Tổng điều tra nông thôn nông nghiệp: Viên gạch hồng tư duy chiến lược

- Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp (NTNN) năm 2025 diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, cả nước triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trong đó cấp xã có nhiều thay đổi. Chính vì vậy, các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh đã và đang tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp để tổng điều tra đạt kết quả cao nhất. Đây là cơ sở quan trọng để hoạch định chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn trong giai đoạn tiếp theo.

Tổng điều tra NTNN là 1 trong 3 cuộc tổng điều tra thống kê có quy mô lớn nhất, được tổ chức theo chu kỳ 10 năm/lần nhằm thu thập thông tin toàn diện về nông, lâm nghiệp, thuỷ sản và thực trạng phát triển nông thôn. Để thực hiện tốt tổng điều tra, công tác chuẩn bị được các cấp, ngành chủ động triển khai thực hiện.

Chuẩn bị kỹ càng

Tổng điều tra NTNN năm 2025 được triển khai thu thập thông tin trong 30 ngày (từ 1/7 đến hết ngày 30/7). So với các cuộc tổng điều tra trước, Tổng điều tra NTNN năm 2025 có nhiều điểm mới. Trong đó nổi bật nhất là thời điểm tổng điều tra năm nay trùng vào thời điểm sắp xếp tổ chức bộ máy, trong đó nhiều xã thay đổi từ quy mô, dân số, địa bàn đến ngành nghề sản xuất, kinh doanh…

Cùng với đó, cuộc tổng điều tra năm nay có số lượng thông tin thu thập nhiều hơn, mức độ bao phủ rộng hơn; thay đổi về thiết kế và phương pháp thực hiện phiếu bảng kê hộ; kết nối thông tin của phiếu trang trại và phiếu hộ dân cư giúp nâng cao chất lượng thông tin và khai thác các thông tin đa chiều; thay đổi hình thức thu thập thông tin sử dụng phiếu điều tra điện tử và cách thức quản lý dữ liệu trực tuyến nhằm kiểm soát tiến độ, chất lượng điều tra trong quá trình thu thập thông tin tại địa bàn…

Xác định rõ những điểm mới, khó, thậm chí có nội dung chưa có tiền lệ, các cấp, ngành liên quan trên địa bàn tỉnh chủ động triển khai các giải pháp để chuẩn bị các điều kiện tốt nhất cho tổng điều tra. Ông Hoàng Hải Đăng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thống kê tỉnh cho biết: Với vai trò là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Tổng điều tra NTNN năm 2025 tỉnh, chi cục đã ban hành các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo triển khai thực hiện phương án tổng điều tra. Đồng thời ngay từ cuối năm 2024, các cấp trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành việc thành lập ban chỉ đạo, tổ thường trực triển khai tổng điều tra.

Ban chỉ đạo tổng điều tra các cấp chỉ đạo các đơn vị liên quan tiến hành rà soát, cập nhật địa bàn điều tra (đến ngày 10/6, các đơn vị liên quan đã tổng hợp được 1.540 địa bàn điều tra, trong đó khu vực thành thị có 97 địa bàn điều tra, khu vực nông thôn có 1.443 địa bàn điều tra); chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện tuyển chọn và trưng tập lực lượng tham gia điều tra với tổng số 1.693 điều tra viên, 191 tổ trưởng…

Đồng thời, Ban chỉ đạo tổng điều tra các cấp tiến hành tập huấn thực hiện công tác điều tra với các nội dung liên quan đến phương án điều tra, thu thập thông tin lập phiếu bảng kê, hướng dẫn truy cập, cài đặt, sử dụng trang web, phần mềm và thiết bị điều tra (ban chỉ đạo tổng điều tra các cấp tổ chức 30 lớp tập huấn phiếu bảng kê hộ và trang trại cho 1.986 người; 45 lớp tập huấn nghiệp vụ tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 cho 2.602 người); tổ chức tuyên truyền bằng nhiều hình thức như phát hành trên 20.000 thư ngỏ, tuyên truyền lưu động, lồng ghép qua hội họp, sinh hoạt… Qua đó, điều tra viên có đầy đủ thông tin, kỹ năng cần thiết và người dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của của tổng điều tra.

Bà Lý Thị Sàng, khu Chộc Vằng, xã Lộc Bình cho biết: Thông qua công tác tuyên truyền của các cơ quan liên quan, gia đình tôi đã hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của cuộc tổng điều tra. Từ đó gia đình rất sẵn sàng phối hợp cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác đến điều tra viên.

Từ sự quan tâm chỉ đạo của ban chỉ đạo tổng điều tra các cấp, công tác chuẩn bị đã được triển khai hiệu quả, sẵn sàng cho việc thu thập thông tin điều tra từ ngày 1/7, trong đó tập trung vào các hộ và trang trại (do điều tra phiếu xã đã hoàn thành trong tháng 6/2025).

Khẩn trương thực hiện

Cùng với các địa bàn khác, từ 1/7, xã Lộc Bình ra quân thực hiện Tổng điều tra NTNN năm 2025. Chị Hoàng Thị Bình, điều tra viên trên địa bàn xã Lộc Bình cho biết: Đợt tổng điều tra này, tôi được giao thực hiện thu thập thông tin của 162 hộ (trong đó 157 hộ theo kế hoạch). Để thực hiện nhiệm vụ được giao, tôi đã chủ động nghiên cứu các văn bản hướng dẫn, tập thao tác thu thập thông tin trên điện thoại một cách thuần thục, tranh thủ mọi thời gian phù hợp để đến các hộ. Đến nay, tôi đã thực hiện thu thập thông tin được trên 50% số hộ được giao.

Cùng với điều tra viên trên địa bàn xã Lộc Bình kể trên, các điều tra viên trên địa bàn tỉnh cũng chủ động khắc phục một số khó khăn về địa hình, thay đổi địa bàn điều tra, mạng viễn thông ở một số khu vực còn yếu gây khó khăn trong việc thu thập thông tin trên môi trường điện tử… để thực hiện công tác điều tra NTNN đảm bảo kế hoạch điều tra. Theo số liệu của Chi cục Thống kê tỉnh, đến ngày 9/7, toàn tỉnh đã tiến hành điều tra được 30.221/151.208 hộ, đạt tỷ lệ gần 20% tổng số hộ; hoàn thành điều tra 4/15 trang trại, đạt tỷ lệ gần 27%.

Mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định, song trên thực tế, tỷ lệ số hộ, số trang trại hoàn thành điều tra còn thấp. Chính vì vậy hiện nay, các đơn vị liên quan đang tiếp tục triển khai các giải pháp để đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ tổng điều tra. Ông Hoàng Hải Đăng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thống kê tỉnh cho biết: Thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát tổng điều tra. Trong đó sẽ thực hiện giám sát song song 2 hình thức gồm: giám sát trực tiếp tại cơ sở và giám sát trên hệ thống điều hành tác nghiệp. Thông qua việc giám sát sẽ nắm bắt tiến độ thực hiện của điều tra viên; nắm bắt quy trình điều tra cũng như các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện của điều tra viên… Từ đó, kịp thời đôn đốc cũng như hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Cùng với sự quan tâm sát sao của Ban chỉ đạo, Tổ thường trực tổng điều tra của tỉnh, các đơn vị liên quan cũng nhanh chóng bắt tay vào thực hiện giải pháp cụ thể. Ông Vi Văn Đại, Đội trưởng Đội Thống kê số 6 (phụ trách địa bàn các xã thuộc 2 huyện Chi Lăng, Hữu Lũng cũ) cho biết: Trên địa bàn đơn vị quản lý cần thu thập thông tin 10 trang trại (nhiều nhất trên địa bàn tỉnh). Việc điều tra thu thập thông tin các trang trại khó do số lượng điều tra viên ít, các trang trại lại phân tán ở các địa bàn xa. Đến nay, đơn vị đã thực hiện điều tra được 4/10 trang trại. Thời gian tới, đơn vị tiếp tục đôn đốc điều tra viên khắc phục khó khăn, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để hoàn thành việc điều tra theo đúng kế hoạch đề ra.

Không có đối tượng điều tra là trang trại, Đội Thống kê số 5 (phụ trách các xã của 2 huyện Lộc Bình và Đình Lập cũ) đang tập trung dồn lực vào điều tra phiếu hộ. Ông Nguyễn Trung Dũng, Đội trưởng Đội Thống kê số 5 cho biết: Đến nay, trên địa bàn đơn vị quản lý đã tiến hành điều tra được 6.459/24.528 hộ, đạt 26,33%. Để đẩy nhanh tiến độ tổng điều tra, đơn vị chủ động ban hành công văn hướng dẫn các xã mới thành lập kiện toàn ban chỉ đạo tổng điều tra để công tác chỉ đạo xuyên suốt, kịp thời; phổ biến, quán triệt các thông báo nghiệp vụ, cập nhật phần mềm điều tra lên phiên bản mới; thường xuyên kiểm tra tiến độ tổng điều tra để kịp thời có biện pháp khắc phục, xử lý, đôn đốc…

Với những kết quả bước đầu đạt được cộng với những giải pháp đã và đang được ban chỉ đạo tổng điều tra các cấp triển khai thực hiện, tin tưởng rằng tổng điều tra NTNN năm 2025 trên địa bàn tỉnh sẽ hoàn thành đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng. Từ đó các cấp, ngành đánh giá sát tình hình thực tế phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn và đưa ra giải pháp, kế hoạch cụ thể để đẩy mạnh phát triển nông thôn, nông nghiệp trong thời gian tới, góp phần quan trọng vào việc nâng cao đời sống cũng như phát triển kinh tế - xã hội chung trên địa bàn tỉnh.