Phương tiện giao thông công cộng bố trí đầy đủ, người dân sẽ từ bỏ xe máy

Trước khi hạn chế xe máy xăng, Hà Nội cần có những bước đi thay đổi tư duy của người sử dụng xe máy thông qua việc tạo điều kiện tốt hơn cho người sử dụng phương tiện công cộng.

Với việc hạn chế xe xăng lưu thông trong nội thành, chuyển dần sang di chuyển bằng phương tiện công cộng, xe không phát thải…, hướng đến phát triển bền vững, nhiều người đặt vấn đề hạ tầng và phương tiện giao thông công cộng có đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân; việc kết nối giữa các loại hình di chuyển có thực sự thuận lợi.

Thiếu tính kết nối, gia tăng ùn tắc giao thông

Tại buổi Tọa đàm trực tuyến “Giao thông tích hợp và liền mạch-Giải pháp cho đô thị xanh” do báo Hà Nội mới tổ chức vào chiều 6/8, theo ông Nguyễn Tuyển, Trưởng phòng Quản lý vận tải (Sở Xây dựng Hà Nội), thành phố hiện có 2 tuyến đường sắt Yên Nghĩa-Cát Linh, Nhổn-Cầu Giấy đang hoạt động cùng với 2.250 tuyến xe buýt, 18.800 xe taxi. Ngoài ra, còn có hệ thống các loại xe ứng dụng công nghệ như: Grab, Bee, các loại hình xe khách liên tỉnh…

Ông Tuyển cho biết, các phương tiện vận tải công cộng đến nay chỉ đáp ứng được 19,5% nhu cầu đi lại của nhân dân. Trong khi đó, Hà Nội hiện có khoảng 8 triệu xe máy, gần 1,5 triệu xe ô tô. Tốc độ gia tăng phương tiện cá nhân của thành phố là 4,5%/năm. Quy hoạch dành cho giao thông tĩnh phải đạt 3-4%, nhưng Hà Nội hiện chưa đạt 1%.

Cùng với đó, tỷ lệ diện tích đất dành cho giao thông trên diện tích đất xây dựng đô thị ở Hà Nội chỉ đạt 12,13%, mới đạt một nửa so với quyết định của Chính phủ về quy hoạch giao thông vận tải Hà Nội (chỉ tiêu quy hoạch là 20-26% cho đô thị trung tâm)...

“Mặc dù Hà Nội đã nỗ lực phát triển hệ thống giao thông song không thể theo kịp sự gia tăng nhanh chóng của phương tiện cá nhân, từ đó gia tăng tình trạng ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường," ông Nguyễn Tuyển thừa nhận.

Nhìn nhận 2 tuyến đường sắt đô thị đã tạo ra sự thay đổi lớn, với dịch vụ vận tải công cộng chất lượng cao và sạch của thành phố, ông Khuất Việt Hùng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Đường sắt Hà Nội cho rằng, Công ty đã thúc đẩy kết nối để người dân đi đến nhà ga nhanh nhất, dễ nhất và rẻ nhất bằng kết nối với các hãng xe công nghệ như Grab, Be, Xanh; bố trí trạm xe buýt gần nhà ga; tăng cường trông giữ phương tiện tại nhà ga; tổ chức xe buýt nhỏ, xe điện…

“Nếu kết nối tốt các phương án sẽ giúp giải quyết nhiều vấn đề về ùn tắc giao thông và giảm phát thải môi trường,” ông Hùng khẳng định.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng Hà Nội cho rằng hệ thống giao thông liên thông và có kết nối được hiểu là mô hình giao thông phục vụ người đi lại có chuyến đi liên tục, sử dụng nhiều loại hình khác nhau nhưng liên thông từ điểm đầu đến điểm cuối.

Ông Hải cũng chỉ ra thực tế giữa các tuyến giao thông, loại hình giao thông của Hà Nội hiện thiếu sự kết nối, gây khó khăn cho người di chuyển; việc lựa chọn phương thức di chuyển là đi bộ hiện không dễ dàng, vì không có đủ hạ tầng cho người đi bộ như: thiếu vỉa hè, thiếu đường dành riêng cho người đi bộ.

“Trước khi hạn chế xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, Hà Nội cần có những bước đi thay đổi tư duy của người sử dụng xe máy thông qua việc tạo điều kiện tốt hơn cho người sử dụng phương tiện công cộng như tàu điện, xe buýt, xe đạp điện công cộng, thậm chí là đi bộ. Nếu các phương tiện công cộng được bố trí đầy đủ, hạ tầng giao thông đồng bộ sẽ giúp người dân chủ động lựa chọn phương tiện di chuyển,” ông Hải kiến nghị.

Có trạm sạc mở, hỗ trợ chuyển đổi xe điện

Theo bà Đặng Thùy Trang, Giám đốc đối ngoại Grab Việt Nam, Grab có nhiều sáng kiến khuyến khích tài xế chuyển đổi sang xe điện để phục vụ cho nhu cầu di chuyển cũng như vận chuyển của người dân. Grab cũng hợp tác với nhiều đơn vị sản xuất xe điện để cùng khảo sát, có thiết kế xe điện phù hợp với các tài xế.

Ngoài ra, Grab kết hợp một số tổ chức để triển khai chương trình cho vay với lãi suất ưu đãi cho các tài xế mua xe điện, sử dụng xe điện, thay vì xe xăng.

Tuy nhiên, bà Trang cũng tiết lộ, Grab có khảo sát với tài xế Hà Nội về việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện cho thấy, trên 60% tài xế chưa sẵn sàng chuyển đổi, chủ yếu do vấn đề tài chính (không có tài sản thế chấp nếu đi vay, không có hợp đồng lao động...).

Mặt khác, tài xế cũng không dễ dàng có điểm sạc cho xe máy và ôtô điện. Do vậy, thành phố Hà Nội cần có chính sách đẩy mạnh đầu tư, hoàn thiện cơ sở hạ tầng trạm sạc phục vụ giao thông xanh; có hệ thống sạc mở cho tất cả các thương hiệu, các hãng; có lộ trình chuyển đổi phù hợp, từng bước hỗ trợ người dân, tránh gây ra những tác động tiêu cực đến đời sống của người dân. Chính sách hỗ trợ từ Nhà nước cần mạnh mẽ hơn nữa để thúc đẩy những người chuyển đổi.

“Grab tiếp tục nghiên cứu để xây dựng một mạng lưới tích hợp đầy đủ các phương tiện để người dân chỉ cần sử dụng một app là có thể kiểm tra lộ trình của tất cả các phương tiện công cộng trên toàn thành phố,” bà Trang nói.

Để hệ thống giao thông trở nên liền mạch, tích hợp được nhiều phương tiện giao thông, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, Nhà nước cần chủ trì xây dựng một tiêu chuẩn chung về dữ liệu, được gọi là hệ sinh thái giao thông tích hợp mở nhằm tạo thuận lợi cho người tham gia giao thông; tăng an toàn giao thông; giải quyết vấn đề tắc đường; giảm chi phí di chuyển; bảo vệ môi trường.

Đưa ra kế hoạch phát triển hệ thống giao thông công cộng, ông Tuyển cho biết thành phố đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố.

“Sau khi có Chỉ thị số 20/CT-TTg, Hà Nội sẽ tiếp tục nghiên cứu, hướng tới tăng cường vận tải hành khách công cộng tại các Vành đai 1, Vành đai 2, Vành đai 3 và cả hệ thống,” vị Trưởng Phòng Quản lý vận tải (Sở Xây dựng Hà Nội) thông tin thêm./.