Tổng Bí thư Tô Lâm: Thành phố Hồ Chí Minh hướng tới tầm vóc mới là 'siêu đô thị quốc tế' của Đông Nam Á

Sáng 18/6, tại Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM), Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Dương về kết quả triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương gần đây; việc sắp xếp tổ chức bộ máy; công tác quốc phòng, an ninh; thực hiện nhiệm vụ tăng trưởng kinh tế; an sinh xã hội.

Tham dự buổi làm việc có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Đại tướng Phan Văn Giang; Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Lương Tam Quang; Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên; các đồng chí Bí thư Trung ương Đảng: Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Hoài Trung; Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Trần Lưu Quang; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, lãnh đạo một số bộ, ban, ngành Trung ương, TPHCM, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, tỉnh Bình Dương.

Hội tụ thành một siêu đô thị – tài chính – công nghiệp – cảng biển

Tại buổi làm việc, báo cáo tóm tắt về tình hình triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm tại ba địa phương (TPHCM, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, tỉnh Bình Dương) cho thấy, cả ba địa phương đều đang hội tụ những nền tảng thể chế – quản trị số hàng đầu cả nước. Năm 2024, TPHCM xếp thứ 2 về Chỉ số chuyển đổi số, Bình Dương thứ 7; Bà Rịa – Vũng Tàu đứng thứ 2 về cải cách hành chính và thứ 5 về PCI. Bình Dương còn nằm trong Top 3 địa phương thực thi hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do tốt nhất và thứ 5 cả nước về Chỉ số Xanh.

Ba địa phương đã chú trọng đầu tư phát triển con người toàn diện, nâng cao chất lượng sống, xây dựng xã hội tiến bộ, công bằng và bền vững. Giáo dục – đào tạo, y tế, văn hóa, thể thao rất được quan tâm. Các chính sách an sinh, chăm sóc sức khỏe, phát triển con người được triển khai hiệu quả, gắn với mục tiêu nâng cao chỉ số hạnh phúc, bảo đảm an ninh.

Các địa phương đã thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Trung ương, kiên quyết phòng, chống suy thoái, xử lý nghiêm sai phạm, không có vùng cấm. Phương thức lãnh đạo được đổi mới, công tác kiểm tra, dân vận, dân tộc, tôn giáo được thực hiện đồng bộ, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy và chuẩn bị đại hội Đảng các cấp được triển khai chủ động, bài bản.

Sau khi nghe báo cáo và các ý kiến trao đổi tại buổi làm việc, phát biểu kết luận, Tổng Bí thư Tô Lâm biểu dương và đánh giá cao những kết quả quan trọng mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM, Bà Rịa – Vũng Tàu và Bình Dương đã đạt được trong thời gian qua.

Tổng Bí thư lưu ý, xét trên bình diện tổng thể và dài hạn, quá trình phát triển của từng địa phương vẫn tồn tại những nút thắt khiến tăng trưởng chưa bền vững, hiệu quả đầu tư chưa tương xứng với tiềm năng và năng lực cạnh tranh quốc tế còn hạn chế.

Tổng Bí thư chỉ rõ, đối với TPHCM trước khi sáp nhập, mặc dù là đầu tàu kinh tế lớn nhất cả nước, nhưng không gian phát triển bị bó hẹp, quá tải hạ tầng, áp lực dân số lớn, ô nhiễm môi trường, úng ngập ngày càng nghiêm trọng, giao thông ùn tắc triền miên; cần có kế hoạch cụ thể xóa nhà tạm bợ, cũ nát chạy dọc các kênh rạch, sông ngòi ngay trong lòng thành phố và đề ra phương hướng giải quyết trong Nghị quyết Đại hội Đảng XII của Thành phố mới.

Đối với Bình Dương, phát triển đô thị chưa theo kịp tốc độ công nghiệp hóa, chất lượng sống chưa đồng đều giữa các khu vực. Bà Rịa – Vũng Tàu vẫn gặp khó khăn trong liên kết vùng và phát triển chuỗi giá trị, kết nối hậu cần còn rời rạc, thiếu hệ sinh thái logistics hiện đại. Du lịch vẫn nặng tính mùa vụ, chưa gắn với đô thị thông minh, y tế, nghỉ dưỡng cao cấp hay dịch vụ sáng tạo.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, việc hợp nhất TPHCM với Bà Rịa – Vũng Tàu và Bình Dương đánh dấu bước chuyển mình mang tính bước ngoặt chưa từng có trong lịch sử phát triển đô thị Việt Nam. Đây là sự tái cấu hình toàn diện không gian phát triển, nơi ba cực kinh tế năng động bậc nhất cả nước hội tụ thành một siêu đô thị – tài chính – công nghiệp – cảng biển.

Tầm nhìn mới cho TPHCM (mới) là trở thành “siêu đô thị quốc tế” của Đông Nam Á – một đô thị thông minh, xanh, sáng tạo, tiêu biểu không chỉ về sức mạnh kinh tế mà cả sự phong phú về văn hóa, nghệ thuật, thể thao, giải trí và phong cách sống hiện đại, năng động. TPHCM mới sẽ là một trung tâm tài chính, thương mại, logistics, công nghiệp công nghệ cao và du lịch biển quy mô khu vực; với định hướng phát triển trên nền tảng công nghệ số, kinh tế xanh, bền vững về môi trường, xã hội hài hòa, gắn kết, rộng mở, văn minh, kết tinh các giá trị tiên tiến của châu Á và thế giới; phấn đấu là nơi hấp dẫn, hội tụ nhân tài, “giới sáng tạo”, doanh nhân trong nước và quốc tế, là nơi thuận lợi khởi nghiệp, sáng tạo, ươm mầm những xu hướng mới và mô hình tiên tiến. TPHCM (mới) không chỉ là đầu tàu kinh tế quốc gia mà phải là đô thị hiện đại có ảnh hưởng trong mạng lưới các thành phố toàn cầu.

Tổng Bí thư yêu cầu, TPHCM mới cần chủ động đặt ra cho mình những mục tiêu cụ thể: Đến năm 2035–2045: thu nhập thuộc nhóm nào? Đổi mới sáng tạo thuộc nhóm nào trong châu Á và toàn cầu?

Tổng Bí thư Tô Lâm gợi mở, khẩn trương hoàn thiện một mô hình quản trị mới: Mạnh hơn cấp tỉnh, linh hoạt hơn cấp vùng, đủ sức điều hành một siêu đô thị ba cực trong kỷ nguyên hội nhập và cạnh tranh toàn cầu. TPHCM (mới) phải tiêu biểu cho một chính quyền số kiến tạo – minh bạch – hiệu quả, vừa xử lý tốt việc điều hành, đồng thời dẫn dắt sự phát triển, đổi mới sáng tạo, giữ được niềm tin xã hội trong quá trình phát triển. TPHCM (mới) cần thiết lập hệ thống quản trị thông minh, hiện đại, đồng bộ toàn diện, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực quản lý nhà nước, điều hành kinh tế - xã hội, quản lý hạ tầng, dịch vụ công, nâng cao năng lực phục vụ người dân và doanh nghiệp toàn vùng.

TPHCM (mới) phải đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển nền kinh tế tri thức, sáng tạo, có giá trị gia tăng cao và khả năng cạnh tranh toàn cầu.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, phát triển trung tâm tài chính quốc tế tầm khu vực tại Thủ Thiêm thu hút dòng vốn toàn cầu, góp phần định vị Việt Nam trên bản đồ tài chính quốc tế; phát triển chuỗi đô thị thông minh kết nối TPHCM – Dĩ An – Thuận An – Thủ Dầu Một – Bến Cát – Phú Mỹ – Bà Rịa – Vũng Tàu; phát triển hành lang đổi mới sáng tạo trải dài từ Khu đô thị sáng tạo phía đông TPHCM (Thủ Đức) đến các cực công nghiệp – dịch vụ – cảng biển như Dĩ An, Bến Cát, Phú Mỹ, Bà Rịa, Vũng Tàu; phát triển cụm cảng – logistics thông minh tại Cái Mép – Thị Vải – Cần Giờ theo mô hình siêu cảng số và hệ thống logistics tích hợp – vận hành bằng dữ liệu lớn; phát triển trung tâm du lịch sinh thái – nghỉ dưỡng cao cấp tại Vũng Tàu – Cần Giờ, định vị là điểm đến quốc tế xanh, thông minh, kết hợp bảo tồn với phát triển…

Định hình chiến lược mới cho đại đô thị hiện đại bậc nhất Việt Nam

Tổng Bí thư yêu cầu, khẩn trương tái kiến trúc không gian phát triển vùng theo tư duy đa cực – tích hợp – siêu kết nối, vượt xa giới hạn cũ của mô hình đô thị truyền thống. Phải dứt khoát từ bỏ tư duy phân mảnh “nội thành – ngoại thành”, “thành phố – tỉnh lân cận”. Giờ đây, TPHCM mới là một hệ sinh thái đô thị vùng có cấu trúc đa trung tâm, vận hành theo logic kinh tế – chức năng – chuỗi giá trị. Mỗi cực phát triển, từ Thủ Thiêm, Thủ Đức đến Dĩ An, Bến Cát, Phú Mỹ, Bà Rịa, Vũng Tàu, đều phải được quy hoạch như một mắt xích hữu cơ, bổ sung chức năng cho nhau, được kết nối thông minh, điều phối linh hoạt và chia sẻ lợi ích trong một tổng thể hài hòa.

Tổng Bí thư đề nghị thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và kinh tế tư nhân mạnh không phải bằng khẩu hiệu mà bằng hành động cụ thể. Thực tế cho thấy không có nền kinh tế hiện đại nào mà thiếu doanh nghiệp đổi mới, thiếu lực lượng khoa học – công nghệ ứng dụng, thiếu thế hệ doanh nhân năng động, hội nhập có tư duy phụng sự xã hội, tầm nhìn toàn cầu và khát vọng xây dựng quốc gia hùng cường. TPHCM với đặc trưng dân số trẻ, tầng lớp doanh nghiệp năng động, nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và năng lực hội nhập cao phải là nơi cụ thể hóa mạnh mẽ nhất các yêu cầu cải cách mà Trung ương đã đề ra.

Thành phố cần kiên định mục tiêu phát triển toàn diện con người, kết hợp chặt chẽ giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ, công bằng xã hội và chất lượng sống. Không chỉ là trung tâm kinh tế, Thành phố phải trở thành nơi đáng sống, nơi mỗi người dân được bảo đảm cơ hội phát triển, được chăm lo đầy đủ về sức khỏe, giáo dục, môi trường sống và sự an toàn. Thành phố mới cần đầu tư mạnh mẽ cho y tế, giáo dục, chăm sóc sức khỏe cộng đồng và phát triển thể chất, trí tuệ cho thế hệ trẻ. Chăm lo an sinh xã hội toàn diện, bảo đảm không để ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình phát triển; ưu tiên giải quyết thu hẹp mức chênh lệch phát triển giữa các địa bàn, nhất là các khu vực mới sáp nhập và các địa bàn khó khăn.

Một yêu cầu xuyên suốt là kế thừa và tích hợp có chọn lọc các chính sách tốt của từng địa phương sáp nhập. Song hành với phát triển con người là bảo đảm vững chắc an ninh, an toàn xã hội, củng cố quốc phòng an ninh, khu vực phòng thủ. Mọi chính sách phát triển cần thấm nhuần quan điểm: Phồn vinh không chỉ là tăng trưởng kinh tế, mà là khả năng kiến tạo một xã hội an toàn, công bằng và hạnh phúc hơn cho tất cả người dân.

Tổng Bí thư lưu ý, biến quá trình chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp thành cuộc tổng động viên trí tuệ, tinh thần và khát vọng phát triển để định hình một chiến lược mới cho một đại đô thị tiên phong, sáng tạo, hiện đại bậc nhất Việt Nam. Đại hội XII Đảng bộ TPHCM sắp tới không chỉ là thời điểm tổng kết một nhiệm kỳ mà cần trở thành bước ngoặt kiến tạo tương lai, nơi toàn Đảng bộ và hệ thống chính trị Thành phố cùng nhìn về năm 2035, 2045 với một tầm nhìn mới, tư duy mới và cam kết hành động mạnh mẽ. Đây là lúc lắng nghe rộng rãi, tranh luận cởi mở và chọn lọc tinh túy nhất từ thực tiễn để xây dựng những định hướng trong dài hạn.

Trong tổng kết, đánh giá chúng ta không né tránh khuyết điểm, cần mổ xẻ sâu các điểm nghẽn trong thể chế, quy hoạch, quản trị, chuyển đổi số, chất lượng cán bộ và hiệu quả tổ chức thực thi.

Tổng Bí thư mong muốn, Đảng bộ TPHCM (mới) sẽ là trung tâm của đoàn kết, truyền cảm hứng phụng sự và dấn thân kiến tạo, đủ năng lực dẫn dắt một Thành phố không chỉ đi đầu trong nước mà còn bứt phá trên bản đồ đô thị toàn cầu. Đó sẽ là dấu ấn riêng của TPHCM – thành phố của đổi mới, hành động và khát vọng vươn xa, xứng đáng mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại./.