Thương lái tận thu, người dân tận diệt cây ngũ sắc

LSO-Thời gian gần đây, trên địa bàn các xã: Gia Lộc, Thượng Cường và một số xã lân cận khác trên địa bàn huyện Chi Lăng đang xảy ra tình trạng người dân khai thác gốc và thân cây ngũ sắc (một trong số cây dược liệu) để làm cây cảnh. Nếu như tình hình này không nhanh chóng chấm dứt sẽ gây ra tình trạng khan hiếm các bài thuốc quý trong dân gian để lại.

Gốc cây ngũ sắc được người dân đào cả rễ lẫn gốc mang về nhà để bán

Qua tìm hiểu, trong đông y, cây ngũ sắc còn có tên gọi khác là cây bông ổi, trâm ổi, tứ quý hoặc mã anh đơn… còn tên khoa học là cây Lantanna camara L. thuộc họ cỏ roi ngựa, cây này có tác dụng chữa viêm xoang mũi, hạ sốt, tiêu độc, chứa ngứa gãi, rắn cắn và là thành phần chính trong nhiều thang thuốc đông y chữa trị cho nhiều bệnh. Cây ngũ sắc thường mọc dại ở bãi đất hoang, chân đồi rừng… do cây ngũ sắc có hoa nhiều màu sắc khác nhau đẹp mắt và thân già thường có các bìu to sần sùi lạ mắt, tạo thành loại cây cảnh đẹp và lạ. Vì vậy, thời gian qua, loài cây này đang được săn lùng tại nhiều xã, trong đó có các xã: Gia Lộc, Thượng Cường, Quan Sơn… huyện Chi Lăng và một số xã lân cận khác thuộc huyện Văn Quan.

Vào những ngày cuối năm 2017, chúng tôi có mặt tại gia đình anh Phùng Văn Văn, thôn Lũng Mần, xã Gia Lộc, huyện Chi Lăng, trong sân gia đình anh có khoảng hơn 10 gốc cây ngũ sắc còn nguyên rễ bám đầy đất và thân hình sần sùi lạ mắt. Anh Văn cho biết: Khoảng 2 tháng trở lại đây có thương lái vào tận nhà đặt vấn đề thu mua gốc cây ngũ sắc, tuỳ thuộc vào từng gốc cây rồi sẽ trả giá phù hợp. Theo đó, gốc to và thân hình đẹp, lạ sẽ có giá khoảng từ 300.000 – 500.000 đồng, còn gốc bé sẽ có giá thấp hơn đôi chút. Bởi gốc cây này sẽ được thương lái vào tận nhà thu gom sau đó sẽ bán cho thương lái ở miền Nam để làm cây cảnh. Tuy mỗi gốc cây có giá trị không cao nhưng vào thời điểm nông nhàn, chúng tôi lên rừng tìm mỗi ngày cũng được một đến hai gốc rồi đào mang về nhà, cứ được khoảng 10 gốc sẽ có người đến tận nhà thu mua. Tính ra mỗi ngày cũng kiếm được từ 200.000 – 300.000 đồng.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết: Trong khu vực các thôn Lũng Mần, Lũng Mắt và thôn Nà Mần mỗi ngày có khoảng 20 – 30 người đi tìm gốc cây ngũ sắc. Mỗi ngày họ toả ra khắp các chân đồi, bìa rừng lân cận để tìm kiếm các gốc cây to và đẹp để có giá trị cao hơn.

Buổi chiều tối, chúng tôi có mặt tại thôn Lũng Tắng, xã Thượng Cường vào thời điểm người dân đi tìm gốc cây ngũ sắc trên đường trở về. Theo tìm hiểu của chúng tôi, phần lớn thanh niên và các thành viên lao động chính của gia đình ở trong thôn đều đi tìm gốc cây ngũ sắc đem về bán để kiếm thêm thu nhập.

Theo một số người đi tìm cây ngũ sắc, công việc tìm gốc cây ngũ sắc khá vất vả và nguy hiểm nhưng thu nhập cao hơn so với việc đi làm thuê, lao động phổ thông. Tuy chưa có ai làm giàu được từ việc tìm kiếm gốc cây ngũ sắc nhưng ở vùng thôn quê, vào thời điểm nông nhàn này chẳng có việc gì kiếm tiền dễ hơn việc lên rừng tìm gốc cây ngũ sắc.

Ông Hoàng Minh Chánh, Chủ tịch UBND xã Gia Lộc cho biết: Tình trạng người dân trên địa bàn xã tìm gốc cây ngũ sắc đem bán diễn ra từ hai tháng nay. Thời gian gần đây, xã đã vận động người dân không lên rừng tìm cây ngũ sắc đem bán, tuy nhiên vẫn chưa chấm dứt được tình trạng trên. Bởi hiện nay ngoài việc tuyên truyền vận động thì UBND xã chưa có chế tài để xử lý dứt điểm…

HẢI ĐĂNG