Tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2030: Tiếp sức nông dân

Theo quy định hiện hành, thuế sử dụng đất nông nghiệp được miễn đến hết ngày 31-12-2025. Vừa qua, Bộ Tài chính tiếp tục đề xuất miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp (SDĐNN) đến hết ngày 31-12-2030. Đây không chỉ là giải pháp hỗ trợ nông dân mà còn là chiến lược dài hơi nhằm phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập sâu kinh tế quốc tế; tạo việc làm cho khu vực nông thôn và thúc đẩy phát triển nông thôn mới.

Chính sách miễn thuế SDĐNN không phải là biện pháp tình thế, mà là một định hướng chiến lược được Quốc hội thể chế hóa qua nhiều giai đoạn.

Cụ thể: Nghị quyết số 55/2010/QH12 ngày 24-11-2010 quy định miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp trong giai đoạn 2011-2020; Nghị quyết số 107/2020/QH14 ngày 10-6-2020 tiếp tục kéo dài thời hạn miễn thuế đến hết ngày 31-12-2025. Như vậy, việc đề xuất kéo dài thời gian miễn thuế đến năm 2030 là bước tiếp theo trong chuỗi chính sách nhất quán, có cơ sở pháp lý vững chắc, nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn của phát triển nông nghiệp và ổn định an sinh xã hội. Tôi cho rằng đề xuất lần này thể hiện rõ 3 mục tiêu:

Thứ nhất, hỗ trợ nông dân và thúc đẩy sản xuất nông nghiệp: Việc miễn thuế giúp giảm chi phí đầu vào cho các hộ nông dân, đặc biệt là những người canh tác quy mô nhỏ. Điều này tạo điều kiện để họ tiếp tục sản xuất, duy trì sinh kế và góp phần bảo đảm an ninh lương thực quốc gia.

Thứ hai, khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp: Trong những năm gần đây, Chính phủ đã đẩy mạnh thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ. Chính sách miễn thuế SDĐNN giúp các doanh nghiệp giảm gánh nặng tài chính khi đầu tư vào vùng nguyên liệu hay các dự án nông nghiệp quy mô lớn.

Thứ ba, góp phần thực hiện công bằng xã hội và phát triển bền vững: Nhiều khu vực nông thôn vẫn còn khó khăn, thu nhập bình quân thấp. Chính sách miễn thuế là một trong những biện pháp tạo ra sự công bằng giữa các khu vực thành thị và nông thôn, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế toàn diện và bền vững.

Một trong những vấn đề thường được đặt ra là việc miễn thuế có thể ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, tổng kết, đánh giá hơn 20 năm thực hiện chính sách miễn, giảm thuế SDĐNN cho thấy, tổng số thuế SDĐNN miễn, giảm giai đoạn 2001-2010 trung bình khoảng 3.268,5 tỷ đồng/năm; giai đoạn 2011-2016 trung bình khoảng 6.308,3 tỷ đồng/năm; giai đoạn 2017-2020 trung bình khoảng 7.438,5 tỷ đồng/năm; giai đoạn 2021-2023 trung bình khoảng 7.500 tỷ đồng/năm. Đây là con số tuy lớn nhưng vẫn nhỏ so với những tác động tích cực của việc miễn thuế SDĐNN mang lại. Quan trọng hơn, chi phí “mất thu” này hoàn toàn có thể được xem là một khoản đầu tư xã hội hợp lý. Bởi lẽ, thông qua việc duy trì sản xuất nông nghiệp ổn định, Nhà nước có thể giảm gánh nặng trợ cấp xã hội, phòng ngừa thất nghiệp ở nông thôn và ổn định tình hình xã hội-những giá trị không thể đo đếm bằng con số cụ thể. Tính hợp lý và cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Qua đánh giá tại các địa phương cho thấy, trong quá trình thực hiện chính sách miễn, giảm thuế này không gặp vướng mắc lớn và được các địa phương cho rằng, việc tiếp tục miễn, giảm thuế đất nông nghiệp là phù hợp và cần thiết để khuyến khích sản xuất nông nghiệp phát triển, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu ngành nông nghiệp.

Thực tế, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức: Biến đổi khí hậu, chi phí vật tư tăng cao, áp lực cạnh tranh từ hội nhập quốc tế và đặc biệt là tình trạng “bỏ ruộng” diễn ra ở một số địa phương do lợi nhuận từ nông nghiệp thấp. Trong bối cảnh đó, việc duy trì chính sách miễn thuế là một biện pháp gián tiếp nhưng hiệu quả để khuyến khích người dân gắn bó với đồng ruộng. Từ góc độ pháp lý, chính sách này cần ổn định trong dài hạn để tạo sự yên tâm cho người sử dụng đất. Việc kéo dài thời gian miễn thuế đến năm 2030 sẽ giúp các cá nhân, tổ chức lập kế hoạch sản xuất, kinh doanh bền vững, đồng thời tạo niềm tin vào chính sách của Nhà nước.

Mặc dù ủng hộ đề xuất này nhưng tôi cũng cho rằng cần phải có những cải tiến nhất định để chính sách phát huy hiệu quả tối đa. Cần xác định rõ đối tượng miễn thuế, bảo đảm chỉ những người thực sự sử dụng đất vào mục đích nông nghiệp, không chuyển nhượng, cho thuê sai mục đích mới được hưởng ưu đãi; tăng cường giám sát, tránh lợi dụng chính sách, cần có cơ chế kiểm tra, hậu kiểm để phát hiện và xử lý các trường hợp lợi dụng chính sách miễn thuế nhằm chiếm dụng đất hoặc không sử dụng đất đúng mục đích; kết hợp với các chính sách khác, miễn thuế chỉ là một phần trong tổng thể chính sách nông nghiệp. Cần kết hợp với hỗ trợ tín dụng, khoa học-công nghệ, bảo hiểm nông nghiệp, đào tạo kỹ thuật để tạo sức bật toàn diện cho ngành.

Đề xuất kéo dài thời hạn miễn thuế SDĐNN đến hết năm 2030 là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với pháp luật và bối cảnh thực tiễn. Đây là một chính sách không chỉ mang tính hỗ trợ kinh tế mà còn thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với người nông dân, lực lượng đông đảo và bền bỉ trong sự nghiệp phát triển đất nước. Việc tiếp tục duy trì chính sách này cần được Quốc hội xem xét, thông qua trên cơ sở khoa học, thực tiễn và pháp lý chặt chẽ. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần bảo đảm công tác tổ chức thực hiện nghiêm túc, minh bạch để chính sách không chỉ “đúng” mà còn “trúng” đến đúng đối tượng, đúng mục tiêu và đúng thời điểm.