Thêm trở ngại với tiến trình hòa bình Trung Đông

Không lâu sau khi Palestine và Israel nhất trí thực hiện các biện pháp xoa dịu căng thẳng, phát biểu “lệch pha” của Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich đã khiến tiến trình hòa bình Trung Đông thêm trở ngại.

Theo CNN, phát biểu tại một sự kiện ở Paris nhân chuyến thăm Pháp mới đây, chính trị gia cực hữu Smotrich tuyên bố “không có cái gọi là dân tộc Palestine” với lý do “không có vị vua Palestine đầu tiên, không có ngôn ngữ, đồng tiền, lịch sử hay văn hóa của người Palestine”. Bộ trưởng Tài chính Smotrich vốn “có truyền thống” phủ nhận sự tồn tại của dân tộc Palestine. Hồi đầu tháng 3 vừa qua, chính ông này từng tuyên bố thị trấn Huwara của Palestine ở Bờ Tây “cần được xóa bỏ” sau khi xảy ra các vụ đụng độ giữa người Israel và người Palestine tại đây. Sau đó, chính trị gia cực hữu Israel đã phải lên tiếng xin lỗi vì phát biểu trong lúc “không kiềm chế được cảm xúc”.

Bạo lực xảy ra tại thành phố Nablus ở Bờ Tây, tháng 2-2023. Ảnh: AP.

Phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Israel đã ngay lập tức vấp phải sự phản đối của dư luận quốc tế. Trong một tuyên bố, chính quyền Palestine chỉ trích phát biểu là “phân biệt chủng tộc”, xem đây là “một nỗ lực xuyên tạc lịch sử”. Phong trào Hồi giáo Hamas của Palestine xem phát biểu của ông Smotrich là sự phản ánh rõ ràng “các chính sách phát xít về mở rộng định cư thuộc địa và ép buộc trục xuất người Palestine”. Trong khi phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby khẳng định phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Israel không giúp ích cho việc hạ nhiệt căng thẳng tại Trung Đông, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel tuyên bố bình luận của ông Smotrich “mang tính xúc phạm”, “vừa không chính xác, vừa rất đáng quan ngại và nguy hiểm”, khẳng định dân tộc Palestine “giàu lịch sử và văn hóa, Mỹ coi trọng quan hệ hợp tác với người dân Palestine”. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Pháp xem việc Bộ trưởng Tài chính Israel phủ nhận sự tồn tại của dân tộc Palestine là “vô trách nhiệm”. Bộ Ngoại giao Pháp kêu gọi “những người giữ trọng trách trong Chính phủ Israel cần thể hiện phẩm giá cần thiết, tôn trọng phẩm giá của người khác và kiềm chế mọi hành động hoặc tuyên bố có thể góp phần làm leo thang căng thẳng”. Tờ The Times of Israel cho biết trong những tuyên bố tương tự, Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Qatar xem phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Israel là “sai lầm và cản trở các nỗ lực đạt được hòa bình”.

Tân Hoa xã ngày 22-3 cho biết một điều đáng chú ý là chính trị gia cực hữu Smotrich phủ nhận sự tồn tại của dân tộc Palestine khi đang đứng phát biểu trên bục có treo một tấm vải chứa hình ảnh bản đồ “Israel mở rộng” bao gồm cả vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng và lãnh thổ Jordan ngày nay. Phía Jordan đã ngay lập tức triệu tập Đại sứ Israel tại nước này để phản đối và Bộ Ngoại giao Jordan khẳng định hành động của Bộ trưởng Tài chính Israel vi phạm hiệp ước hòa bình giữa hai bên. Bộ Ngoại giao Ai Cập xem việc sử dụng hình ảnh bản đồ nói trên là “hành vi vô trách nhiệm”. Trong một tuyên bố, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ai Cập Ahmed Abu Zeid mô tả vụ việc là “một sự vi phạm trắng trợn chủ quyền của các quốc gia Arab anh em và đường biên giới quốc tế được công nhận cũng như vi phạm hiệp ước hòa bình được ký kết giữa Jordan và Israel”. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Israel tuyên bố Israel “công nhận toàn vẹn lãnh thổ của Jordan”. Reuters dẫn lời người phát ngôn của ông Smotrich cho rằng hình ảnh bản đồ “đã được bố trí sẵn” bởi những người tổ chức sự kiện và Bộ trưởng Tài chính Israel “chỉ là một khách mời”.

Điều đáng nói là Bộ trưởng Smotrich phủ nhận sự tồn tại của dân tộc Palestine khi phát biểu tại Paris trong bối cảnh Israel và Palestine mới nhất trí giảm leo thang căng thẳng và xây dựng lòng tin sau khi các vụ đụng độ bạo lực từ đầu năm 2023 đến nay đã cướp đi sinh mạng của gần 100 người. Theo hãng thông tấn Anadolu, trong tuyên bố chung sau hội nghị tại thành phố Sharm El Sheikh (Ai Cập) hôm 19-3 với sự hiện diện của giới chức Ai Cập, Palestine, Israel, Jordan và Mỹ, Israel và Palestine “tái khẳng định cam kết hành động ngay lập tức để chấm dứt các biện pháp đơn phương trong khoảng thời gian 3-6 tháng”. Palestine và Israel nhất trí “giải quyết các vấn đề gai góc thông qua đối thoại trực tiếp” và “thiết lập một cơ chế để kiềm chế và chống lại bạo lực cùng những tuyên bố/hành động kích động bạo lực”.

Nguồn: https://www.qdnd.vn/quoc-te/doi-song/them-tro-ngai-voi-tien-trinh-hoa-binh-trung-dong-722604