Việt Nam công bố gần 1.000 công trình trên các tạp chí quốc tế

Ngày 21-12, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ (KH và CN) Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2018 và triển khai kế hoạch năm 2019. Báo cáo tại Hội nghị, GS,VS Châu Văn Minh, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Chủ tịch Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam cho biết, các công trình công bố của Viện tăng về số lượng và chất lượng năm 2018, với 2.096 công trình (tăng 14,5% so với 2017), trong đó có 984 công trình trên các tạp chí quốc tế (tăng 10,8% so với 2017).

Số công trình công bố trên các tạp chí uy tín trong danh mục ISI là 735 công trình (tăng 6,8% so với 2017), trong đó nhiều công trình được đăng trên các tạp chí có chỉ số ảnh hưởng cao. Nhiều công trình đã được đánh giá cao và được trao giải thưởng trong nước và quốc tế. Trung bình mỗi cán bộ khoa học của Viện công bố được 1 công trình/năm, và trung bình mỗi tiến sỹ của Viện đạt 1 công bố quốc tế/năm. Tỷ lệ này tiệm cận các nước tiên tiến có nền khoa học phát triển.

Viện đã hoàn thành tốt một số nhiệm vụ lớn do Thủ tướng giao, như: Vệ tinh VNREDSat-1 hoạt động năm 2013, đến nay, vẫn hoạt động ổn định trên quỹ đạo và cung cấp kịp thời nhiều cảnh ảnh phục vụ công tác giám sát tài nguyên thiên nhiên, nghiên cứu khoa học, giám sát biên giới, hải đảo phục vụ an ninh quốc phòng và phát triển kinh tế; hoàn thành công tác chuẩn bị ký kết hợp đồng thiết kế và chế tạo phóng vệ tinh LotusSat và xây dựng cơ sở hạ tầng tại khu công nghệ cao Hòa Lạc; vệ tinh MicroDragon sẽ được đưa lên vũ trụ vào 9h50 (giờ Nhật Bản) ngày 17/1/2019.

Bên cạnh đó, năm 2018, mạng lưới đài trạm địa chấn quốc gia do Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần vận hành đã ghi nhận, thông báo kịp thời được 51 trận động đất trên lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam. Chương trình KH và CN cấp quốc gia giai đoạn 2016-2020 ” Khoa học và công nghệ phục vụ phát triển kinh tế – xã hội Tây Nguyên trong liên kết vùng và hội nhập quốc tế” triển khai các đề tài đã bám sát các mục tiêu của giai đoạn này và đưa ra những giải pháp, mô hình cụ thể về bảo vệ môi trường, phát triển bền vững ở Tây Nguyên…

Ứng dụng và triển khai công nghệ ở các địa phương là một trong những nhiệm vụ quan trọng và có thế mạnh của Viện. Các nhà khoa học của Viện đã chủ động tham gia các đề tài nghiên cứu ứng dụng, các dự án sản xuất thử nghiệm, đề tài hợp tác. Năm 2018, Viện đã thực hiện triển khai 198 nhiệm vụ, đề tài hợp tác với 40 tỉnh, thành phố và các bộ, ngành. Các kết quả đề tài có tính ứng dụng thiết thực được chuyển giao cho địa phương, cơ sở sản xuất, thu hút được sự đầu tư kinh phí đáng kể. Thí dụ, nghiên cứu công nghệ bảo quản quả vải bằng màng bao gói khí quyển Map cho doanh nghiệp kinh doanh, xuất khẩu vải tại Bắc Giang; nghiên cứu ứng dụng đèn LED cho nghề lưới vây kết hợp ánh sáng khai thác thuỷ sản xa bờ; nghiên cứu chế tạo thành công thiết bị sản xuất đá tuyết lắp đặt trên tàu cá,…

Năm 2018 là năm đầu tiên Viện triển khai Chương trình hỗ trợ nghiên cứu viên cao cấp với mục tiêu hỗ trợ nghiên cứu, phát triển các hướng nghiên cứu chuyên ngành sâu, tạo lập nhóm nghiên cứu. Viện đã hỗ trợ 74 nghiên cứu viên cao cấp, tổng kinh phí 10 tỷ đồng. Các nhiệm vụ hỗ trợ đều được triển khai thực hiện có hiệu quả, đúng tiến độ và bước đầu đạt được những kết quả đáng khích lệ.

Tuy nhiên, GS,VS Châu Văn Minh cũng chỉ ra một số tồn tại và thách thức, cần có kế hoạch để triển khai thực hiện tốt thời gian tới: Thành tích công bố quốc tế liên tục tăng, nhưng tốc độ tăng trưởng có dấu hiệu chững lại; số lượng bằng độc quyền sáng chế và bằng độc quyền giải pháp hữu ích hằng năm tăng, nhưng số lượng sở hữu trí tuệ được ứng dụng triển khai vào thực tiễn cuộc sống còn hạn chế; chưa nhiều kết quả KH CN có tầm ảnh hưởng mạnh đối với xã hội; các đơn vị có thế mạnh về công tác điều tra cơ bản có kết quả công bố hoa học quốc tế còn khiêm tốn; việc thu hút cán bộ trẻ, giỏi về làm việc còn nhiều khó khăn do điều kiện làm việc và cơ chế đãi ngộ; cơ sở trang thiết bị chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển của Viện.

Năm 2019, Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ theo lộ trình phát triển đã được phê duyệt trong Quy hoạch phát triển của Viện đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Đó là: Triển khai thực hiện Quyết định số 562/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Chương trình phát triển khoa học cơ bản trong lĩnh vực khoa học sự sống, khoa học trái đất, khoa học công nghệ biển, hoá học giai đoạn 2018-2025; triển khai thực hiện Nghị định số 40 về việc Quy định việc sử dụng, trọng dụng cá nhân trong hoạt động KH và CN; tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình hỗ trợ hoạt động KH và CN cho nghiên cứu viên cao cấp; chú trọng tăng cường chất lượng các công bố quốc tế đạt chuẩn quốc tế; đẩy mạnh các hướng nghiên cứu phù hợp với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0…