Panama xem xét lại các thỏa thuận liên quan đến Trung Quốc sau lời đe dọa của Mỹ

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 2/2 cảnh báo Tổng thống Panama Jose Raul Mulino rằng Washington sẽ “thực hiện các biện pháp cần thiết” nếu Panama không ngay lập tức có các bước để chấm dứt những gì Tổng thống Donald Trump coi là ảnh hưởng và sự kiểm soát của Trung Quốc đối với Kênh đào Panama.

Tổng thống Mulino, sau các cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Mỹ tại Thành phố Panama, đã ra hiệu rằng ông sẽ xem xét lại các thỏa thuận liên quan đến Trung Quốc và các doanh nghiệp Trung Quốc, tuyên bố sẽ hợp tác hơn nữa với Mỹ về vấn đề di cư. Tuy nhiên, ông cũng nhắc lại rằng chủ quyền của đất nước ông đối với tuyến đường thủy nhộn nhịp thứ hai thế giới không phải là vấn đề để thảo luận.

Ngoại trưởng Rubio đã chuyển một thông điệp từ Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng sự hiện diện của Trung Quốc - thông qua một công ty có trụ sở tại Hong Kong đang vận hành hai cảng gần lối vào kênh đào - là mối đe dọa đối với tuyến đường thủy này và vi phạm hiệp ước Mỹ-Panama, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce cho biết trong một tuyên bố.

“Ngoại trưởng Rubio đã nói rõ rằng tình trạng hiện nay là không thể chấp nhận được và nếu không có những thay đổi ngay lập tức, Mỹ sẽ phải thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ các quyền của mình theo hiệp ước chung giữa hai nước”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh. Dù vậy, Ngoại trưởng Rubio không nêu rõ Panama phải thực hiện những bước nào hoặc thông tin về hành động trả đũa của Mỹ.

Khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump đe dọa sẽ kiểm soát Kênh đào Panama, do Mỹ xây dựng vào đầu thế kỷ 20 và bàn giao cho Panama vào năm 1999, đồng thời đưa ra cáo buộc rằng kênh đào này đang được Bắc Kinh điều hành.

Ông cũng không loại trừ việc sử dụng vũ lực quân sự đối với Panama, khiến cả đồng minh và đối thủ của Washington ở Mỹ Latinh chỉ trích. Mới đây vào ngày 2/2, ông Trump cho biết ông không nghĩ rằng cần phải điều quân, nhưng Panama đã vi phạm thỏa thuận và Mỹ sẽ lấy lại kênh đào.

Tổng thống Panama Mulino cho biết cuộc gặp của ông với Ngoại trưởng Mỹ Rubio diễn ra rất tôn trọng và thân thiện. Ông đã thể hiện thiện chí xem xét một số doanh nghiệp Trung Quốc tại Panama, bao gồm cả một hợp đồng nhượng bộ quan trọng kéo dài 25 năm cho CK Hutchison Holdings có trụ sở tại Hong Kong, được gia hạn vào năm 2021 để vận hành các cảng ở cả hai lối vào kênh đào, trong khi chờ kết quả kiểm toán.

Hợp đồng này đã bị các nhà lập pháp và chính phủ Mỹ nhắm đến như một ví dụ về ảnh hưởng của Trung Quốc tại Panama mà họ cho rằng đi ngược lại hiệp ước trung lập mà cả hai nước đã ký vào năm 1977.