Xây dựng thành phố thông minh không rào cản cho người khuyết tật

Ngày 29/3, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Nghiên cứu quản lý phát triển bền vững (MSD) – United Way Việt Nam phối hợp Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học và công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) và các đối tác tổ chức hội thảo “Thành phố thông minh không rào cản cho người khuyết tật – Vì một tương lai không ai bị bỏ lại phía sau”.

Sự kiện cũng nằm trong khuôn khổ hoạt động của Làng Thách thức và sáng tạo xã hội thuộc Techfest 2022 và hưởng ứng Ngày Đổi mới sáng tạo thế giới 2022 trong nỗ lực tạo nên một không gian mở thúc đẩy trao đổi hợp tác giữa các bên liên quan về thử nghiệm, định hướng và giải pháp xây dựng thành phố thông minh, phát triển bao trùm, không rào cản cho mọi người, bao gồm người khuyết tật.

Ứng dụng công nghệ hỗ trợ nhóm yếu thế

Từ năm 2021, Viện MSD – United Way Vietnam điều phối thực hiện dự án Giải pháp tương lai Shinhan – Shinhan Square Bridge với sự hỗ trợ về tài chính của Quỹ Hy vọng của Tập đoàn Shinhan.

Được thực hiện tại 7 tỉnh, thành phố, dự án hướng tới mục tiêu nâng cao giá trị và tác động xã hội thông qua ứng dụng công nghệ, các giải pháp đổi mới sáng tạo. Trong năm 2021, dự án tập trung triển khai 3 mô hình chính. Đó là: Nâng cao cơ hội đào tạo, việc làm cho thanh niên, phụ nữ trong bối cảnh mới; Thành phố thông minh không rào cản cho người khuyết tập và Quản trị trường học thông minh.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, dự án tập trung vào việc xây dựng mô hình Thành phố thông minh không rào cản cho người khuyết tật, với nhiều hoạt động thiết thực và cụ thể hướng tới hỗ trợ cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy hòa nhập xã hội, tạo điều kiện để người khuyết tật có thể tham gia tối đa vào các hoạt động kinh tế-xã hội.

Bà Nguyễn Phương Linh, Viện trưởng MSD – United Way Việt Nam chia sẻ: “Mô hình Shinhan Square Bridge Việt Nam được xây dựng và triển khai dựa trên cách tiếp cận thúc đẩy môi trường thực nghiệm tạo cơ hội để các startup có thể thử nghiệm các sản phẩm, giải pháp đổi mới sáng tạo của họ tại cộng đồng người dùng thực tế. Cách tiếp cận này cũng có thể sử dụng trong cách tiếp cận thành phố thông minh – nơi đặt các nhu cầu con người, của các nhóm đa dạng làm trọng tâm.

Thành phố thông minh cũng không chỉ phục vụ một vài người, một nhóm người hay những người có ảnh hưởng, có điều kiện tiếp cận, mà bảo đảm không rào cản, tiếp cận bình đẳng và công bằng cho tất cả mọi người, trong đó có người khuyết tật. Ở một mức cơ bản nhất, ở một thành phố vài triệu dân, bạn có thể thấy sự xuất hiện của người khuyết tật được tham gia giao thông, đi lại trong thành phố, đi học, ăn uống, mua sắm, làm việc, giải trí và vui chơi…”.

Phát biểu ý kiến tại hội thảo, Cục trưởng Phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học và công nghệ Phạm Hồng Quất nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ trong việc xây dựng những thành phố thông minh. Theo đó, sự phát triển của khoa học-công nghệ giúp con người có cuộc sống tốt hơn, tiện lợi và dễ dàng hơn, đem đến lợi ích to lớn. Tuy nhiên, điều này cũng có thể gia tăng bất bình đẳng trong xã hội, khi những người thuộc nhóm yếu thế không được trang bị kiến thức cũng như thiết bị để theo kịp công nghệ mới, dễ bị bỏ lại phía sau. Việt Nam đang phải đối mặt nhiều vấn đề lớn đặc biệt là thời kỳ hậu Covid-19, các nhóm yếu thế là đối tượng cần được chú trọng và quan tâm hỗ trợ, đây cũng là hạn chế trong giáo dục tiếp cận của Việt Nam. Vì vậy, tôi hy vọng nguy cơ cũng là cơ hội để chúng ta cùng nỗ lực đưa ra các sáng kiến trợ giúp cho đối tượng này”.

Cục trưởng Phạm Hồng Quất đánh giá rất cao các mô hình thực nghiệm, trải nghiệm của các startup (www.livinglabvietnam.org) thuộc chương trình Shinhan Square Bridge được trưng bày và trình diễn trong sự kiện. “Đây là những sáng kiến, đổi mới sáng tạo rất ý nghĩa, phục vụ con người, của con người và cho con người. Tôi đã thấy ở đây các đổi mới sáng tạo tiềm năng cho một thành phố thông minh thu nhỏ không rào cản cho mọi người, không chỉ cho người khuyết tật”, ông nhấn mạnh.

Kiến tạo thành phố không rào cản cho người khuyết tật

Hiện nay, Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị lớn nhất ở Việt Nam, có mật độ dân cư đông đúc và là đầu tàu của nền kinh tế cả nước. Để tận dụng thời cơ cách mạng công nghiệp lần thứ tư để phát triển thành phố nhanh, bền vững, thành phố đã phê duyệt Đề án triển khai đề án xây dựng Thành phố trở thành đô thị thông minh đến năm 2025; ban hành Chương trình Chuyển đổi số đến năm 2025.

Chia sẻ về quá trình thực hiện đề án, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Lê Quốc Cường cho biết: “Sau 4 năm triển khai, Đề án xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh giai đoạn vừa qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Nhiều công nghệ mới đã và đang được triển khai ứng dụng tại nhiều địa phương, giúp nâng cao hiệu quả quản lý đồng thời từng bước tháo gỡ những vướng mắc trong các lĩnh vực, nhất là trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19. Thành phố đã xác định một trong các nhiệm vụ quan trọng để phục hồi và phát triển kinh tế là thực hiện chuyển đổi số một cách toàn diện, phát triển kinh tế số, xây dựng xã hội số, đẩy mạnh chính quyền số, xây dựng đô thị thông minh.

Thông qua đó, thời gian tới, Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tập trung vào một số giải pháp trọng tâm, như: Mở rộng và bổ sung các giải pháp công nghệ hướng tới phục vụ các nhóm yếu thế, đặc biệt là người khuyết tật, tạo điều kiện để người khuyết tật có thể tham gia tối đa vào tất cả các khía cạnh trong hoạt động kinh tế-xã hội; Thực hiện chương trình hỗ trợ điện thoại thông minh cho người dân còn khó khăn; Phát triển cơ sở dữ liệu về an sinh xã hội nhằm phục vụ tốt hơn cho công tác chăm lo những người còn khó khăn; Nghiên cứu các trợ lý ảo hỗ trợ cho các đối tượng khuyết tật. Đồng thời, khuyến khích các doanh nghiệp phát triển các nền tảng số, ứng dụng số để hỗ trợ người khuyết tật tham gia vào xã hội số, tham gia các hoạt động kinh tế số.

Tại phiên tọa đàm “Thành phố thông minh không rào cản cho người khuyết tật – Vì một tương lai không ai bị bỏ lại phía sau” tiếp nối sau hội thảo, với kinh nghiệm nhiều năm làm việc và hỗ trợ người khuyết tật hòa nhập, ông Nguyễn Văn Cử chia sẻ: “Nhờ chuyển đổi số, người khuyết tật có thể giảm bớt rào cản để học tập và nâng cao kiến thức, thậm chí tìm hiểu thông tin của những trường học nghề thông qua điện thoại thông minh. Để không bị bỏ lại phía sau, bản thân người khuyết tật cũng nỗ lực tự nâng cao kiến thức của bản thân để theo kịp sự phát triển của công nghệ và tham gia vào sự phát triển của xã hội, đóng góp vào nền kinh tế của địa phương”.