Trung Quốc trước thách thức kép

Làn sóng dịch Covid-19 mới đang tạo ra thách thức kép cho Trung Quốc, khi nước này vừa phải thực hiện những biện pháp phong tỏa nhằm vừa chống dịch, vừa phải bảo đảm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Ngày 19-4, thành phố Thượng Hải của Trung Quốc ghi nhận thêm 7 ca tử vong do Covid-19 trong bối cảnh vẫn đang thực hiện phong tỏa do số ca nhiễm tăng nhanh. Ủy ban Y tế Thượng Hải xác nhận các trường hợp tử vong trên trong độ tuổi từ 60 đến 110 và đều có bệnh nền như bệnh tim, tiểu đường… Các bệnh nhân này đều có triệu chứng nặng sau khi nhập viện. Như vậy, sau các ca tử vong đầu tiên được ghi nhận vào ngày 18-4, tính đến nay, tổng số trường hợp không qua khỏi vì Covid-19 tại Thượng Hải là 10 người, nâng tổng số ca tử vong trên toàn Trung Quốc lên 4.648 người kể từ khi dịch bệnh bùng phát cuối năm 2019.

Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 cho người dân tại Thượng Hải, Trung Quốc -Ảnh: Tân Hoa xã

Trung Quốc hiện đang đương đầu với đợt bùng phát dịch Covid-19 nghiêm trọng nhất trong hơn hai năm qua. Thượng Hải-trung tâm sản xuất và cửa ngõ giao thương quan trọng của nước này đang là tâm dịch với khoảng 20.000 ca nhiễm mới Covid-19 trong ngày 19-4, phần lớn là các ca không triệu chứng. Kể từ tháng 3 vừa qua, thành phố Thượng Hải với 25 triệu dân đã áp đặt lệnh phong tỏa, yêu cầu người dân không ra khỏi nhà khi số ca nhiễm mới Covid-19 theo ngày vượt ngưỡng 25.000 ca.

Cho đến thời điểm hiện tại, Trung Quốc vẫn khẳng định sẽ không nới lỏng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát dịch Covid-19. Phát biểu trong chuyến thăm tới đảo Hải Nam hồi tuần trước, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh nước này phải tiếp tục thực hiện nghiêm “chính sách không Covid linh hoạt”. Việc làm này cần được thực hiện song song với nỗ lực nhằm giảm thiểu tác động của các biện pháp phòng dịch đối với hoạt động kinh tế và xã hội.

Trung Quốc đang phong tỏa toàn bộ hoặc một phần đối với 45 thành phố, chiếm 26,4% dân số cả nước. Những hạn chế về đi lại, di chuyển đang gây ra hệ quả kinh tế tiêu cực. Ngay cả khi mới chỉ bắt đầu áp dụng những quy định hạn chế chưa thuộc diện hà khắc nhất, doanh số bán lẻ tại Trung Quốc trong tháng 3 giảm 3,5% so với cùng kỳ năm ngoái (chưa điều chỉnh theo lạm phát)-theo số liệu được công bố chính thức ngày 18-4.

Tính trong quý I, GDP Trung Quốc tăng 4,8%, nhưng phần lớn động lực tăng trưởng rơi vào tháng 1 và 2. Ngành dịch vụ ăn uống, nhà hàng giảm 16%, tỷ lệ thất nghiệp tại 31 thành phố lớn nhất cả nước ở mức 6%, cao hơn thời điểm năm 2020. Trong quý II, tình hình thậm chí có thể còn tồi tệ hơn và giới lãnh đạo Trung Quốc cũng không giấu giếm lo ngại. Đầu tháng 4 này, Thủ tướng Lý Khắc Cường đã yêu cầu chính quyền các địa phương tăng tính “khẩn cấp” trong hành động để giữ ổn định kinh tế. Thủ tướng Lý Khắc Cường cảnh báo Trung Quốc cần “hết sức cảnh giác” trước những áp lực suy giảm kinh tế và cho biết cuộc chiến chống Covid-19 cần phải kết hợp với phát triển kinh tế và xã hội.

Tại nhiều địa phương, lệnh phong tỏa cùng các quy định về giãn cách ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nhân lực, chuỗi cung ứng, mạng lưới vận tải, vốn là những nhân tố vô cùng quan trọng đối với các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Một số chuyên gia thậm chí còn bày tỏ lo ngại việc các trung tâm kinh tế lớn của Trung Quốc, đặc biệt là tâm dịch Thượng Hải, bị phong tỏa có thể khiến chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu bị đứt gãy, “giáng một đòn mạnh” vào nền kinh tế thế giới vốn đã mất đà phục hồi sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Ông Naoto Saito, trưởng nhóm nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Daiwa ở Tokyo (Nhật Bản) và là một chuyên gia về kinh tế Trung Quốc, nhận định có thể mất ít nhất vài tuần cho đến khi các hoạt động kinh tế và xã hội trở lại bình thường ở Thượng Hải. Thành phố cảng lớn nhất Trung Quốc này có thể chứng kiến đợt suy thoái lớn chưa từng có ngay trong tháng 4 này.

Cùng chung quan điểm trên, ông Daisuke Takahashi, một nhà nghiên cứu tại Văn phòng Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản ở Thượng Hải, khẳng định việc phong tỏa thành phố Thượng Hải đã ảnh hưởng đáng kể đến chuỗi cung ứng trên toàn cầu. Nếu thời gian phong tỏa kéo dài, tác động đối với kinh tế sẽ còn lớn hơn nữa.