Rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 thực chất, khách quan và công bằng

Công tác chỉ đạo rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 cần thực chất, khách quan, công bằng và đúng theo quy trình quy định. Đồng thời, bảo đảm kết quả giảm nghèo phản ảnh được mức độ cải thiện các chiều thiếu hụt, tiêu chí dịch vụ xã hội cơ bản, chất lượng cuộc sống của người dân.

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã có công văn số 354/BLĐTBXH-VPQGGN ngày 24/1/2025 gửi các bộ, cơ quan trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025 (sau đây gọi tắt là Chương trình).

Theo đó, cơ quan này đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương triển khai thực hiện Chương trình và một số nội dung sau.

Thứ nhất, khẩn trương trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, giao mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch vốn thực hiện Chương trình theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công và Nghị định hướng dẫn của Chính phủ, bảo đảm đúng đối tượng, phạm vi, nội dung, nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ của từng dự án, tiểu dự án, phù hợp với khả năng thực hiện, hạn chế tối đa việc hủy dự toán và chuyển nguồn.

Rà soát, xác định nhiệm vụ và kinh phí thuộc dự toán ngân sách nhà nước được giao năm 2022, năm 2023, năm 2024 thực hiện Chương trình (bao gồm vốn đầu tư phát triển, kinh phí thường xuyên của ngân sách trung ương và địa phương) được chuyển nguồn sang năm 2025 để tiếp tục thực hiện bảo đảm sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí được giao, đúng mục tiêu, đối tượng, phạm vi, nội dung hỗ trợ theo quy định.

Thứ hai, các địa phương ưu tiên bố trí đủ vốn đối ứng từ ngân sách địa phương để thực hiện Chương trình theo quy định tại Điều 13 Quyết định số 02/2022/QĐ-TTg ngày 18/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ; lồng ghép với dự toán ngân sách trung ương. Huy động mọi nguồn lực hợp pháp khác để thực hiện Chương trình trên địa bàn và có giải pháp để hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ giảm nghèo Thủ tướng Chính phủ giao.

Rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 thực chất, khách quan, công bằng và đúng theo quy trình quy định. Bảo đảm kết quả giảm nghèo phản ảnh được mức độ cải thiện các chiều thiếu hụt, tiêu chí dịch vụ xã hội cơ bản, chất lượng cuộc sống của người dân.

Thứ ba, tổ chức thực hiện chi ngân sách nhà nước theo dự toán được giao, bảo đảm phân bổ, giao dự toán cho các đơn vị sử dụng ngân sách và cấp dưới theo đúng thời hạn và quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản hướng dẫn.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có biện pháp quyết liệt tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân nguồn vốn được phân bổ theo các Nghị quyết của Chính phủ, Chỉ thị, Công điện, văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; chịu trách nhiệm toàn diện trong triển khai thực hiện Chương trình. Nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong trường hợp thực hiện, giải ngân chậm, gắn với đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Thứ tư, rà soát toàn bộ các công trình, dự án đã hoàn thành để đưa vào khai thác, quản lý, sử dụng có hiệu quả, đúng mục tiêu, tránh thất thoát, lãng phí; lựa chọn, xác định các dự án cần triển khai năm 2025 bảo đảm trọng tâm, trọng điểm để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Thứ năm, chỉ đạo rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 thực chất, khách quan, công bằng và đúng theo quy trình quy định. Bảo đảm kết quả giảm nghèo phản ảnh được mức độ cải thiện các chiều thiếu hụt, tiêu chí dịch vụ xã hội cơ bản, chất lượng cuộc sống của người dân.

Thứ sáu, căn cứ điều kiện thực tế của địa phương nghiên cứu, xây dựng cơ chế phát huy quyền làm chủ, sự tham gia tích cực, chủ động của cộng đồng và người dân vào công tác giảm nghèo; tiêu chí khuyến khích cá nhân, hộ gia đình thoát nghèo, giảm nghèo bền vững.

Thứ bảy, văn bản nhấn mạnh một số nội dung đối với các tỉnh có huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo.

Trước hết, đối với các tỉnh có huyện nghèo, tổ chức rà soát, đánh giá đối với các huyện nghèo trên địa bàn tỉnh, trình Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội theo trình tự, thủ tục quy định tại Quyết định số 36/2021/QĐ-TTg để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Riêng đối với 16 tỉnh có huyện nghèo được hỗ trợ thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn giai đoạn 2022-20257 đề nghị rà soát, tập trung triển khai hoàn thành mục tiêu, nội dung trong Kế hoạch thực hiện được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt. Bên cạnh việc đánh giá kết quả giảm nghèo cần đặc biệt quan tâm đánh giá thu nhập bình quân đầu người hằng năm, bảo đảm đến năm 2025 thu nhập của hộ nghèo, hộ cận nghèo phấn đấu tăng 1,8 lần so với năm 2020

Đối với tỉnh có xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo, đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh tiếp tục rà soát, tổng hợp danh sách các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo trên địa bàn đã được cấp có thẩm quyền công nhận đạt chuẩn nông thôn mới hoặc trở thành phường, thị trấn để báo cáo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tổng hợp, thẩm định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh danh sách các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2025.

Đối với tỉnh có huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo được Thủ tướng Chính phủ công nhận thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn, đề nghị các địa phương thực hiện đầy đủ nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định công nhận thoát nghèo, đặc biệt khó khăn đối với huyện, xã trên địa bàn tỉnh.

Thứ tám, chỉ đạo rà soát, đánh giá chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 và đề xuất, kiến nghị chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026-2030; tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 và đề xuất Chương trình giai đoạn 2026-2030 theo hướng dẫn của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội bảo đảm nội dung, tiến độ thực hiện.

Thứ chín, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm và không để xảy ra thất thoát, lãng phí trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát tiến độ và kết quả thực hiện; chủ động xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền giải pháp nhằm xử lý kịp thời đối với những vấn đề phát sinh.

Thực hiện chế độ báo cáo định kỳ, đột xuất về kết quả thực hiện Chương trình, gửi về Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, các cơ quan chủ dự án, tiểu dự án thành phần để tổng hợp theo quy định.

Ước tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều năm 2024 còn dưới 1%; tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo còn khoảng 26% (giảm khoảng 5%); tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số còn dưới 13,5% (giảm trên 3%), đạt chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao. Có 10 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo được thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn và 1 huyện nghèo thoát nghèo.

Trong giai đoạn 2021-2024, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm khoảng 4,2% (giảm bình quân khoảng 1,05%/năm); tỷ lệ hộ nghèo các huyện nghèo giảm bình quân trên 4%/năm, tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm bình quân trên 3%/năm.

(Nguồn: Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội)