Chính quyền hai cấp sẵn sàng vận hành, phục vụ Nhân dân hiệu quả hơn

Sáng 30/6, trên cả nước đồng loạt diễn ra Lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, để bộ máy mới chính thức hoạt động từ ngày 1/7. Các cấp, các ngành, các địa phương đã có sự chuẩn bị đồng bộ, tích cực, sẵn sàng cho sự kiện chính trị có ý nghĩa lịch sử, chính thức khởi động bộ máy mới tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng sự tin tưởng, ủng hộ của người dân, doanh nghiệp.

Chuẩn bị các điều kiện cho tăng tốc phát triển

Trao đổi với báo chí trước thời điểm mang tính chất dấu mốc quan trọng này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình khẳng định, bộ máy của chúng ta trong mấy chục năm qua đã phát huy tác dụng rất tốt nhưng đến thời điểm này cũng bộc lộ những bất cập. Cụ thể, tổ chức bộ máy còn thiếu tính khoa học, còn cồng kềnh, tồn tại tầng nấc trung gian; biên chế đông, gây khó khăn cho việc cải thiện chế độ tiền lương.

Chính vì vậy, Trung ương, Bộ Chính trị đã quyết định thực hiện một cuộc cách mạng mạng mẽ về tổ chức bộ máy. Theo đó, chính quyền địa phương sẽ được tổ chức theo mô hình hai cấp (tỉnh và xã), không tổ chức cấp huyện như hiện hành. Quy mô các đơn vị hành chính cũng được sắp xếp lại, theo hướng tinh gọn, hiệu quả hơn: số lượng tỉnh giảm từ 63 xuống còn 34; cấp xã giảm từ 10.035 đơn vị xuống còn 3.321 đơn vị.

Để triển khai chủ trương này, chúng ta đã sửa đổi, bổ sung Hiến pháp; sửa Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Tổ chức Chính phủ. Chính phủ cũng ban hành một loạt các nghị định; trong đó riêng về phân cấp, phân quyền có 28 Nghị định, cùng gần 40 nghị định khác kèm theo.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình nhấn mạnh, việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp hướng tới một số mục tiêu trọng tâm. “Thứ nhất là để tổ chức bộ máy chính quyền địa phương khoa học hơn, gọn nhẹ hơn; xóa bỏ cấp trung gian, đưa chính quyền gần dân hơn, kiểm soát hiệu quả hơn tình hình ở địa bàn rộng lớn. Đây cũng là dịp để sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, tinh gọn bộ máy, tạo dư địa thu hút đội ngũ cán bộ trẻ, được đào tạo bài bản, có trình độ cao”, Phó Thủ tướng Thường trực cho biết.

Nhấn mạnh mục tiêu sắp xếp tổ chức bộ máy để hình thành không gian kinh tế đủ lớn, có sự kết nối hiệu quả giữa các vùng kinh tế và phát huy thế mạnh của từng vùng, miền, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình cho biết: Đến nay, hầu hết các tỉnh sau sắp xếp đều có quy mô dân số từ 2 đến 3 triệu người; quy mô kinh tế mở rộng, có sự kết hợp giữa miền núi, đồng bằng và vùng biển.

Nhiều không gian kinh tế mới hình thành sau sắp xếp đơn vị hành chính có quy mô vượt trội, đủ điều kiện phát triển mạnh và có thể so sánh với các trung tâm kinh tế trong khu vực. Chẳng hạn, TP Hồ Chí Minh khi sáp nhập cả các tỉnh Bình Dương, Vũng Tàu sẽ trở thành một vùng kinh tế rất mạnh, rất tiềm lực.

“Đó là mục tiêu để chúng ta hướng đến, cùng với nhiều giải pháp đồng bộ khác nhằm thúc đẩy tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế”, Phó Thủ tướng Thường trực nói.

Chủ trương này cùng với những chủ trương lớn như thúc đẩy hạ tầng kinh tế, khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, đường sắt tốc độ cao, năng lượng nguyên tử, trung tâm tài chính… nhằm hướng đến mục tiêu tăng tốc phát triển trong thời gian tới.

Đồng bộ điều kiện triển khai, nâng cao chất lượng phục vụ Nhân dân

Thông tin về công tác chuẩn bị cho việc vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình cho biết, vừa qua, Bộ Chính trị đã cử 19 đoàn công tác do các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư làm trưởng đoàn, trực tiếp làm việc với các địa phương để chỉ đạo triển khai các nội dung liên quan đến việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Nội dung làm việc bao gồm việc xác định trung tâm hành chính cấp tỉnh, cấp xã; sắp xếp nhân sự chủ chốt ở hai cấp; chuẩn bị văn kiện Đại hội Đảng và các nội dung liên quan khác.

Phó Thủ tướng Thường trực cho biết thêm, Bộ Chính trị thường xuyên nghe báo cáo hàng tuần về công tác chuẩn bị và đã quyết định công bố các quyết định được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9; cùng với công bố nhân sự chủ chốt của các tỉnh, nhân sự chủ chốt của cấp xã đồng loạt trên cả nước vào ngày 30/6. Đồng thời, Bộ Chính trị đã phân công các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước trực tiếp đến các địa phương để chỉ đạo và tham dự sự kiện có ý nghĩa chính trị quan trọng này.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hoà Bình khẳng định, các địa phương đã thể hiện tinh thần chủ động, trách nhiệm cao trong công tác chuẩn bị. Các địa phương đã tổ chức lấy ý kiến của người dân. Kết quả cho thấy, chủ trương này nhận được sự đồng thuận rất lớn từ người dân; trong đó có những địa phương 100% người dân bày tỏ đồng thuận, còn lại đều đạt trên 90%, đa số là 98-99%.

Công tác chuẩn bị cho việc ra mắt chính quyền mới vào ngày 30/6 đã cơ bản hoàn tất, nhận được sự đồng tình, ủng hộ rộng rãi, tạo ra không khí phấn khởi, tin tưởng trong Nhân dân.

Theo Phó Thủ tướng Thường trực, Chính phủ đã rà soát lại toàn bộ hệ thống pháp luật có liên quan và đến nay đã ban hành 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định rõ thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương hai cấp. Hơn 1.000 nhiệm vụ và thẩm quyền đã được thực hiện phân cấp. Cụ thể, trong số hơn 600 nhiệm vụ cấp huyện đảm nhiệm, có khoảng hơn 90 nhiệm vụ được giao cho tỉnh, còn lại hơn 500 nhiệm vụ được giao cho cấp xã.

Chính phủ cũng đã chỉ đạo các địa phương rà soát các công trình trọng điểm, đặc biệt là những công trình có tính kết nối vùng. Đơn cử như tuyến cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, nối tỉnh Bình Định với tỉnh Gia Lai, đã được Chính phủ trình và được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Kỳ họp thứ 9. Tuyến đường này khi hoàn thành sẽ rút ngắn đáng kể khoảng cách giữa hai địa phương, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế vùng Tây Nguyên.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình cho biết, Chính phủ đang chỉ đạo để đến ngày 19/8 tới đây, dự kiến khoảng 8.000 công trình trên cả nước sẽ được đồng loạt khởi công. Việc sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính nhằm hình thành không gian kinh tế mới cần được triển khai đồng bộ với giải pháp kết nối hạ tầng. Nếu thiếu sự kết nối hiệu quả giữa các vùng, các tỉnh, mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội sẽ khó đạt được. Vì vậy, kết nối hạ tầng được xác định có vai trò đặc biệt quan trọng.

Khi vận hành chính quyền hai cấp, mỗi xã đều có một trung tâm hành chính công, đáp ứng nhu cầu giải quyết thủ tục hành chính của người dân. Cùng với đó, phần lớn dịch vụ hành chính công đã được chuyển lên môi trường mạng, từng bước được số hóa và thực hiện trên nền tảng số.

Việc triển khai các chủ trương lớn về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cũng được xác định là nhằm nâng cao chất lượng phục vụ Nhân dân. Chính quyền các cấp sẽ hoạt động theo hướng công khai, minh bạch, bảo đảm để người dân dễ dàng giám sát và góp phần hạn chế tình trạng nhũng nhiễu, phiền hà trong giải quyết công việc. Theo đó, người dân sẽ không còn phải đối mặt với tình trạng bị trì hoãn, hẹn đi hẹn lại, hoặc bị gây khó dễ trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính.

Với sự chuẩn bị khá đồng bộ trên nhiều phương diện, từ hạ tầng kinh tế, thể chế, tổ chức bộ máy đến nhân lực, phân cấp và phân quyền, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ tin tưởng rằng, kinh tế đất nước sẽ có điều kiện phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, tạo nền tảng cho tốc độ tăng trưởng cao hơn và phục vụ người dân tốt hơn./.