Alibaba 'cưỡi sóng' AI quay lại vị thế ông lớn công nghệ Trung Quốc?

AI trở thành động lực cho gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba có cơ hội trở lại với vị thế kỳ lân công nghệ của Trung Quốc.

Khi Jack Ma, nhà sáng lập Alibaba xuất hiện trong cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và các doanh nhân công nghệ, giới theo dõi không khỏi xôn xao.

Cách đây 4 năm, doanh nhân công nghệ gây dấu ấn một thời của Trung Quốc "biến mất" trước mắt công chúng hàng tháng trời, ngay trước thời điểm công ty con Ant Group chuẩn bị có pha lên sàn chứng khoán lớn nhất lịch sử. Nhiều đồn đoán nổi lên khi cùng thời điểm, Trung Quốc thắt chặt chính sách về công nghệ và Jack Ma đã có phát ngôn gây tranh cãi về giới chính sách tại một sự kiện lớn.

Không có lý do chính thức nào được đưa ra.

Vài tháng sau, những hình ảnh Jack Ma xuất hiện ở nước ngoài được nhiều hãng tin tức đăng tải, vẫn làm một số công việc mà các doanh nhân làm, nhưng tần suất ngày càng ít dần. Tháng 3/2023, Jack Ma được cho là trở lại Trung Quốc, nhưng trong vai trò giảng viên đại học.

Ant Group trong khi đó phải tái cấu trúc, chia thành nhiều doanh nghiệp độc lập. Alibaba bị điều tra và phạt 2,8 tỷ USD vì vi phạm các quy tắc chống độc quyền.

Vì vậy, khi Jack Ma xuất hiện trở lại trong cuộc thảo luận với các cấp lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc, cùng với các đại diện công ty công nghệ khác, nhiều ý kiến cho rằng điều đó cho thấy sự thay đổi chính sách của Bắc Kinh với các doanh nghiệp tư nhân và ngành công nghệ nói chung.

Trung Quốc đang tiếp tục đẩy mạnh phát triển kinh tế, đổi mới sáng tạo trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu và giảm phụ thuộc công nghệ lõi vào nước ngoài.

Jack Ma xuất hiện, Alibaba "trở lại đường đua"?

Dấu hiệu “trở lại đường đua” của Alibaba cũng đi cùng với sự xuất hiện trở lại của nhà sáng lập Jack Ma. Sau thời gian im ắng, gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba đang có bước tiến ấn tượng nhờ vào năng lực AI của mình.

Công ty “phá đảo” dự đoán doanh thu của các nhà phân tích trong quý cuối năm 2024, đạt 280,15 tỷ nhân dân tệ (38,58 tỷ USD). Nắm bắt thời cơ, Alibaba cam kết đầu tư mạnh mẽ vào AI với con số mạnh bạo là 53 tỷ USD, khiến các nhà đầu tư phát cuồng và đẩy giá cổ phiếu của công ty này lên mức kỷ lục 3 năm trong phiên mở cửa ở Hong Kong cuối tháng 2. Giá cổ phiếu Alibaba cũng tăng 8% cùng thời gian ở Mỹ.

Tính đến cuối tháng 2, cổ phiếu Alibaba ước tính tăng gần 70% sau thời gian giảm. Đây vẫn chưa phải là mức phục hồi hoàn toàn so với thời kỳ đỉnh cao của công ty này, song đây là một sự phục hồi ấn tượng và được thúc đẩy từ nhiều động lực, trong đó có vai trò quan trọng của đầu tư trí tuệ nhân tạo.

Cưỡi sóng AI

Các nhà phân tích cho rằng, Alibaba đang tận dụng được cơn sốt tăng trưởng từ DeepSeek – công ty trí tuệ nhân tạo gây rúng động giới công nghệ. Sự nổi lên đột ngột của DeepSeek trên toàn cầu làm cổ phiếu công nghệ của nhiều công ty Trung Quốc tăng mạnh. Nhưng không thể phủ nhận Alibaba cũng có những bước tiến riêng.

Thứ nhất, công ty tận dụng những cơ sở hạ tầng sẵn có về thương mại điện tử, bao gồm dữ liệu, hạ tầng và công nghệ, để đầu tư vào các sản phẩm và dịch vụ AI của riêng mình. Một trong những sản phẩm nổi bật gần đây mà Alibaba công bố là Qwen - dự án được khẳng định sẽ vượt qua cả DeepSeek.

Thứ hai, công ty không chỉ “nuôi” sản phẩm AI riêng mà còn là đơn vị hậu thuẫn cho gần như tất cả các công ty có sản phẩm trí tuệ nhân tạo lớn ở Trung Quốc. Một số cái tên nổi bật được định giá hàng tỷ USD mỗi công ty bao gồm MiniMax, Baichuan và Moonshot - đều là đối thủ của OpenAI, nhà sản xuất ChatGPT Mỹ.

Trong các quan hệ hợp tác này, công ty ưu tiên mở rộng hoạt động kinh doanh trên nền tảng đám mây, nền tảng cho sự phát triển của AI, và thực hiện các chương trình giảm giá để giành lại những khách hàng đã rời xa họ trong những năm tháng hỗn loạn.

Thứ ba, Alibaba với quy mô hoạt động của mình cũng có sẵn các mối quan hệ đối tác trên toàn cầu, bao gồm quan hệ với Apple để đưa dịch vụ AI vào iPhone tại thị trường Trung Quốc. Những điều này khiến công ty có năng lực “phủ sóng” mạnh mẽ về AI và được các nhà đầu tư dành kỳ vọng cao.

Nhà nghiên cứu Li Chengdong tại Bắc Kinh bình luận: “Giờ đây, khi Alibaba đã bảo vệ được hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử chính, trong khi các dự án AI phụ trợ của công ty cũng đang bùng nổ, kết quả kinh doanh của Alibaba sẽ khởi sắc trong các quý tới... Hoạt động kinh doanh trí tuệ nhân tạo cuối cùng cũng đang hồi sinh tập đoàn”.

Những phát triển tích cực của Alibaba về trí tuệ nhân tạo mới đang ở bước đầu. Công ty cũng chưa đề ra lộ trình cụ thể cho việc sử dụng AI có lợi nhuận. Tuy nhiên, AI được dự đoán sẽ thúc đẩy các dịch vụ khác trong toàn bộ doanh nghiệp, đồng thời hướng đến mục tiêu lớn chung của toàn ngành này là phát triển Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI).

Bồi dưỡng nhân tài AI cho kỷ nguyên mới

Trong khi Alibaba cắt giảm 24.940 nhân sự xuống còn 194.320 người vào năm ngoái do thoái vốn khỏi các hoạt động bán lẻ ngoại tuyến, nhu cầu về nhân tài công nghệ của công ty vẫn rất lớn.

Alibaba khởi động mùa tuyển dụng mùa xuân với 3.000 suất thực tập cho sinh viên mới tốt nghiệp, một nửa trong số đó liên quan đến trí tuệ nhân tạo. Chiến dịch tuyển dụng nhắm đến sinh viên tốt nghiệp từ tháng 11/2025 đến tháng 10/2026, các kỳ thực tập trải dài trên nhiều đơn vị kinh doanh.

Giai đoạn đầu tiên của đợt tuyển dụng thực tập sinh sẽ tập trung vào Alibaba Group, Alibaba Cloud và đơn vị nghiên cứu mô hình AI Tongyi Lab, dịch vụ giao đồ ăn Ele.me, dịch vụ lập bản đồ trực tuyến và nền tảng gọi xe Amap, và công ty con trò chơi điện tử Lingxi.

Giai đoạn tiếp theo sẽ bao gồm đơn vị thương mại điện tử địa phương Taobao và Tmall Group, Alibaba International Digital Commerce Group hướng ra nước ngoài, nhà cung cấp dịch vụ hậu cần Cainiao và các bộ phận khác.

Alibaba cũng nhấn mạnh sáng kiến ​​tuyển dụng AI toàn cầu của mình. Chương trình AI Clouder do Alibaba Cloud và Tongyi Lab đồng tổ chức, nhằm mục đích "xác định và bồi dưỡng nhân tài AI hàng đầu cho kỷ nguyên mới".