Xây dựng phương án dự báo thời tiết mới phù hợp với chính quyền 2 cấp

Các khu vực dự báo thời tiết được điều chỉnh theo địa danh hành chính mới gồm Tây Bắc Bộ, Đông Bắc Bộ, khu vực Thanh Hóa-Huế, Duyên hải Nam Trung Bộ; Cao nguyên Trung Bộ; Nam Bộ; Khu vực Hà Nội; Khu vực TP Hồ Chí Minh.

Thông tin về công tác dự báo đối với việc đưa vào hoạt động chính quyền 2 cấp bắt đầu từ 1/7/2025, Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Thượng Hiền cho biết Cục đã tiến hành rà soát đánh giá tổng thể công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn và thiên tai.

Cụ thể, Cục Khí tượng Thủy văn phối hợp với Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam và các cơ quan có liên quan xây dựng phương án dự báo mới phù hợp với tình hình thực tế để người dân dễ dàng nắm bắt thông tin, các cơ quan quản lý kịp thời cập nhật và đưa ra các phương án ứng phó kịp thời.

Theo ông Nguyễn Thượng Hiền, hiện Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đang thực hiện 14 loại bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn trong điều kiện bình thường và 14 bản tin dự báo, cảnh báo hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm.

Theo quy định hiện tại, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo chi tiết đến các khu vực, tỉnh và một số bản tin chi tiết đến cấp huyện, điểm; các Đài Khí tượng thủy văn dự báo chi tiết đến cấp huyện, xã (nếu có đủ điều kiện) tại địa phương nơi Đài Khí tượng thủy văn đặt trụ sở đảm bảo nguyên tắc thống nhất và không chồng, chéo trong việc ban hành bản tin giữa các cấp.

Cục Khí tượng Thủy văn đang chỉ đạo việc xây dựng các bản tin dự báo thời tiết đất liền, trên biển, cảnh báo thiên tai…theo hướng cập nhật đơn vị hành chính mới. Phân khu vực, vùng cũng được điều chỉnh thể hiện được hiện trạng địa danh mới làm sao dễ hiểu, chi tiết giúp người tiếp nhận là người dân và lãnh đạo chính quyền địa bàn hành chính mới nắm rõ thông tin để ứng phó phù hợp.

Đối với các bản tin dự báo trên đất liền, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia sẽ dự báo cho các khu vực khí hậu đặc trưng cho cả nước; trong đó bao gồm 7 khu vực cũ và bổ sung thêm khu vực Thành phố Hồ Chí Minh

Các khu vực được điều chỉnh theo địa danh hành chính mới gồm: Khu vực Tây Bắc Bộ: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, khu vực phía Tây của tỉnh Phú Thọ (tỉnh Hòa Bình cũ). Khu vực Đông Bắc Bộ: Tuyên Quang, Cao Bằng, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng, Hưng Yên, Ninh Bình, Hà Nội; khu vực phía Bắc của tỉnh Phú Thọ (tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ cũ). Khu vực Thanh Hóa-Huế; Khu vực duyên hải Nam Trung Bộ (Đà Nẵng, Khánh Hòa và ven biển các tỉnh Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng); Khu vực cao nguyên Trung Bộ: Phía Tây các tỉnh Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng; Khu vực Nam Bộ; Khu vực Hà Nội; Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh.

Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền hai cấp, công tác dự báo thời tiết và cảnh báo thiên tai sẽ được điều chỉnh, chi tiết đến từng cấp xã/phường mới.

Đối với các bản tin dự báo trên biển, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo cho khu vực Bắc vịnh Bắc Bộ (vùng biển từ Quảng Ninh-Ninh Bình); Khu vực Nam Vịnh Bắc Bộ (vùng biển từ Thanh Hóa-Bắc Quảng Trị (khu vực biển tỉnh Quảng Bình cũ); Khu vực biển Nam Quảng Trị-Quảng Ngãi (khu vực biển Quảng Trị-Quảng Ngãi cũ).

Khu vực biển Gia Lai-Khánh Hòa (khu vực biển Bình Định-Ninh Thuận cũ); Khu vực biển Lâm Đồng-Cà Mau (khu vực biển Bình Thuận-Cà Mau cũ); Khu vực biển Cà Mau-An Giang (khu vực biển Cà Mau-Kiên Giang cũ).Khu vực phía Bắc của Biển Đông (vùng biển phía Bắc 15 độ vĩ Bắc); Khu vực Giữa của Biển Đông (vùng biển từ 10-15 độ vĩ Bắc); Khu vực Nam của Biển Đông (vùng biển từ 5-10 độ vĩ Bắc); Khu vực Vịnh Thái Lan; Đặc khu Hoàng Sa (là khu vực biển quần đảo Hoàng Sa); Đặc khu Trường Sa (là khu vực biển quần đảo Trường Sa).

Phó Giáo sư, Tiến sỹ, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Mai Văn Khiêm cũng nhấn mạnh Trung tâm sẽ xây dựng các bản tin dự báo thời tiết chi tiết đến từng điểm, cập nhật 24/24h và dự báo trước thời hạn đến 10 ngày.

Trước đây, Trung tâm dự báo chi tiết cho 63 điểm dự báo (tương ứng với 63 tỉnh thành trước đây) và bây giờ đổi lại tên các vị trí dự báo theo tên xã, phường phù hợp với đơn vị hành chính cấp xã, phường mới.

Ngoài ra, trên hệ thống web sẽ upload thông tin dự báo thời tiết 10 ngày tại 3321 xã/phường mới. Người dân truy cập miễn phí để cập nhật tình hình thời tiết 24/24h.

Để tạo thuận tiện cho người dân, Trung tâm đang xây dựng một ứng dụng thời tiết, để người dân sử dụng trên điện thoại, máy tính…

Mục tiêu thông tin chi tiết đến tận xã phường, cập nhật 24/24h và dự báo thời gian trước 10 ngày.

Dự kiến trong tháng 8/2025, Trung tâm sẽ xây dựng xong ứng dụng này. Ngoài thông tin thời tiết, ứng dụng này có thông tin cảnh báo thiên tai như lũ quét, sạt lở đất, báo, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, dông, lốc, sét… Người dân tiếp cận hoàn toàn miễn phí.

Các bản tin dự báo, cảnh báo bão, áp thấp nhiệt đới, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia sẽ dự báo chi tiết đến tỉnh/thành phố, đối với các tỉnh sát nhập có đặc điểm địa hình, phân bố địa lý rộng và có đặc trưng khí hậu khác nhau sẽ cụ thể chi tiết cho các vùng địa lý có đặc trưng khí hậu giống nhau; trên biển mức độ chi tiết đến các khu vực biển giáp đất liền Việt Nam.

Khi đề cập đến các huyện đảo, xã đảo trong bản tin đều chuyển thành đặc khu. Các khu vực biển ven bờ điều chỉnh theo các địa danh tỉnh, vùng biển tỉnh sửa theo địa danh tỉnh, vùng biển tỉnh mới.

Các bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn; không khí lạnh; rét hại, sương muối; năng nóng sẽ dự báo cho các khu vực. Trong trường hợp có sự khác biệt về tác động của thiên tai, chi tiết cho các cụm tỉnh; trong tỉnh được dự báo nếu vẫn có sự khác biệt sẽ chi tiết theo tỉnh.

Bản tin dự báo, cảnh báo gió mạnh trên biển; sóng lớn, nước dâng và triều cường; sương mù sẽ dự báo cho các tỉnh/thành phố ven biển và khu vực trên biển.

Riêng nước dâng và triều cường dự báo cho 6 khu vực biển ven bờ.Bản tin dự báo, cảnh báo lũ, ngập lụt sẽ dự báo chi tiết đến các điểm trên các lưu vực sông trên phạm vi cả nước; ngập lụt chi tiết đến vùng/khu vực của lưu vực sông; Các bản tin cảnh báo dông, lốc sét; lũ quét, sạt lở đất sẽ cảnh báo đến các khu vực của tỉnh, thành phố trên phạm vi toàn quốc, liệt kê một vài xã điển hình (theo mới) và có hình ảnh minh họa đi kèm.

Dự kiến cập nhật toàn bộ bản đồ cấp tỉnh, xã vào hệ thống phần mềm, bản tin sẽ được mô tả chi tiết đến cấp xã (đối với trường hợp cảnh báo ít tỉnh và số lượng xã cảnh báo không quá nhiều); liệt kê đến các khu vực cấp tỉnh theo phương vị và có hình ảnh minh họa đi kèm (đối với trường hợp cảnh báo diện rộng với nhiều tỉnh, xã).

Các bản tin dự báo, cảnh báo xâm nhập mặn sẽ dự báo đến các điểm chính trên các lưu vực sông bị ảnh hưởng xâm nhập mặn trên phạm vi cả nước. Bản tin dự báo, cảnh báo hạn hán sẽ dự báo tổng lượng mưa chi tiết đến cấp tỉnh/thành phố; dự báo tổng lượng nước mặt chi tiết đến các điểm dự báo, cảnh báo trên các lưu vực sông./.