Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ hướng tới phát triển hài hòa, bền vững

Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã tăng trưởng mạnh trong thời gian qua. Tính chất bổ trợ của hai nền kinh tế là đặc điểm quan trọng giúp cho hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước phát triển ngày càng mạnh mẽ, theo hướng hài hòa và bền vững, bảo đảm các nền tảng quan trọng và duy trì lợi ích quốc gia trong hợp tác song phương.

Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là đối tác quan trọng hàng đầu; đồng thời mong muốn thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với Hoa Kỳ một cách toàn diện và bền vững, góp phần tăng cường sự hiểu biết và lòng tin chiến lược giữa hai nước. Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam-Hoa Kỳ năm 2024 đạt gần 150 tỷ USD, tăng 20,4% so với năm 2023. Hoa Kỳ trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai, đồng thời là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Nhiều năm qua, Hoa Kỳ luôn là một trong những đối tác có đầu tư lớn tại Việt Nam, với hơn 1.150 dự án đang hoạt động, tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 10,4 tỷ USD, xếp thứ 11/139 nền kinh tế có đầu tư tại Việt Nam. Hầu hết các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ đều đã hiện diện và đầu tư kinh doanh có hiệu quả tại Việt Nam. Bên cạnh đó, Hoa Kỳ đang dần trở thành nguồn cung về các sản phẩm máy móc, thiết bị, khoa học-công nghệ, năng lượng cho Việt Nam. Riêng về nông sản, hiện nay Việt Nam đang là thị trường xuất khẩu lớn thứ 9 của Hoa Kỳ. Các sản phẩm như thịt bò, thịt lợn, thịt gà, thủy sản, sữa, đậu nành, ngô, nho, táo, cherry, việt quất... của Hoa Kỳ cũng đang được người tiêu dùng Việt Nam rất ưa chuộng. Chỉ riêng táo Mỹ, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 2 triệu thùng/năm.

Tiềm năng hợp tác của hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ còn rất lớn, nhất là trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển; phát triển ngành công nghiệp chip, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT); năng lượng mới, năng lượng tái tạo; tài chính, trung tâm tài chính; công nghệ sinh học, y tế... Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Bộ Công Thương, sự khác biệt về trình độ phát triển cũng như cơ cấu ngoại thương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ mang tính bổ trợ chứ không phải là yếu tố cạnh tranh trực tiếp. Hàng hóa Việt Nam không cạnh tranh trực tiếp với hàng hóa của Hoa Kỳ, trong khi giúp người tiêu dùng có thể tiếp cận với hàng hóa chất lượng và giá cả hợp lý. Việt Nam mong muốn Hoa Kỳ tiếp tục tạo điều kiện, hỗ trợ doanh nghiệp hai nước mở rộng hợp tác, đầu tư kinh doanh có hiệu quả, đặc biệt là các dự án khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh những thuận lợi, theo ông Đỗ Ngọc Hưng, khó khăn lớn nhất hiện nay vẫn là Việt Nam chưa được coi là nền kinh tế thị trường đầy đủ, dẫn đến bất lợi trong các cuộc điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp của Hoa Kỳ, quan ngại về xu hướng chuyển dịch sản xuất đầu tư từ một số nước sang Việt Nam để tận dụng lợi thế về chi phí lao động và môi trường cạnh tranh. Trước các chính sách áp thuế với hàng hóa nhập khẩu của Hoa Kỳ, ông Đỗ Ngọc Hưng khuyến nghị doanh nghiệp cần giám sát diễn biến thương mại để có sự điều chỉnh kịp thời. Cùng với đó, doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng kế hoạch sản xuất, kinh doanh do những quốc gia bị áp thuế có thể tăng cường các biện pháp bảo hộ thương mại, gây áp lực cạnh tranh lớn hơn cho thị trường Việt Nam.

Chính phủ Việt Nam đang chủ động triển khai nhiều nhóm giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với Hoa Kỳ một cách toàn diện, hài hòa và bền vững; đề nghị cấp kỹ thuật hai nước tiếp tục trao đổi để Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam; cho rằng đây sẽ là quyết định quan trọng, tương xứng với tầm vóc của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện hiện nay giữa hai nước. Bộ Công Thương cũng đã chủ động xây dựng các kịch bản xuất khẩu sang Hoa Kỳ năm 2025; phối hợp với các ngành hàng để chuẩn bị ứng phó với những kịch bản khác nhau. Tuy nhiên, để tiếp tục phát triển trong bối cảnh thương mại thế giới nhiều biến động, ngoài nỗ lực từ Chính phủ và các ban, bộ, ngành, còn phải dựa vào sự nhạy bén của các doanh nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp cần ưu tiên hợp tác trao đổi thương mại hai chiều, hướng tới hài hòa lợi ích lâu dài cho cả doanh nghiệp hai nước.