Quân đội Mỹ lo sợ thiếu 'khả năng sẵn sàng' đối phó Trung Quốc

Để đối phó, Lầu Năm Góc đang thúc đẩy tích hợp nhanh hơn các hệ thống có và không người điều khiển, nhằm bù đắp cho những hạn chế trong các lĩnh vực khác.

Các lãnh đạo quân sự hàng đầu của Mỹ cảnh báo quân đội nước này đang đối mặt với một “khủng hoảng khả năng sẵn sàng” kéo dài hàng thập kỷ, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng tăng tốc hiện đại hóa quân sự. Để đối phó, Lầu Năm Góc đang thúc đẩy tích hợp nhanh hơn các hệ thống có và không người điều khiển, nhằm bù đắp cho những hạn chế trong năng lực đóng tàu và các lĩnh vực khác.

Phát biểu tại một sự kiện do Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR) tổ chức hôm 20/5, các quan chức từ Hải quân, Thủy quân lục chiến, Không quân, Lực lượng Không gian và Tuần duyên Mỹ đều cho rằng cần nhanh chóng đổi mới và thích nghi, đặc biệt trong bối cảnh quân đội Trung Quốc đang phát triển nhanh chóng.

Tướng David Allvin, Tham mưu trưởng Không quân Mỹ nói về Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình: “Tôi không muốn biết liệu họ có sẵn sàng chiến đấu hay không. Nhưng rõ ràng họ có một nhà lãnh đạo đầy tham vọng. Chúng ta cần phải coi điều đó là nghiêm túc".

Ông Allvin cho biết Washington đang tìm cách duy trì lợi thế để Bắc Kinh không dám thách thức quân sự.

Đô đốc James Kilby – quyền Tư lệnh Hải quân Mỹ – nhấn mạnh: “Yếu tố thời gian rất quan trọng. Năm 2027 là một mốc quan trọng. Hợp đồng, tốc độ – tất cả đều cần tính đến khi nhắc đến Trung Quốc".

Dù không nói rõ ý nghĩa của năm 2027, nhưng đây là mốc thời gian thường được các nhà hoạch định quân sự Mỹ đề cập như một thời điểm tiềm tàng mà Trung Quốc có thể sử dụng vũ lực liên quan đến Đài Loan.

Đô đốc Kilby thừa nhận Mỹ đang tụt hậu nghiêm trọng về năng lực đóng tàu so với Trung Quốc và nhấn mạnh cần tăng tốc phát triển các hệ thống không người điều khiển để bù đắp số lượng. “Chất lượng tàu chiến của chúng ta rất tốt, nhưng về số lượng – tôi thực sự lo ngại".

Theo ước tính của Hải quân Mỹ, hiện nay, Trung Quốc đang sở hữu lực lượng hải quân lớn nhất thế giới về số lượng tàu chiến, có năng lực đóng tàu cao gấp 200 lần Mỹ. Sự chênh lệch này khiến Lầu Năm Góc lo ngại về khả năng duy trì thế cân bằng trên biển.

Tướng Eric Smith, Chỉ huy trưởng Thủy quân lục chiến Mỹ, cho biết binh chủng của ông đang ưu tiên đầu tư vào các cảm biến không người điều khiển và vũ khí tầm xa chính xác như drone. “Chiến tranh tương lai sẽ xoay quanh tầm bắn và khả năng phát hiện đối phương. Ai phát hiện trước, người đó chiếm ưu thế”.

Ông nêu ví dụ về máy bay không người lái MQ-9 Reaper – loại drone trang bị cảm biến hiện đại và vũ khí tấn công tầm xa – là một phần trong chiến lược răn đe từ xa. “Khi tôi có thể cảm nhận và phân tích tình hình, tôi có thể ngăn chặn mối đe dọa từ khi nó còn manh nha”.

Trung Quốc cũng mở rộng nhanh chóng chương trình drone quân sự với các dòng như Wing Loong và Chang Hong, có thiết kế tương tự Mỹ và đã được thử nghiệm thực chiến, đồng thời xuất khẩu rộng rãi.

Về phần mình, Không quân Mỹ đang từ bỏ mô hình truyền thống với các hệ thống riêng biệt, chuyển sang tập trung vào tích hợp giữa con người và máy móc để tăng tốc độ, linh hoạt và hiệu quả. Ông Allvin nói: “Chúng tôi đang hướng tới lực lượng có thể thích nghi với bản chất thay đổi của chiến tranh".

Trong không gian, Lực lượng Không gian Mỹ cảnh báo Trung Quốc đã phát triển các hệ thống nhằm vô hiệu hóa năng lực vệ tinh của Mỹ ở khu vực Thái Bình Dương. Tướng B. Chance Saltzman, chỉ huy tác chiến Lực lượng Không gian, cho biết ông “tức giận” vì chưa có đủ công cụ để bảo vệ lực lượng Mỹ trước mối đe dọa này.

Về phía Tuần duyên Mỹ, Đô đốc Kevin Lunday cảnh báo lực lượng này đang ở mức độ sẵn sàng thấp nhất kể từ sau Thế chiến II, do bị “thiếu hụt ngân sách mãn tính” trong khi nhiệm vụ ngày càng mở rộng, đặc biệt tại Bắc Cực và Thái Bình Dương – nơi Trung Quốc và Nga gia tăng hiện diện. Tuy nhiên, ông cho biết Tổng thống Donald Trump đã cam kết “hồi sinh lực lượng Tuần duyên” nhằm tránh “thất bại chiến lược”.

Dù đối mặt với nhiều thách thức, các chỉ huy quân sự Mỹ vẫn tin rằng nước này giữ lợi thế vượt trội về chất lượng và kinh nghiệm. Tướng Smith nói: “Trận chiến gần nhất của chúng ta được quay bằng iPhone 14, còn của họ được vẽ bằng sơn dầu. Chúng ta biết cách chiến đấu – biết cách phối hợp như một lực lượng hợp nhất".