tục phục dựng, tôn tạo di tích này với tổng vốn hơn 10 tỷ đồng. Đây sẽ là điều kiện rất tốt để phát huy giá trị của di tích trong giáo dục truyền thống cho người dân đặc biệt là thế hệ trẻ.

Kính cẩn thắp nén nhang thơm tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ, những lời thề của người chiến sĩ cộng sản kiên trung Lương Văn Tri trong ngày thành lập Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn 80 năm trước như vẫn vang vọng giữa núi rừng:

Những âm hưởng hào hùng ấy sẽ còn vang vọng mãi, là niềm tự hào, là động lực để Nhân dân ở trung tâm khu căn cứ địa này tiếp tục phấn đấu vươn lên, góp sức xây dựng quê hương, đất nước ngày một mạnh, giàu.