Tạo cơ hội học tập cho học sinh vùng dân tộc thiểu số

Giờ thực hành của các em học sinh Trường Dân tộc nội trú tỉnh Hòa Bình.

Nhờ đó, công tác giáo dục ở các vùng nói trên có bước phát triển mới, tạo cơ hội học tập cho học sinh là người dân tộc thiểu số, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trên địa bàn tỉnh miền núi này.

Điểm sáng vùng cao

Đã bốn năm nay, em Lường Thị Bích Hằng người dân tộc Tày ở xóm Hạ, xã Đồng Ruộng, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) không còn phải dậy từ tờ mờ sáng rồi đi bộ mấy cây số vượt qua suối, đồi núi để đến trường nữa, vì hiện nay em đang theo học lớp 9A Trường Dân tộc nội trú (DTNT) của huyện. Hằng cho biết, trước đây khi còn theo học tại trường tiểu học trên địa bàn xã, ngoài thời gian đến lớp em phải ở nhà phụ giúp bố mẹ làm nương, rẫy, cho nên không dành được thời gian nhiều cho việc học tập. Nhưng khi lên cấp THCS, em được chuyển lên học tại Trường DTNT. Do cách nhà hơn 70 km cùng với việc lần đầu xa gia đình, môi trường học tập mới làm cho việc học tập có phần hơi đuối. Được sự giúp đỡ tận tình của các thầy giáo, cô giáo và bạn bè trong lớp, những vấn đề đó cũng dần được khắc phục. Ngoài những lúc lên lớp học, Hằng còn có thời gian học tại phòng, được vui chơi với các bạn cùng trang lứa và trồng rau tăng gia sản xuất. Em mong muốn các ban, ngành tại địa phương cũng như trên địa bàn tỉnh tiếp tục có những biện pháp để tất cả những học sinh dân tộc thiểu số thuộc vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn như chúng em có nhiều điều kiện học tập tốt, mai sau về xây dựng quê hương. Mong ước nhỏ nhoi đó không phải chỉ riêng em Hằng mà cũng là mơ ước của hàng trăm học sinh dân tộc thiểu số đang theo học tại Trường Dân tộc nội trú huyện Đà Bắc.

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng huyện vùng cao Đà Bắc đang từng bước triển khai có hiệu quả công tác giáo dục dân tộc (GDDT) để từ đó giúp các em học sinh dân tộc thiểu số có cơ hội học tập tốt hơn. Trao đổi ý kiến với chúng tôi về vấn đề này, Phó Trưởng Phòng GD và ĐT huyện Đà Bắc Phạm Quốc Vinh cho biết, Đà Bắc là huyện vùng cao và đặc biệt khó khăn của tỉnh, nhưng đến nay số trường trực thuộc phòng quản lý là 65 trường với tổng số học sinh các cấp học 10 nghìn 583 em và có 89% trong số này là học sinh dân tộc thiểu số. Vì vậy, để nâng cao chất lượng học tập cho học sinh vùng dân tộc thiểu số, ngành giáo dục và đào tạo huyện luôn chủ động khảo sát chất lượng đầu năm để phân loại học sinh, từ đó có kế hoạch phân công giáo viên phụ đạo, bồi dưỡng học sinh yếu kém. Đồng thời triển khai công tác giáo dục ngoài giờ, tăng cường công tác tư vấn hướng nghiệp cho học sinh THCS. Bên cạnh đó, chỉ đạo đội ngũ giáo viên chú trọng dạy kỹ năng và phương pháp học tập cho học sinh; đổi mới phương pháp dạy học, áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, sáng tạo, chủ động của học sinh, khắc phục kiểu truyền thụ kiến thức một chiều. Bên cạnh đó, triển khai dạy tiếng phổ thông cho học sinh dân tộc thiểu số mầm non, tiểu học phù hợp đặc điểm từng địa phương… Chính vì vậy, cho nên tỷ lệ trẻ em là người dân tộc thiểu số của huyện được huy động đến trường, lớp cao, bảo đảm chất lượng hơn.

Đổi mới công tác giáo dục học sinh vùng dân tộc thiểu số

Theo Chánh văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hòa Bình Nguyễn Hồng Mạc, công tác GDDT trên địa bàn tiếp tục được các cấp, các ngành, các địa phương quan tâm, chăm lo. Hiện tỉnh Hòa Bình có 11 trường phổ thông DTNT, trong đó có một trường THPT dân tộc nội trú tỉnh, tám trường huyện và hai trường liên xã với tổng số học sinh là 2.532, trong đó có 2.338 học sinh dân tộc thiểu số. Có thể nói, hệ thống các trường phổ thông trong tỉnh ngày càng hoàn thiện hơn. Các trường đều có khu nhà ở cho học sinh tương đối sạch sẽ, khu bếp ăn bảo đảm an toàn vệ sinh. Để công tác GDDT đạt kết quả tốt, tỉnh thực hiện tốt việc huy động cao nhất trẻ em là người dân tộc thiểu số ra lớp ở tất cả các ngành học, cấp học. Ngành cũng chú trọng, tăng cường cơ sở vật chất trường lớp, tài liệu đồ dùng, sách giáo khoa, sách tham khảo, thiết bị dạy học đối với các trường thuộc vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số… Do vậy, các trường phổ thông DTNT trên địa bàn hiện có cơ ngơi và điều kiện ngày càng tốt hơn so với các trường cùng cấp.

Một thành tựu quan trọng của GDDT ở Hòa Bình là, đã bảo đảm tốt nhất về “Quyền được giáo dục, học tập của trẻ em”, trong đó có trẻ em là người dân tộc thiểu số. Cơ hội học tập của trẻ em trong tỉnh được bảo đảm bằng tỷ lệ trẻ em đi học bình quân hằng năm từ 99,5 đến 99,8%, các trường vùng thuận lợi, thành phố, thị trấn đạt 100%. Chất lượng dạy học tại các trường vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được nâng lên. Ngoài ra, để bảo đảm chất lượng dạy và học cho các em học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số được tốt hơn, Sở GD và ĐT tỉnh luôn quan tâm việc tổ chức, đào tạo đội ngũ giáo viên cắm bản, nhất là tại các vùng thật sự khó khăn. Đồng thời, thực hiện việc điều động các giáo viên giỏi, cốt cán các bộ môn đến các trường vùng cao, vùng khó khăn trực tiếp giảng dạy một thời gian để giúp đỡ cơ sở đổi mới và nâng cao phương pháp dạy học. Ngoài ra, ngành GD và ĐT tỉnh triển khai có hiệu quả đề án xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005-2010, trong đó quan tâm, chú trọng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên là người dân tộc thiểu số. Tổ chức điều tra, khảo sát, rà soát đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là người dân tộc thiểu số để bố trí sắp xếp, sử dụng một cách hợp lý.

Không bằng lòng với kết quả đã đạt được, thời gian tới, ngành GD và ĐT Hòa Bình tiếp tục triển khai nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng GDDT, nhất là công tác dạy và học trong trường phổ thông DTNT và các trường có nhiều học sinh dân tộc thiểu số. Tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh dân tộc thiểu số; giáo dục tinh thần đoàn kết dân tộc sống hòa nhập với tập thể trong nhà trường và cộng đồng nơi cư trú của học sinh. Coi trọng việc nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, công tác quản lý GDDT. Bên cạnh tăng cường tiếng phổ thông cho trẻ mầm non và học sinh tiểu học dân tộc thiểu số, tỉnh cũng tổ chức bồi dưỡng tiếng các dân tộc cho giáo viên vùng dân tộc thiểu số. Bổ sung giáo viên có trình độ chuyên môn giỏi, có tâm huyết với GD và ĐT cho các trường phổ thông DTNT. Tiếp tục đầu tư xây dựng cơ sở vật chất các trường phổ thông DTNT theo hướng chuẩn hóa và chuẩn quốc gia; đáp ứng cho 100% số học sinh các trường phổ thông DTNT có đủ nơi ở nội trú theo hướng an toàn, tiện lợi cho việc sinh hoạt, học tập. Đồng thời, nghiên cứu các chính sách hỗ trợ giáo viên và học sinh ở vùng dân tộc thiểu số.