Ông Zelensky phác thảo mô hình đàm phán với Nga

Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết các bên trung gian có thể giúp Kiev đạt được thỏa thuận lâu dài với Moskva.

Ukraine không loại trừ các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai với Nga nhưng các cuộc đàm phán này chỉ có thể được tổ chức thông qua các bên trung gian, theo nhà lãnh đạo Volodymyr Zelensky.

Ông Zelensky gợi ý rằng hình thức được sử dụng để đàm phán thỏa thuận ngũ cốc ở biển Đen năm 2022 có thể hữu ích trong trường hợp này.

Kiev trước đó đã từ chối chấp nhận các điều khoản của Nga làm cơ sở đàm phán và cáo buộc Moskva không có khả năng đàm phán một cách thiện chí. Cuối năm 2022, ông Zelensky thậm chí còn ban hành một sắc lệnh tuyên bố “không thể” tổ chức hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Trong khi đó, Moskva khẳng định sẵn sàng bắt đầu lại các cuộc đàm phán nhưng chỉ khi Kiev từ bỏ các vùng lãnh thổ mà Nga sáp nhập trong cuộc xung đột. Mùa thu năm 2022, bốn vùng lãnh thổ của Ukraine – hai nước cộng hòa Donbass tự xưng, các vùng Kherson và Zaporizhzhia – được tuyên bố sáp nhập Nga sau một loạt cuộc trưng cầu dân ý.

Ukraine không công nhận kết quả bỏ phiếu này, và tiếp tục đưa ra yêu sách đối với các khu vực này, cũng như Crimea, quốc gia đã gia nhập Nga sau cuộc trưng cầu dân ý tương tự vào năm 2014.

Trong cuộc phỏng vấn với Philadelphia Inquirer, ông Zelensky nói rằng Ukraine “có thể tìm ra hình mẫu” cho giải pháp tiềm năng với Nga, một trong số đó là thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc làm trung gian hai năm trước cho phép thiết lập hành lang xuất khẩu nông sản từ các cảng của Ukraine.

Moskva và Kiev sau đó gần đạt được một thỏa thuận ngũ cốc khác vào tháng 3, nhưng các nhà đàm phán Ukraine đột ngột bỏ đi sau hai tháng đàm phán.

Hiện theo nhà lãnh đạo Ukraine, các thỏa thuận về “toàn vẹn lãnh thổ, năng lượng và tự do hàng hải” cũng có thể được ký kết giữa Moskva và Kiev theo cùng một hình thức. Ông đề nghị các nước có thể làm trung gian hòa giải, không nhất thiết "chỉ có Châu Âu và Mỹ” mà còn có thể là các quốc gia từ châu Á, châu Phi, Nam Mỹ.

Tổng thống Ukraine Zelensky trước đó đưa ra “công thức hòa bình” 10 điểm, gần đây nhất đề cập đến công thức này trong hội nghị thượng đỉnh ở Thụy Sĩ vào ngày 15-16/6. Nga không tham dự sự kiện này. Moskva đã thẳng thừng bác bỏ các điều khoản của Ukraine, nhấn mạnh tình trạng các vùng lãnh thổ là không thể thương lượng.

Tổng thống Nga Putin còn yêu cầu thêm vào tháng 6 rằng Kiev phải rút toàn bộ quân khỏi 4 khu vực mà Nga đang kiểm soát, từ bỏ kế hoạch gia nhập NATO và trở thành quốc gia trung lập, cũng như hạn chế quy mô quân đội.

Mặc dù bác bỏ các điều khoản của Nga, Kiev gần đây đã phát đi tín hiệu sẵn sàng chấm dứt giao tranh. Phó chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Igor Zhovkva nói rằng Ukraine muốn “hòa bình càng sớm càng tốt”. Bản thân ông Zelensky tuần trước cũng nói rằng Kiev không muốn “kéo dài cuộc chiến” và khiến nó “kéo dài trong nhiều năm”.