Chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ngày 14/5/2025 (2)

Văn phòng Chính phủ vừa có Thông cáo báo chí chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ngày 14/5/2025 (2).

Điều chỉnh một số nội dung của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính vừa ký Quyết định số 920/QĐ-TTg điều chỉnh một số nội dung của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025.

Phó Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh một số nội dung của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 (Chương trình). Các nội dung khác giữ nguyên theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình.

Điều chỉnh đối tượng thực hiện của Chương trình

Quyết định điều chỉnh đối tượng thực hiện của Chương trình, cụ thể:

- Xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

- Hộ gia đình, cá nhân người dân tộc thiểu số.

- Hộ gia đình, cá nhân người dân tộc Kinh thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo sinh sống ở xã, thôn đặc biệt khó khăn.

- Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã (HTX), các tổ chức kinh tế hoạt động ở địa bàn các xã, thôn đặc biệt khó khăn.

- Các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực công tác dân tộc; các trường phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc bán trú; các trung tâm y tế huyện, bệnh viện tuyến huyện; các di tích, dự án bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch nằm trong và ngoài danh mục địa bàn xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo quy định hiện hành, ưu tiên địa bàn có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn.

Điều chỉnh một số dự án thành phần của Chương trình

Quyết định đã điều chỉnh một số dự án thành phần của Chương trình, bao gồm: Dự án 2: Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết; Dự án 3: Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị; Dự án 4: Đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực công tác dân tộc; Dự án 5: Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Dự án 6: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch; Dự án 7: Chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiếu số; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em; Dự án 8: Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; Dự án 9: Đầu tư phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn; Dự án 10: Truyền thông, tuyên truyền, vận động trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Kiểm tra, giám sát đánh giá việc tổ chức thực hiện Chương trình.

Trong đó, đối với Dự án 2: Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết, mục tiêu của dự án nhằm ổn định và nâng cao đời sống của người dân, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai, du canh, du cư, di cư tự do; giải quyết sinh kế, tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo, bảo vệ môi trường và củng cố an ninh, quốc phòng.

Đối tượng: Hộ gia đình được bố trí ổn định theo hình thức tái định cư tập trung, xen ghép hoặc ổn định tại chỗ theo quy hoạch, kế hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt, bao gồm: Hộ đồng bào dân tộc thiểu số còn du canh, du cư; hộ gia đình cá nhân di cư tự do đến địa bàn các xã, thôn đặc biệt khó khăn; hộ gia đình, cá nhân sống ở địa bàn đặc biệt khó khăn, nơi thường xuyên xảy ra thiên tai hoặc có nguy cơ xảy ra thiên tai cần phải bố trí, sắp xếp ổn định dân cư; hộ gia đình, cá nhân tự nguyện di chuyển đến sinh sống ở các xã biên giới, các điểm bố trí dân cư tập trung hoặc được bố trí đến sinh sống ổn định ở các xã biên giới, các điểm bố trí dân cư theo quy hoạch, kế hoạch của nhà nước; xã, thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nội dung: Hỗ trợ khảo sát vị trí, địa điểm phục vụ công tác quy hoạch, lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư bố trí ổn định dân cư. Hỗ trợ đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng. Hỗ trợ trực tiếp hộ gia đình (Hỗ trợ nhà ở, đất sản xuất (đối với trường hợp phải thay đổi chỗ ở); hỗ trợ kinh phí di chuyển các hộ từ nơi ở cũ đến nơi tái định cư...). Hỗ trợ địa bàn bố trí dân xen ghép (Điều chỉnh đất ở, đất sản xuất giao cho các hộ mới đến (khai hoang, hỗ trợ cải tạo mặt bằng đất ở, bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy định khi thu hồi đất của các tổ chức, cá nhân khi thu hồi đất); xây mới hoặc nâng cấp lớp học, trạm y tế, các công trình thủy lợi nội đồng, đường dân sinh, điện, nước sinh hoạt và một số công trình hạ tầng thiết yếu khác).

Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các Bộ, ngành liên quan hướng dẫn tổ chức thực hiện Dự án. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo tổ chức thực hiện Dự án trên địa bàn; kiểm tra, giám sát, đánh giá và tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện Dự án theo định kỳ, đột xuất.

Dự án 3: Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị

Tiểu dự án 1: Phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân

Mục tiêu là tạo việc làm, thu nhập cho người dân làm nghề rừng; hỗ trợ phát triển kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp, đặc biệt là phát triển kinh tế dưới tán rừng gắn với bảo vệ rừng bền vững tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, góp phần duy trì ổn định tỷ lệ che phủ rừng toàn quốc, bảo vệ môi trường sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Đối tượng: Hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số, hộ gia đình người dân tộc Kinh nghèo đang sinh sống ổn định tại các xã khu vực II, III thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, có thực hiện một trong các hoạt động bảo vệ và phát triển rừng sau: Bảo vệ, khoanh nuôi tái sinh rừng tự nhiên; trồng rừng, cây lâm sản ngoài gỗ trên đất quy hoạch phát triển rừng được nhà nước giao đất; nhận khoán bảo vệ rừng; cộng đồng dân cư thôn thuộc các xã khu vực II, III thuộc vùng đồng bào dân tộc thiếu số và miền núi được giao rừng theo quy định của pháp luật đang thực hiện bảo vệ rừng được giao hoặc rừng nhận khoán.

Tiểu dự án 2: Hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, vùng trồng dược liệu quý, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị. Hỗ trợ các dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị phù hợp với từng vùng, miền; khai thác tiềm năng lợi thế theo hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi có hiệu quả, tạo việc làm nâng cao thu nhập cho hộ dân, giảm nghèo bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Đối tượng là các hộ nghèo, cận nghèo; trong đó ưu tiên hộ người dân tộc thiểu số, hộ nghèo do phụ nữ làm chủ hộ và là lao động duy nhất, trực tiếp nuôi dưỡng người thân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến độ tuổi lao động, hộ sinh sống tại xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn. Các doanh nghiệp (sản xuất, chế biến, kinh doanh), HTX tham gia vào chuỗi giá trị.

Ưu tiên tập trung xây dựng vùng nguyên liệu ổn định, hỗ trợ áp dụng kỹ thuật và quản lý chất lượng đồng bộ, nâng cao năng lực sơ chế, chế biến và phát triển thị trường. Trong đó, với các địa phương có thế mạnh trong phát triển nguồn nguyên liệu, có điều kiện phát triển sản xuất, căn cứ vào tình hình thực tế, UBND cấp có thẩm quyền lựa chọn để hỗ trợ các dự án phát triển chuỗi giá trị có từ 70% tổng số lao động trở lên trong chuỗi là người dân tộc thiểu số; tập trung hỗ trợ tư vấn xây dựng liên kết, chi phí khảo sát đánh giá tiềm năng phát triển chuỗi giá trị; tư vấn xây dựng phương án, kế hoạch sản xuất kinh doanh, quy trình kỹ thuật, đánh giá thị trường, phương án phát triển thị trường; hỗ trợ nguyên liệu, giống cây, con, vật tư kỹ thuật; tập huấn kỹ thuật sản xuất, nghiệp vụ quản lý, quản trị chuỗi giá trị, năng lực tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ...

Thực hiện Chương trình sau điều chỉnh bảo đảm nguyên tắc đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền

Quyết định nêu rõ, các Bộ, cơ quan: Tài chính, Dân tộc và Tôn giáo, Nông nghiệp và Môi trường, Y tế, Quốc phòng, Công an, Giáo dục và Đào tạo, Nội vụ, Văn hóa Thể thao và Du lịch, Khoa học và Công nghệ, Xây dựng, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chịu trách nhiệm trước pháp luật, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về thông tin, số liệu, đối tượng, nội dung điều chỉnh và hồ sơ trình phê duyệt Quyết định điều chỉnh Chương trình.

Bộ Dân tộc và Tôn giáo khẩn trương chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan hướng dẫn việc tổ chức triển khai thực hiện Chương trình sau điều chỉnh, hoàn thành trước ngày 31/5/2025.

Các Bộ, cơ quan, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương triển khai tổ chức thực hiện Chương trình sau điều chỉnh, bảo đảm nguyên tắc đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền và đi đôi với việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm; phù hợp với các quy định hiện hành, không vượt tổng mức kinh phí thực hiện Chương trình đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn thực hiện Chương trình nhưng không hợp thức hóa sai phạm, không để xảy ra tình trạng lợi dụng chính sách, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, lợi ích nhóm.

Quyết định này có hiệu lực từ ngày 14/5/2025. Đối với những dự án, nội dung công việc đang triển khai thực hiện trước ngày Quyết định này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục thực hiện theo đúng kế hoạch, danh mục, quyết định đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Trường hợp có thay đổi về mục tiêu, nhiệm vụ và kế hoạch vốn được giao để thực hiện Chương trình sau điều chỉnh, các cơ quan chủ quản Chương trình rà soát, đề xuất, có văn bản gửi Bộ Dân tộc và Tôn giáo để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh theo quy định hiện hành.

Việc tổ chức triển khai Chương trình sau điều chỉnh tại các địa phương sau khi sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp thực hiện theo quy định và hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.

Kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về tình hình triển khai nghiên cứu đầu tư mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo quy mô cao tốc hoàn chỉnh

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản số 229/TB-VPCP thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về tình hình triển khai nghiên cứu đầu tư mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo quy mô cao tốc hoàn chỉnh.

Thông báo nêu rõ, để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng, từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị, các vùng kinh tế trọng điểm và thực hiện chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã triển khai đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đến nay đã hoàn thành đưa vào khai khoảng 1.200km.

Tuy nhiên, quá trình khai thác phát sinh một số bất cập do quy mô cao tốc 2 làn hoặc 4 làn hạn chế như: Tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, ùn tắc giao thông, tai nạn giao thông, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế trong điều kiện dự báo lưu lượng giao thông có xu hướng tăng do thay đổi mục tiêu về tăng trưởng kinh tế trong điều kiện và hiện nay Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đường bộ cao tốc được ban hành.

Do vậy, Phó Thủ tướng thống nhất về chủ trương với đề xuất của Bộ Xây dựng về nghiên cứu mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông để khắc phục các hạn chế nêu trên.

Phấn đấu khởi công một số dự án thành phần trong tháng 12 năm 2025

Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan khẩn trương xây dựng, hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV (đợt 2 vào tháng 6 năm 2025), phấn đấu khởi công một số dự án thành phần trong tháng 12 năm 2025.

Trong đó, Phó Thủ tướng lưu ý: Xây dựng nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện cụ thể để xác định rõ đối tượng, phạm vi các đoạn tuyến cao tốc cần thiết đầu tư mở rộng hoàn chỉnh; bảo đảm hiệu quả, phù hợp nhu cầu vận tải và khả năng cân đối nguồn lực đầu tư.

Các đoạn tuyến đầu tư mở rộng phải bảo đảm quy mô theo quy hoạch, đáp ứng đúng Quy chuẩn, thuận lợi trong quá trình tổ chức thi công, tránh phải mở rộng nhiều lần, tránh lãng phí tài sản.

Đồng thời, rà soát, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, huy động nguồn lực; trong đó có các cơ chế, chính sách đặc thù đã được cho phép áp dụng về chỉ định thầu, vật liệu xây dựng thông thường… Rà soát tính toán đầy đủ, chính xác về tổng mức đầu tư và nhu cầu nguồn vốn từng giai đoạn để làm cơ sở xem xét khả năng cân đối bố trí vốn.

Bộ Xây dựng khẩn trương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan xây dựng phương án nhượng quyền thu phí đối với các tuyến cao tốc đã hoàn thành, trong đó tính toán phương án nhượng quyền kết hợp nâng cấp, mở rộng tài sản theo quy hoạch; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 5 năm 2025./.