Thủ tướng yêu cầu doanh nghiệp nhà nước phải tiên phong trong tăng tốc, bứt phá tăng trưởng

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 09/CT-TTg ngày 21/3/2025 về nhiệm vụ, giải pháp của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) góp phần tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Chỉ thị nêu rõ: Để tiếp tục phát huy vai trò dẫn dắt, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, thúc đẩy đầu tư phát triển của các DNNN, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KTXH năm 2025, nhất là góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững trong những năm tiếp theo, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các đồng chí Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc các Tập đoàn, Tổng công ty, DNNN, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

1. Đối với các Tập đoàn, Tổng công ty, DNNN: Yêu cầu tập trung quán triệt và thực hiện nghiêm các yêu cầu sau:

(1) Trong bối cảnh tình hình khu vực, thế giới, trong nước diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, đòi hỏi các DNNN phải thay đổi, ứng phó nhanh hơn, kịp thời hơn, thích ứng linh hoạt và hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu đặt ra trong tình hình mới.

(2) Khu vực DNNN tiếp tục củng cố, phát huy vai trò chi phối, chủ đạo trong những ngành, lĩnh vực quan trọng, thiết yếu của nền kinh tế, góp phần xây dựng và phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và chuyển dịch cơ cấu kinh tế; là công cụ quan trọng để thực hiện ổn định kinh tế vĩ mô, đối phó với những biến động thị trường, kiềm chế lạm phát, thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và thực hiện chính sách an sinh xã hội. Các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước tiếp tục giữ vị trí, vai trò nòng cốt, phát huy vai trò chủ lực, chủ đạo trong những ngành, lĩnh vực kinh tế quan trọng, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và cung cấp các mặt hàng thiết yếu cho Nhân dân, phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế của đất nước và bảo đảm an ninh, quốc phòng, đặc biệt bảo đảm an ninh năng lượng; bảo đảm cân đối lớn và cung ứng các sản phẩm, dịch vụ quan trọng cho nền kinh tế như điện, than, xăng dầu, hóa chất cơ bản...

(3) Nhận biết, xác định rõ nhiệm vụ và sứ mệnh của DNNN là thúc đẩy cho nền kinh tế nước ta phát triển nhanh, mạnh mẽ hơn nữa nhưng phải bền vững, góp phần thực hiện 02 mục tiêu chiến lược 100 năm (phấn đấu đến năm 2030 kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại; thu nhập trung bình cao và tới năm 2045 kỷ niệm 100 năm thành lập nước là nước phát triển, thu nhập cao); do đó các DNNN phải tiếp tục phát huy vai trò mở đường, dẫn dắt trong nền kinh tế, là lực lượng tiên phong dẫn đầu, cụ thể:

- Phải tiếp tục sáng tạo, thay đổi tư duy, cách làm theo phương châm nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân, doanh nghiệp; cách tiếp cận, giải quyết vấn đề phải bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tế khách quan, lấy thực tiễn làm thước đo, đổi mới cách làm, nâng cao hiệu suất hiệu quả. Phải huy động sức mạnh của Nhân dân với quan điểm Nhân dân là trung tâm, là chủ thể của sự phát triển.

- Các Tập đoàn, Tổng công ty, DNNN phải đóng góp nhiều hơn nữa trong rà soát, tổng hợp những khó khăn, vướng mắc, bất cập phát sinh trong thực tiễn, từ đó kiến nghị các giải pháp, đề xuất cấp có thẩm quyền để sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế thông thoáng phù hợp với quy luật của thị trường, trong đó có quy luật giá trị, quy luật cung cầu và quy luật cạnh tranh.

- Phải tiếp tục đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, chủ động, tích cực tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, nhưng bảo đảm tính ổn định và phát triển bền vững.

- Tích cực, chủ động nghiên cứu chuyển giao các công nghệ mới để góp phần tăng năng suất lao động, giảm thâm hụt tài nguyên, tăng hàm lượng trí tuệ trong sản phẩm, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

- Tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đổi mới sáng tạo, quản trị thông minh, đẩy mạnh chuyển đổi số trong mọi mặt hoạt động.

- Tập trung phát triển các công trình dự án kết cấu hạ tầng nhất là các dự án trọng điểm, có sức lan tỏa cao góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án, xây dựng đảm bảo tiến độ thi công, tiến độ giải ngân vốn, phấn đấu vượt kế hoạch được giao, làm tiền đề để dẫn dắt, huy động nguồn vốn đầu tư xã hội.

- Tiếp tục đổi mới công tác cán bộ, tuyển dụng và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực; đào tạo nhân lực chất lượng cao; thu hút, trọng dụng nhân tài.

2. Yêu cầu các Tập đoàn, Tổng công ty và các DNNN phải phát huy tinh thần yêu nước, khát vọng, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững; phải nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn với cách tiếp cận thực tiễn, phản ứng linh hoạt, phù hợp, hiệu quả với tình hình thực tế diễn biến rất nhanh. Năm 2025, trong bối cảnh cả nước tăng tốc, bứt phá để về đích, thì doanh nghiệp phải tăng tốc, bứt phá và về đích sớm hơn các chủ thể khác. Theo đó, với tinh thần "thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh", DNNN phải chủ động xây dựng các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để phát triển doanh nghiệp, đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế, phát triển đất nước, trong đó tập trung tiên phong trong 06 lĩnh vực:

(1) Tiên phong trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị.

(2) Tiên phong trong đóng góp tích cực, hiệu quả hơn nữa cho 3 đột phá chiến lược, nhất là xây dựng thể chế, đột phá về thể chế đang là điểm nghẽn của điểm nghẽn.

(3) Tiên phong trong tăng tốc, bứt phá tăng trưởng, đóng góp thiết thực, hiệu quả cho tăng trưởng, phát triển đất nước nhanh, bao trùm, bền vững.

(4) Tiên phong trong phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, trong đầu tư nghiên cứu và phát triển.

(5) Tiên phong tích cực tham gia thực hiện chính sách xã hội và an sinh xã hội bảo đảm công bằng, tiến bộ, không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển của đất nước, nhất là trong chương trình nhà ở xã hội và xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước.

(6) Tiên phong tạo hàng hóa, sản phẩm mang thương hiệu Việt Nam, tham gia chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao giá trị thương hiệu quốc gia, nâng cao giá trị sản phẩm của đất nước chúng ta, đề cao ảnh hưởng của đất nước chúng ta, tham gia dẫn dắt các cuộc chơi liên quan tới các chuỗi giá trị toàn cầu.

3. Yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan đại diện chủ sở hữu:

(1) Với quan điểm Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, lắng nghe, tiếp thu, kịp thời tổng hợp những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn theo phản ánh của người dân, doanh nghiệp; các bộ, ngành trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân công khẩn trương xử lý hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền giải quyết, tháo gỡ, nhất là về cơ chế, chính sách với tinh thần "5 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả".

(2) Chú trọng thiết kế, xây dựng, thực hiện các chính sách vĩ mô, giữ vững sự ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội để góp phần thúc đẩy sự phát triển của các DNNN và các thành phần kinh tế khác trong nền kinh tế; đồng thời, phải đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế để hướng tới phát triển nhanh và bền vững.

(3) Tập trung thiết kế, sử dụng các công cụ chính sách để huy động tối đa các nguồn lực xã hội, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, huy động mọi nguồn lực của xã hội cho phát triển, đẩy mạnh hợp tác công tư. Nghiên cứu, sửa đổi, hoàn thiện quy định về đầu tư theo phương thức đối tác công tư; nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách mang tính "đòn bẩy, điểm tựa" để phát huy tối đa nguồn lực của doanh nghiệp, thúc đẩy DNNN nói riêng và khu vực doanh nghiệp nói chung phát triển, bứt phá.

(4) Tiếp tục quán triệt, hoàn thiện các cơ chế, chính sách theo Nghị quyết số 58/NQ-CP ngày 21 tháng 4 năm 2023 của Chính phủ về một số chính sách, giải pháp trọng tâm hỗ trợ doanh nghiệp chủ động thích ứng, phục hồi nhanh và phát triển bền vững đến năm 2025, Nghị quyết số 158/2024/QH15 ngày 12 tháng 11 năm 2024 của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 08 tháng 01 năm 2025 của Chính phủ về nhiệm vụ giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2025, Nghị quyết số 25/NQ-CP ngày 05 tháng 02 năm 2025 của Chính phủ về mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương đảm bảo mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên... Quan tâm công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách; kịp thời giải quyết hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền giải quyết các kiến nghị, tháo gỡ khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính tiết kiệm chi phí cho người dân, doanh nghiệp góp phần kiến tạo, thúc tăng trưởng kinh tế, phát triển đất nước.

(5) Thực hiện quyết liệt, hiệu quả chủ trương tinh giản, sắp xếp tổ chức bộ máy của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, bảo đảm chất lượng và tiến độ theo yêu cầu đề ra; khẩn trương hoàn thiện thể chế cho hoạt động của bộ máy hành chính từ trung ương đến địa phương theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW và chỉ đạo của Trung ương, góp phần nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý Nhà nước đối với khu vực doanh nghiệp, trong đó có DNNN.

(6) Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao, khẩn trương xem xét, xử lý hiệu quả, kịp thời các kiến nghị của doanh nghiệp, thông tin kịp thời kết quả xử lý cho doanh nghiệp; đồng thời gửi kết quả xử lý đến Bộ Tài chính trước ngày 29 tháng 3 năm 2025 để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31 tháng 3 năm 2025.

(7) Bộ Tài chính: Khẩn trương báo cáo Chính phủ phương án tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (thay thế Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp - Luật số 69/2014/QH13); trong đó lưu ý về vấn đề phân cấp phân quyền, công tác cán bộ, chính sách tiền lương, tăng vốn điều lệ cho doanh nghiệp... theo tinh thần là xem xét, đánh giá hiệu quả tổng thể của doanh nghiệp, chấp nhận rủi ro; giao mục tiêu, không cầm tay chỉ việc, tạo thuận lợi để doanh nghiệp phát huy trí tuệ, năng động, tạo không gian cho doanh nghiệp sáng tạo và chịu trách nhiệm trước pháp luật; trường hợp sai phạm thì xử lý theo quy định pháp luật; trên cơ sở đó, phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Kinh tế -Tài chính của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội thông qua tại kỳ họp Quốc hội khóa XV.

(8) Ngân hàng nhà nước Việt Nam: Nghiên cứu triển khai đối với các kiến nghị của các ngân hàng liên quan áp dụng bộ chuẩn mực Basel III, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sand box) với tinh thần là tạo không gian để sáng tạo và lấy hiệu quả để đánh giá. Chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thủ tục hành chính, rà soát, cơ cấu lại tổ chức bộ máy, sẵn sàng chia sẻ một phần lợi nhuận để phấn đấu giảm lãi suất cho vay theo tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ"; rà soát, phân luồng đối tượng để cắt giảm thủ tục, điều kiện cho vay nhằm đẩy vốn tín dụng nhanh hơn, kịp thời hơn, hiệu quả hơn, nhất là đối với những đề án, dự án, lĩnh vực tạo động lực cho tăng trưởng, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh; đồng thời bảo đảm an toàn, hợp lý hoạt động ngân hàng. Tiếp tục nghiên cứu triển khai các gói tín dụng ưu đãi để thúc đẩy các động lực tăng trưởng kinh tế, phát triển nhà ở xã hội và tạo điều kiện thuận lợi cho người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà ở xã hội.

4. Phân công Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc trực tiếp chỉ đạo; các Phó Thủ tướng Chính phủ theo lĩnh vực được phân công phụ trách tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, cơ quan đại diện chủ sở hữu khẩn trương tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị này, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh theo thẩm quyền; kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền đối với những trường hợp vượt thẩm quyền.

5. Văn phòng Chính phủ theo chức năng, nhiệm vụ được giao theo dõi, đôn đốc các bộ, cơ quan, địa phương, tập đoàn, tổng công ty, DNNN thực hiện nhiệm vụ theo quy định tại Chỉ thị này.