SpaceX sẽ sản xuất lá chắn tên lửa Golden Dome cho chính quyền ông Trump?

Elon Musk cùng SpaceX dẫn đầu một liên minh công nghệ ba công ty, được xem là ứng viên sáng giá cho vai trò chính trong việc xây dựng lá chắn tên lửa Golden Dome.

Cùng với SpaceX, hai công ty khởi nghiệp Palantir và Anduril cũng tham gia vào nỗ lực này, theo tiết lộ từ 6 nguồn tin của Reuters.

Dự án Golden Dome được khởi xướng theo sắc lệnh hành pháp ngày 27/1, trong đó ông Trump gọi các cuộc tấn công bằng tên lửa là “mối đe dọa thảm khốc nhất mà nước Mỹ phải đối mặt”.

Nhóm SpaceX đang trình bày với Lầu Năm Góc một mô hình “dịch vụ đăng ký” – thay vì bán hệ thống hoàn chỉnh, chính phủ sẽ trả phí để sử dụng công nghệ do SpaceX phát triển. Đây là hướng tiếp cận mới mẻ, giúp rút ngắn quy trình triển khai nhưng cũng khiến một số quan chức quốc phòng lo ngại vì nguy cơ mất kiểm soát về chi phí và công nghệ trong dài hạn.

Kế hoạch do liên minh SpaceX đề xuất bao gồm việc phóng từ 400 đến hơn 1.000 vệ tinh lên quỹ đạo để phát hiện và theo dõi các tên lửa đối phương. Một nhóm vệ tinh thứ hai, gồm khoảng 200 vệ tinh tấn công được trang bị tên lửa hoặc vũ khí năng lượng định hướng như tia laser, sẽ đảm nhận nhiệm vụ đánh chặn. Tuy nhiên, SpaceX không được kỳ vọng sẽ trực tiếp tham gia vào quá trình vũ khí hóa các vệ tinh.

Các nguồn tin cho biết ba công ty có nhiều cuộc gặp với các quan chức cấp cao của chính quyền Trump và Lầu Năm Góc để trình bày chi tiết kế hoạch. Dù nhóm này đang nhận được những tín hiệu tích cực từ chính phủ, quá trình ra quyết định vẫn còn ở giai đoạn đầu và danh sách đối tác chính thức có thể thay đổi trong thời gian tới.

Điều đáng chú ý là cả ba công ty – SpaceX, Palantir và Anduril – đều do các doanh nhân có mối quan hệ thân thiết với ông Trump sáng lập. Musk được cho là đã quyên góp hơn 250 triệu USD cho chiến dịch tranh cử của ông và hiện đảm nhiệm vai trò "Cố vấn đặc biệt" trong Ban Hiệu suất Chính phủ – cơ quan được lập ra để cắt giảm chi tiêu liên bang.

Tuy nhiên, vai trò ngày càng mở rộng của Musk trong các dự án chính phủ gây tranh cãi. Một số nhà lập pháp bày tỏ lo ngại về việc cá nhân giàu nhất thế giới có thể hưởng lợi từ các hợp đồng quốc phòng lớn trong khi đồng thời giữ vai trò cố vấn chính phủ.

Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen, thành viên cấp cao của Ủy ban Quân vụ Thượng viện, cho rằng: “Khi một cá nhân có thể đồng thời là nhân viên chính phủ đặc biệt và sở hữu những công ty giành được hàng tỷ USD từ ngân sách quốc phòng, điều đó là rất đáng lo ngại”. Bà đã đề xuất một dự luật nhằm cấm trao hợp đồng liên bang cho các công ty do nhân viên chính phủ đặc biệt nắm giữ.

Hạ nghị sĩ Donald Beyer cũng bày tỏ quan ngại, cho rằng Musk có “quyền truy cập nội bộ chưa từng có vào thông tin mật”, và bất kỳ hợp đồng nào dành cho ông hay công ty của ông đều “cần được giám sát nghiêm ngặt”.

Hiện tại, SpaceX, Palantir, Anduril, Nhà Trắng và Lầu Năm Góc đều từ chối bình luận chính thức. Tuy nhiên, sau khi câu chuyện được đăng tải, Elon Musk phản hồi trên mạng xã hội X rằng: “Điều này không đúng”, mà không giải thích gì thêm.

Dù vậy, quá trình thảo luận vẫn tiếp tục. Theo hai nguồn tin, tướng Michael Guetlein – một lãnh đạo cấp cao trong Lực lượng Không gian Mỹ – đang đàm phán với nhóm SpaceX về việc công ty này có thể sở hữu và vận hành phần hệ thống của mình, hay chính phủ sẽ nắm quyền kiểm soát. Việc lựa chọn mô hình vận hành sẽ ảnh hưởng đến tính chủ quyền, khả năng kiểm soát chi phí và tính linh hoạt của hệ thống phòng thủ trong tương lai.

Dù còn nhiều ẩn số, điều chắc chắn là Golden Dome sẽ trở thành một trong những chương trình quốc phòng gây tranh cãi và tốn kém nhất nếu được thực thi – với sự tham gia sâu rộng của các doanh nghiệp tư nhân do chính các cố vấn Tổng thống điều hành.