Sữa mẹ - “vắc - xin tự nhiên” đầu đời cho trẻ nhỏ

- Không có loại thực phẩm nào trong những năm tháng đầu đời lại kỳ diệu và quý giá như sữa mẹ. Không chỉ cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu, sữa mẹ còn là “vắc - xin tự nhiên” đầu tiên, giúp trẻ xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh, phòng ngừa bệnh tật ngay từ khi chào đời.

Trong kỷ nguyên mà y học và công nghệ thực phẩm phát triển không ngừng, sữa mẹ vẫn giữ vững vị thế là nguồn dinh dưỡng không thể thay thế trong 6 tháng đầu đời của trẻ. Theo số liệu của Viện Dinh dưỡng năm 2020, tại Việt Nam chưa đến một nửa số trẻ dưới 6 tháng tuổi được bú mẹ hoàn toàn. Một con số khiêm tốn, phản ánh rõ ràng những thách thức mà phụ nữ Việt đang đối mặt trên hành trình mang lại khởi đầu tốt nhất cho con mình.

Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025 (từ ngày 1 đến ngày 7/8) với chủ đề “Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ, tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững” nhấn mạnh vai trò thiết yếu của sữa mẹ trong chăm sóc sức khỏe trẻ em. Dù đã được khẳng định là giải pháp hiệu quả để giảm tử vong sơ sinh và nâng cao sức khỏe cộng đồng, nhiều bà mẹ vẫn gặp khó khăn bởi áp lực công việc, thiếu không gian hỗ trợ cho con bú và ảnh hưởng từ quảng cáo sữa công thức.

Sữa mẹ không chỉ là thức ăn – đó là một sản phẩm sinh học sống động, giàu kháng thể và các yếu tố miễn dịch mà không loại sữa công thức nào có thể tái tạo. Thạc sĩ dinh dưỡng Trần Hoàng Kim, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Lạng Sơn phân tích: “Sữa mẹ là sự hòa quyện tuyệt vời giữa giá trị dinh dưỡng hoàn chỉnh và khả năng tăng cường miễn dịch tự nhiên cho trẻ. Trong sữa non, kháng thể IgA đạt nồng độ rất cao, giúp bảo vệ trẻ trước nguy cơ nhiễm trùng ngay từ giờ đầu tiên.”

Lợi ích của sữa mẹ không dừng ở đứa trẻ. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh phụ nữ cho con bú có nguy cơ thấp hơn với các bệnh ung thư vú, ung thư buồng trứng, loãng xương, đồng thời phục hồi nhanh hơn sau sinh. Câu chuyện của chị Nguyễn Thị Huyền Trang, 35 tuổi, là một ví dụ. Chị kể: “Lúc mới sinh, sữa chưa về, tôi lo lắng lắm. Nhưng được nhân viên y tế tư vấn và khuyến khích, tôi kiên trì cho bú sớm và bú thường xuyên. Vài ngày sau, sữa về đều, bé tăng cân đều, chưa từng phải dùng đến sữa ngoài.” Với chị Trang, sữa mẹ không chỉ nuôi dưỡng sự sống, mà mỗi lần cho con bú còn là giây phút thiêng liêng vun đắp sợi dây gắn bó sâu sắc giữa hai mẹ con.

Ít ai ngờ rằng hành động cho con bú lại mang theo hiệu ứng lan tỏa sâu rộng tới cả nền kinh tế và môi trường. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ ở mức thấp có thể khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại gần 1 tỷ USD mỗi ngày, do việc trẻ không được bú đủ sữa mẹ trong những tháng đầu đời sẽ dẫn tới tình trạng mất năng suất lao động và phát sinh các chi phí về chăm sóc sức khỏe sau này. Ở góc độ môi trường, sữa mẹ là lựa chọn “xanh” nhất: không hộp thiếc, không chai nhựa, không dây chuyền sản xuất gây ô nhiễm.

Dù lợi ích của sữa mẹ đã được chứng minh rõ ràng, nhưng nhiều rào cản vẫn tồn tại: thiếu không gian cho con bú tại nơi làm việc, tâm lý lo sợ sữa mẹ không đủ chất… Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là một chiến dịch truyền thông thường niên, mà còn phản ánh nhu cầu cấp thiết từ thực tiễn chăm sóc và bảo vệ trẻ nhỏ. Đầu tư cho sữa mẹ chính là vun đắp cho một thế hệ khỏe mạnh, thông minh và giàu cảm xúc. Bởi mỗi giọt sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng đầu đời, mà còn là vắc - xin tự nhiên, bền vững và không gì có thể thay thế.