Hữu Lũng: Mùa vải “đắng”

- Thời điểm này, người dân trên địa bàn huyện Hữu Lũng đang bước vào chính vụ thu hoạch vải. Năm nay, vải được mùa nhưng “niềm vui ngắn chẳng tày gang” khi người dân đang phải đối diện với nỗi lo vải mất giá.

Hữu Lũng là huyện có diện tích trồng vải lớn trên địa bàn tỉnh. Theo thống kê, toàn huyện Hữu Lũng hiện có khoảng 600 ha vải thiều, được trồng chủ yếu ở các xã: Hòa Sơn, Tân Thành, Minh Sơn... Đây cũng là loại cây ăn quả có diện tích trồng lớn thứ 2 (sau cây na) trên địa bàn huyện.

Hiện nay, người dân đang bước vào chính vụ thu hoạch nhưng giá vải lại rất thấp. Anh Hoàng Văn Quỳnh, thôn Hố Mười, xã Minh Sơn cho biết: Gia đình tôi hiện có trên 100 gốc vải. Năm nay, vải được mùa, từ đầu vụ đến nay, gia đình tôi đã thu được trên 3 tấn vải nhưng giá bán rất thấp chỉ từ 5.000 – 7.000 đồng/kg. Dự kiến, từ nay đến cuối vụ, gia đình tôi sẽ thu thêm được 5 tấn vải nữa, mặc dù giá bán thấp nhưng gia đình tôi vẫn đang cố gắng thu hoạch để bán cho tư thương với hy vọng có thể bù lại chi phí đầu tư, chăm sóc và tiền thuê nhân công đã bỏ ra.

Không chỉ gia đình anh Quỳnh, người dân trồng vải tại xã Hòa Sơn cũng đang lao đao vì vải mất giá. Dọc tuyến đường dẫn vào trung tâm xã Hòa Sơn, phóng viên vẫn bắt gặp cảnh tư thương thu mua vải của người dân nhưng trên khuôn mặt của bà con lại chẳng có nổi nụ cười. Ông Dương Văn Quảng, thôn Chiến Thắng, xã Hòa Sơn chia sẻ: Hiện nay, gia đình tôi có khoảng 300 gốc vải. Để chăm sóc cây vải, chỉ tính riêng tiền phân bón, thuốc trừ sâu... gia đình đã bỏ ra khoảng 8 triệu đồng. Năm nay, sản lượng thu hoạch của gia đình ước đạt trên 2 tấn (tăng khoảng 60% so với năm ngoái) nhưng giá bán lại rất thấp, trung bình từ 5.000 – 7.000 đồng/kg (giảm từ 10.000 đến 13.000 đồng/kg so với năm ngoái). Từ đầu vụ đến nay, gia đình tôi đã bán được trên 1 tấn vải nhưng với giá thấp như vậy, gia đình tôi chỉ thu được khoảng 5 triệu đồng, chưa đủ bù lại chi phí chăm sóc đã bỏ ra. Hiện, mặc dù số lượng vải còn nhiều nhưng gia đình cũng không dám thuê nhân công vì bán được 1 tạ vải mới đủ trả tiền công 1 ngày.

Ông Trương Đức Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn cho biết: Vải thiều là cây ăn quả được người dân trên địa bàn xã đưa vào sản xuất từ lâu. Toàn xã hiện có khoảng 115 ha vải. Dự ước, năm nay, sản lượng vải đạt hơn 1.000 tấn (tăng khoảng 60 – 70% so với năm ngoái). Mặc dù vải được mùa, chất lượng quả đảm bảo nhưng giá bán lại rất thấp và không có sự ổn định, biến động theo từng ngày khiến người trồng vải như ngồi trên đống lửa.

Theo thông tin từ cơ quan chuyên môn, năm nay, tổng sản lượng vải của toàn huyện ước đạt 5.609 tấn, tăng khoảng 20% so với năm 2024. Tuy nhiên, giá vải lại rất thấp. Hiện tại, vải được tư thương thu mua với giá dao động từ 5.000 – 7.000 đồng/kg, giảm từ 10.000 đến 13.000 đồng/kg so với vụ vải năm 2024. Nguyên nhân vải mất giá là do năm nay, sản lượng vải tăng mạnh trong khi bà con nông dân chủ yếu tự sản xuất, chưa có liên kết bao tiêu sản phẩm nên đầu ra không ổn định, phụ thuộc hoàn toàn vào tư thương.

Bà Nông Thị Huyền Trang, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Hữu Lũng cho biết: Điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng, khí hậu của huyện rất thích hợp để trồng vải thiều. Chất lượng quả vải được trồng tại huyện cũng rất đảm bảo, quả có mẫu mã đẹp và hương vị ngon ngọt. Tuy nhiên, do chưa có liên kết chặt chẽ từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ nên sản phẩm của bà con không có đầu ra ổn định, thường bị tư thương ép giá. Để hỗ trợ nông dân trồng vải có hướng phát triển ổn định hơn, thời gian tới, phòng sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan, chính quyền các xã hướng dẫn, vận động người dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao chất lượng sản phẩm; khuyến khích bà con chủ động phương án bảo quản, chế biến vải để gia tăng giá trị; đồng thời tích cực tìm kiếm, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, hợp tác xã đến tìm hiểu, xây dựng các mô hình liên kết sản xuất để tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm.

Với tình trạng vải thiều mất giá như hiện tại đã khiến nhiều người dân đứng trước nguy cơ thua lỗ, số tiền bán vải không đủ để bù lại chi phí đầu tư, công chăm sóc. Từ đó có thể thấy, nếu không có định hướng phát triển phù hợp, không có liên kết bao tiêu sản phẩm, không có thị trường tiêu thụ ổn định thì chắc chắn câu chuyện “được mùa, mất giá” sẽ còn tiếp diễn, không chỉ đối với cây vải thiều mà còn có thể xảy ra với những loại cây trồng khác. Chính vì vậy, hy vọng trong thời gian tới, các cấp, các ngành liên quan sẽ có những giải pháp thiết thực để hỗ trợ người dân phát triển sản xuất theo hướng ổn định, bền vững hơn, từ đó, từng bước nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ cho nông sản địa phương.