Tiêm vắc-xin DTLCP:  Người chăn nuôi không thể chậm trễ

- Trong bối cảnh các ổ bệnh dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) vẫn đang phát sinh và tiềm ẩn nguy cơ lây lan diện rộng, việc người chăn nuôi mua và tiêm vắc-xin DLTCP cho đàn lợn là yêu cầu cấp thiết để bảo vệ đàn lợn trước mối nguy mắc bệnh DTLCP. Tuy vậy, hiện tỷ lệ người chăn nuôi tự mua vắc-xin DTLCP về tiêm chủ động cho đàn lợn của mình rất thấp. Việc này khiến bệnh DTLCP tiếp tục phát sinh, đồng thời, sinh kế của chính người chăn nuôi lợn cũng không an toàn.

Theo thống kê của Sở NN&MT, tổng đàn lợn trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn hiện có hơn 186 nghìn con. Và theo rà soát của Trung tâm dịch vụ nông nghiệp (DVNN) các huyện, thành phố, tổng số lợn trong diện phải tiêm phòng vắc-xin DTLCP toàn tỉnh là trên 71 nghìn con.

Cũng theo báo cáo của các Trung tâm DVNN các huyện, thành phố, từ đầu năm 2025 đến hết ngày 6/6/2025, cơ quan chuyên môn đã thực hiện tiêm phòng vắc-xin DTLCP cho gần 53,3 nghìn con lợn (tương đương với gần 53,3 nghìn liều vắc-xin), đạt 76,68% trong tổng số lợn trong diện tiêm phòng. Trong số này, chỉ có 1.564 liều vắc-xin DTLCP là do người dân tự mua và tiêm phòng chủ động cho đàn lợn của mình (tương đương với 1.564 con lợn). Số liều vắc-xin còn lại đều từ nguồn theo Chương trình quốc gia phòng chống DTLCP, giai đoạn 2020-2025 do nhà nước hỗ trợ tiêm phòng.

Con số thống kê này cho thấy người chăn nuôi lợn trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn vẫn còn lơ là, chưa chủ động mua vắc-xin để tiêm phòng cho đàn lợn. Nói một cách khác, người chăn nuôi lợn vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào nguồn vắc-xin hỗ trợ của nhà nước.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Nam Hùng, Trưởng phòng Chăn nuôi, Thủy sản và Thú y (Sở NN&MT) chia sẻ, khi người chăn nuôi mua lợn giống từ 4 tuần tuổi về để tái và tăng đàn, người chăn nuôi chủ động mua vắc-xin DTLCP và thực hiện tiêm ngay cho đàn lợn thì hiệu quả phòng bệnh DTLCP sẽ cao hơn. Bởi đây là thời điểm “vàng” để tạo ra kháng thể đối với vi-rút DTLCP cao nhất cho lợn. Qua đó giúp ngăn chặn gần như tuyệt đối sự xâm nhập và phát triển của vi-rút gây bệnh.

Trao đổi với các cán bộ thú y thuộc các Trung tâm DVNN các huyện, thành phố, được biết, việc nhà nước hỗ trợ vắc-xin thực hiện tiêm phòng bệnh DTLCP cho đàn lợn trong thời gian vừa qua, nhất là thời điểm phát sinh nhiều ổ bệnh DLTCP từ 28/4/2025 đến nay cũng đã mang lại hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, việc triển khai tiêm phòng khi đã có các ổ bệnh dịch phát sinh trên địa bàn thì việc tiêm vắc-xin chủ yếu mang tính tiêm khẩn cấp để ngăn và khống chế bệnh dịch, còn hiệu quả phòng bệnh không thể đạt cao bằng việc chính người chăn nuôi tự mua vắc-xin DTLCP để tiêm chủ động cho đàn lợn ngay từ khi tái đàn.

Thực tế cho thấy rõ điều này. Như tại huyện Hữu Lũng, khi trên địa bàn có ổ bệnh DTLCP phát sinh (các ổ bệnh DTLCP phát sinh trên địa bàn huyện Hữu Lũng từ 20/4/2025), đến giữa tháng 5/2025 đến nay, từ nguồn vắc-xin DTLP được cung ứng, các xã và cơ quan chuyên môn đã thực hiện tiêm phòng bao vây ổ bệnh dịch cho 7.487 con  lợn, đạt 74,2% so với tổng số lợn thuộc diện tiêm, và hiện tại một số xã vẫn đang tiếp tục tiêm phòng vắc-xin DTLCP cho đàn lợn trên địa bàn. Tuy nhiên, số ổ bệnh DLTCP tại huyện Hữu Lũng vẫn chưa thể khống chế, và theo số liệu thống kê thì vẫn còn 6 xã có ổ bệnh DTLCP chưa qua 21 ngày. Đặc biệt là tại xã Thiện Tân – địa bàn có ổ bệnh DTLCP phát sinh đầu tiên tại huyện Hữu Lũng, tính đến 2/6 vẫn có ổ bệnh mới phát sinh.

Ông Nông Khắc Tạo, Giám đốc DVNN huyện Hữu Lũng chia sẻ: Tổng đàn lợn của huyện Hữu Lũng hiện có là hơn 18 nghìn con, trong đó số lợn thuộc diện tiêm phòng vắc-xin DTLCP là 10.090 con. Nhưng đến nay, số lượng vắc-xin DTLCP người dân tự mua để tiêm phòng cho lợn chỉ có 291 liều (tương đương tiên phòng được cho 291 con lợn), tỷ lệ như vậy là quá ít.

Qua trao đổi với người chăn nuôi lợn, biết rằng, hiện giá vắc-xin DTLCP bán trên thị trường là 70 nghìn đồng/liều (loại tiêm 1 liều cho 6 tháng). Giá như vậy theo người chăn nuôi là cao, vì thế người chăn nuôi chưa mua vắc-xin DTLCP để tiêm phòng cho đàn lợn.

Ông Hoàng Văn Lịch, thôn Đồng Bé, xã Yên Bình (Hữu Lũng) chia sẻ trong sự tiếc nuối: gia đình mua 10 con lợn giống về để tái đàn nuôi sau Tết nhưng do thấy giá vắc-xin đắt, gia đình lo chi phí đầu tư nuôi lợn tăng cao nên không mua để tiêm phòng ngay cho lợn. Do không tiêm phòng kịp thời, cuối tháng 4/2025, trong số lợn giống của gia đình đã có con bị nhiễm bệnh DTLCP, qua đó buộc phải tiêu hủy cả 10 con.

Theo chia sẻ của lãnh đạo Trung tâm DVNN các huyện, thành phố, việc lo ngại về chi phí mua vắc-xin DLTCP chỉ là một nguyên nhân, còn nguyên nhân chính khiến người chăn nuôi lợn chưa chủ động mua vắc-xin DTLCP để tiêm phòng cho đàn lợn của mình là do một bộ phận lớn người thiếu kiến thức về tầm quan trọng của tiêm vắc-xin DTLCP. Chính vì vậy, hiện các Trung tâm vừa đảm bảo nguồn cung ứng vắc-xin, vừa tăng cường tuyên truyền cho người chăn nuôi về lợi ích và tầm quan trọng của tiêm vắc xin DTLCP.

Thực tế, hiện giá lợn xuất chuồng tại thị trường là khoảng 65 nghìn đồng/kg. Việc xuất bán 1 con lợn từ 80 – 100kg mang lại cho người chăn nuôi thu nhập từ 4,8 – 6,5 triệu đồng. Còn nếu 1 con lợn trong đàn bị nhiễm bệnh DTLCP thì theo quy định buộc phải tiêu hủy cả đàn lợn. Tính toán thực tiễn này để so sánh thì chi phí mua vắc-xin để tiêm phòng cho đàn lợn không cao và rất xứng đáng để tiêm.

Vi-rút DTLCP là vi-rút độc lực cao có thể tồn tại trong môi trường thời gian dài, vì thế tình trạng phát sinh các ổ bệnh DTLCP vẫn diễn biến khá phức tạp. Để phòng bệnh DTLCP hiệu quả, bên cạnh áp dụng nghiêm ngặt quy trình an toàn sinh học trong chăn nuôi, thì việc mua và tiêm phòng vắc-xin DTLCP cho đàn lợn là một trong các biện pháp phòng bệnh DTLCP rất quan trọng mà người chăn nuôi cần chủ động thực hiện.

Nếu không chủ động và chậm trễ trong việc tiêm phòng vắc-xin DTCLP, không chỉ bệnh DTLCP tiếp tục phát sinh mà sinh kế của chính người chăn nuôi lợn cũng không an toàn.