Thủ tướng: Khoa học, công nghệ phải phục vụ đắc lực vận hành bộ máy và mục tiêu tăng trưởng

Thủ tướng chỉ rõ đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số sẽ tạo cơ hội "vàng" đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại thị trường, sản xuất, sản phẩm và xuất khẩu...

Kết luận Phiên họp thứ Ba của Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 (Ban Chỉ đạo), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan, doanh nghiệp khối chính phủ phải thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phục vụ đắc lực, hiệu quả việc vận hành bộ máy của hệ thống chính trị và mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5% trong năm 2025.

Vận hành hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp gắn với phát triển chính quyền số

Tại Phiên họp, Ban Chỉ đạo tập trung đánh giá những việc đã làm được, chưa làm được; nguyên nhân khách quan, chủ quan; bài học kinh nghiệm trong chỉ đạo điều hành và tổ chức thực hiện phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 trong 6 tháng đầu năm; đồng thời đề xuất các nhiệm vụ giải pháp 6 tháng cuối năm 2025.

Trong đó, lãnh đạo một số tập đoàn đề nghị thống nhất công nghệ xây dựng và kết nối, liên thông các cơ sở dữ liệu quốc gia và các bộ, ngành, địa phương; xây dựng quỹ hoặc thành lập hội đồng bảo lãnh về tài chính, rủi ro để đảm bảo triển khai các dự án phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; có cơ chế, chính sách để thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao, nhất là nhân lực nước ngoài phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số Việt Nam.

Kết luận Phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các bộ, ngành, địa phương; sự chỉ đạo quyết liệt của các thành viên Ban Chỉ đạo; sự đồng lòng, ủng hộ, tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp, đóng góp quan trọng cho công cuộc phát triển đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, góp phần vào kết quả chung về phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng kết quả trên so với yêu cầu, nhiệm vụ và thực tiễn đặt ra còn có khoảng cách. Do đó, các bộ, ngành, cơ quan, doanh nghiệp của khối Chính phủ cần tăng tốc, bứt phá, thần tốc, táo bạo hơn nữa, với quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn nữa, hành động quyết liệt hơn theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phục vụ đắc lực, hiệu quả trong việc vận hành bộ máy của hệ thống chính trị, lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể, chuyển đổi trạng thái từ nền hành chính quản lý sang nền hành chính phục vụ người dân, doanh nghiệp; phục vụ đắc lực cho mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5% trong năm 2025, tạo nền tảng cho tăng trưởng 2 con số những năm tiếp theo để cả nước đạt mục tiêu 100 năm.

Đánh giá kết quả đạt được thời gian qua, Thủ tướng cho rằng, công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành được triển khai quyết liệt và được tổ chức thực hiện đồng bộ với quyết tâm cao từ Trung ương đến cơ sở. Cơ bản đã hoàn thiện về thể chế, cơ chế, chính sách tạo hành lang pháp lý cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06.

Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển kinh tế số có bước phát triển mạnh mẽ: dịch vụ 5G trên toàn quốc được triển khai toàn quốc; tốc độ Internet di động tăng mạnh vào top 20 thế giới; dự án Trung tâm dữ liệu quốc gia được triển khai quyết liệt; công tác quản lý thuế, hóa đơn điện tử được triển khai quyết liệt, hiệu quả, với 109,8 nghìn doanh nghiệp, hộ kinh doanh đăng ký sử dụng với 2,1 tỷ hóa đơn điện tử; kinh tế số có bước phát triển khá, với giá trị xuất khẩu sản phẩm số ước đạt 78,1 tỷ USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ; gói tín dụng 500 nghìn tỷ đồng dành cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hạ tầng chiến lược được triển khai tích cực; thương mại điện tử có bước phát triển mạnh, tăng trưởng khoảng 22-25%.

Chính phủ số được đẩy mạnh, triển khai vận hành hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp gắn với phát triển chính quyền số; dịch vụ công trực tuyến ngày càng được hoàn thiện, dần chuyển từ bị động sang chủ động phục vụ người dân, doanh nghiệp dựa trên dữ liệu; với tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình trên tổng hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính trong 6 tháng năm 2025 đạt 39,51%.

Xã hội số, công dân số được quan tâm, nổi bật là đã chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt được tăng cường; triển khai hiệu quả Đề án tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sỹ; nền tảng Bình dân học vụ số đã phát huy hiệu quả bước đầu, mở 20 khóa học với hơn 28.000 học viên tham dự.

Đề án 06 được thúc đẩy mạnh, lan tỏa, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, doanh nghiệp, tăng cường quản lý xã hội và phục vụ phát triển kinh tế-xã hội. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phát huy hiệu quả thiết thực thông qua việc mở rộng nhiều tiện ích, tích hợp giấy tờ thiết yếu, cẩm nang số và trợ lý ảo trên ứng dụng VneID; nhiều tiện ích phục vụ phát triển kinh tế, xã hội được triển khai hiệu quả, rộng khắp với gần 100 nền tảng, ứng dụng, tiện ích được triển khai phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.

Thúc đẩy các giải pháp công nghệ phục vụ người dân và doanh nghiệp

Thủ tướng Chính phủ cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế cần quyết tâm khắc phục như: nhiều nhiệm vụ tại các Chương trình, Kế hoạch, Đề án triển khai còn chậm tiến độ, chưa có sự chuyển biến rõ nét; cơ sở dữ liệu chưa thực sự đúng, đủ, sạch, sống, liên kết, liên thông, thông suốt; thể chế, cơ chế, chính sách thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 chưa hoàn thiện theo kịp yêu cầu thực tiễn và vẫn còn chậm ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết; hạ tầng số phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Cũng theo Thủ tướng, nhiều bộ, ngành, địa phương chưa chủ động đăng ký nhu cầu kinh phí chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên cho các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06; nguồn nhân lực còn hạn chế; hành chính còn rườm rà; ninh mạng, an toàn thông tin ở nhiều nơi còn chưa được quan tâm đúng mức; lừa đảo trực tuyến, tấn công mạng, lộ lọt thông tin cá nhân vẫn còn diễn biến phức tạp...

Phân tích các nguyên nhân của cả thành tựu và tồn tại, hạn chế, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số sẽ tạo cơ hội "vàng" để đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại thị trường, sản xuất, sản phẩm và xuất khẩu, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia; góp phần "tăng tốc và bứt phá'' để đạt mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của năm 2025 và cả nhiệm kỳ 2021-2025.

Do đó, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 phải gắn kết chặt chẽ với việc cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy; phải đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tác phong, lề lối làm việc theo hướng khoa học, chuyên nghiệp, hiện đại với phương châm "Bộ máy tinh gọn-Dữ liệu kết nối-Quản trị hiện đại."

Thời gian tới, để thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 phát triển mạnh mẽ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo phải triển khai một cách thần tốc, hiệu quả, bứt phá toàn diện; phải lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, động lực, nguồn lực của sự phát triển; phải nói thật, làm thật, hiệu quả thật để người dân, doanh nghiệp thụ hưởng thật.

Cho rằng, công tác chỉ đạo, điều hành là khâu then chốt, phải quyết liệt, cụ thể, rõ trách nhiệm; nói đi đôi với làm, làm có kết quả, tạo chuyển biến rõ nét trong thực tế, Thủ tướng yêu cầu người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo quyết liệt, ưu tiên bố trí đầy đủ, kịp thời nguồn lực để hoàn thành sớm các nhiệm vụ, bảo đảm tiến độ, chất lượng.

Cùng với phát huy hiệu quả vai trò các Tổ Công tác giúp việc Ban Chỉ đạo của Chính phủ, tổ chức thực hiện nghiêm, hiệu quả 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền; vận hành đồng bộ, hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp; tổ chức thực hiện nghiêm, toàn diện, đồng bộ Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030, Thủ tướng chỉ đạo đẩy mạnh rà soát, xây dựng, hoàn thiện thể chế - là "đột phá của đột phá," phải đi sớm, đi trước mở đường cho phát triển.

Lưu ý, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng, then chốt để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, ngành, doanh nghiệp phát triển các sản phẩm công nghệ chiến lược trong Danh mục Công nghệ chiến lược; xây dựng phương án tổ chức, sắp xếp lại các tổ chức khoa học, công nghệ; triển khai đầu tư, chia sẻ và khai thác các trung tâm nghiên cứu, phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia; xây dựng đề án phát triển, trọng dụng nhân tài.

Thủ tướng chỉ đạo thành lập Tổ công tác liên ngành hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm, đàm phán và mua lại các công ty công nghệ nước ngoài có sở hữu trí tuệ, bí quyết công nghệ quan trọng để thúc đẩy sở hữu công nghệ lõi; xây dựng tiêu chí, quy chế quản lý, chế độ làm việc, đãi ngộ và cơ chế, chính sách thu hút nguồn nhân lực, nhân tài khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong và ngoài nước, trong đó có chính sách đãi ngộ đặc biệt để thu hút ít nhất 100 chuyên gia hàng đầu về nước làm việc.

“Mỗi bộ, ngành, địa phương lựa chọn một tổng công trình sư về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, một tổng công trình sư về nghiệp vụ để xây dựng kiến trúc và chiến lược chuyển đổi số của bộ, ngành mình; với chế độ, chính sách ngang hàng với cán bộ quản lý tương ứng,” Thủ tướng nhấn mạnh.

Bảo đảm kinh phí và nguồn nhân lực là điều kiện tiên quyết, yếu tố quyết định

Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, ngành liên quan đôn đốc các bộ, ngành xây dựng Kế hoạch chi tiết triển khai 116 cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành; thúc đẩy triển khai các giải pháp công nghệ phục vụ người dân và doanh nghiệp gắn với dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử; đảm bảo dữ liệu phải đúng, đủ, sạch, sống, liên thông.

Cùng với đó, xây dựng Đề án đô thị thông minh tại 6 thành phố trực thuộc Trung ương; đề xuất các giải pháp để đạt quy mô kinh tế số đạt 20% GDP vào cuối năm 2025; tiếp tục triển khai hạ tầng số, phủ sóng 5G toàn quốc gắn với việc thúc đẩy triển khai Internet vệ tinh; khẩn trương khắc phục tình trạng các thôn, bản lõm sóng, thiếu điện.

Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, việc triển khai Đề án 06 là nhiệm vụ nền tảng, chiến lược để xây dựng và vận hành hiệu quả Chính phủ số, tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp, góp phần hiện đại hóa quản trị quốc gia.

Thủ tướng giao sớm hoàn thành 40/61 tiện ích trên nền tảng VNeID phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và quản lý xã hội; phối hợp với các bộ, ngành thực hiện cắt, giảm, đơn giản hóa đối với 324 thủ tục hành chính đã có các giấy tờ được tích hợp và chia sẻ trong ứng dụng VneID; xây dựng đám mây dữ liệu (Cloud) công dân tích hợp trên nền tảng VNeID để người dân thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến toàn trình một cách thuận tiện, bảo mật và hiệu quả, thúc đẩy quản lý xã hội hiện đại, văn minh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, bảo đảm cắt giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí tuân thủ, ít nhất 30% điều kiện kinh doanh và 100% thủ tục hành chính được thực hiện không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh trong năm 2025.

“Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố kiểm tra, chấn chỉnh, chấm dứt tình trạng "cò làm giấy tờ" tại các Trung tâm phục vụ hành chính công,” Thủ tướng nhắc nhở.

Các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp về cung cấp dịch vụ công trực tuyến; đẩy nhanh thực hiện tái cấu trúc quy trình 100% thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, bảo đảm thống nhất, đồng bộ, phi địa giới hành chính, tiết kiệm thời gian, chi phí; triển khai thực hiện thủ tục hành chính thông suốt, hiệu quả, không gián đoạn khi sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu.

Khẳng định, việc bảo đảm kinh phí và nguồn nhân lực là điều kiện tiên quyết, yếu tố quyết định sự thành công của các chương trình, kế hoạch, đề án; phải đầu tư đúng mức, hiệu quả, đúng trọng tâm, trọng điểm, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao bố trí đủ ngân sách nhà nước theo đề xuất từ các bộ, ngành, địa phương; ưu tiên vốn cho các dự án trọng điểm, liên ngành, liên vùng, có tính đột phá và lan tỏa. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các ngân hàng thương mại cổ phần tổ chức triển khai nhanh chóng, hiệu quả, đúng đối tượng với lãi suất thấp gói tín dụng 500 nghìn tỷ đồng nhằm thúc đẩy đầu tư vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hạ tầng chiến lược.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chủ động xây dựng, đề xuất các nhiệm vụ, dự án khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số có mục tiêu, sản phẩm đầu ra cụ thể, khả thi, tránh dàn trải, hình thức; triển khai đào tạo, nâng cao năng lực chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân, đảm bảo khả năng vận hành, khai thác, sử dụng hiệu quả các nền tảng số; tiếp tục đẩy mạnh đào tạo trực tuyến trên nền tảng “Bình dân học vụ số”...

Yêu cầu đề xuất, khen thưởng đối với các tổ chức, cá nhân, tập thể tiêu biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính tin tưởng, với những nỗ lực, quyết tâm và sự chủ động, sáng tạo của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, người dân, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và Đề án 06 sẽ tiếp tục có những chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện và bền vững, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, không ngừng nâng cao đời sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân, xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng./.