Núp bóng du lịch để lao động bất hợp pháp ở nước ngoài

Thời gian gần đây, lợi dụng nhu cầu đi xuất khẩu lao động (XKLĐ) của nhiều người trong nước tăng cao, nhiều cá nhân, tổ chức mặc dù không có giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng do Cục Quản lý lao động ngoài nước cấp nhưng vẫn nhận tiền của nhiều người, sau đó sử dụng vào mục đích cá nhân, gây ra hệ lụy nặng nề cho xã hội.

Đầu tháng 5/2025, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Quảng Ninh có văn bản gửi UBND các tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, đề nghị cung cấp thông tin liên quan đến phối hợp đấu tranh để triệt xóa đường dây lừa đảo, núp bóng hoạt động lợi dụng du lịch, xuất cảnh trái phép để lao động bất hợp pháp ở nước ngoài.

Cụ thể, quá trình điều tra vụ án hình sự “Tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép; Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức” xảy ra tại tỉnh Quảng Ninh và một số tỉnh, thành khác, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Quảng Ninh nhận thấy, lợi dụng nhu cầu của người dân muốn ra nước ngoài lao động, tìm kiếm việc làm có thu nhập cao nên một số đối tượng đã vận động, giới thiệu nhiều người thông qua doanh nghiệp không được cấp phép, không đủ điều kiện đưa người đi XKLĐ.

Tuy nhiên, lợi dụng việc được cấp phép kinh doanh dịch vụ lữ hành quốc tế tổ chức các tour du lịch miễn thị thực hoặc xin VISA du lịch tự túc tại Lãnh sự quán giúp khách hàng nhập cảnh vào Hàn Quốc, sau đó bố trí họ trốn ở lại lao động bất hợp pháp để thu lợi bất chính. Các khách hàng chủ yếu là người lao động tự do, hoàn cảnh gia đình khó khăn, trong đó nhiều công dân là người dân tộc thiểu số tập trung chủ yếu tại các tỉnh miền Trung như: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình...

Quá trình điều tra, cơ quan Công an xác định trong vụ án có 137 nạn nhân trú tại tỉnh Nghệ An và 135 người trú tại tỉnh Hà Tĩnh. Những người này không đủ điều kiện xuất khẩu lao động theo diện hợp pháp, phải vay mượn tiền dưới nhiều hình thức đóng tiền chi phí cho các đối tượng từ 11.500 đến 18.000 USD để được tổ chức trốn ra nước ngoài lao động trái phép. Việc này đã để lại hậu quả hàng trăm người, thậm chí hàng nghìn người không đi XKLĐ được nhưng vẫn bị mất tiền, lâm vào tình trạng nợ nần, do phải bán nhà, bán đất, thế chấp, vay ngân hàng gây ra hệ lụy cho xã hội hết sức nặng nề.

Vấn đề này, ông Đào Quang Hưng, Trưởng phòng Lao động – Việc làm, Sở Nội vụ tỉnh Hà Tĩnh thừa nhận, thời gian gần đây, một số trang mạng xã hội đăng tải các thông tin liên quan đến việc đưa lao động thời vụ đi làm việc tại Hàn Quốc nói riêng và các nước khác trong khu vực với các nội dung như visa thương mại C4, không yêu cầu học tiếng, lĩnh vực làm việc, lương cơ bản và các quyền lợi hấp dẫn khác… đã thu hút sự quan tâm của nhiều người dân trên địa bàn Hà Tĩnh.

Tuy nhiên, theo ông Hưng, riêng đối với việc đi XKLĐ tại Hàn Quốc, đến nay Hà Tĩnh và Hàn Quốc vẫn chưa đi đến thống nhất một số nội dung về các điều khoản được quy định nên vẫn chưa hợp tác, ký kết với bất kỳ địa phương nào của Hàn Quốc trong việc đưa lao động Hà Tĩnh đi làm việc thời vụ theo hình thức hợp tác giữa các địa phương. Do đó, ngành chức năng khuyến cáo người lao động đừng vì tâm lý muốn được đi làm việc ở nước ngoài nhanh mà bỏ qua một số điều kiện, thủ tục sẽ gây ra những thiệt thòi về quyền lợi.

Ông Bùi Thanh An, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết thêm, Nghệ An là một trong những địa phương có số lượng người đi XKLĐ lớn nhất nhì trong cả nước. Thời gian qua, ngoài việc góp phần đóng góp lượng kiều hối hằng năm vào nền kinh tế địa phương, một phần số lượng lao động này cũng gây ra không ít hệ lụy khi xuất cảnh trái phép, trốn ở lại nước ngoài để làm việc, hoặc XKLĐ bằng con đường bất hợp pháp... dẫn đến có những thời điểm bị đối tác từ chối tiếp nhận. Do đó, hằng năm UBND tỉnh Nghệ An đã thường xuyên đôn đốc, chỉ đạo các lực lượng như Công an, Bộ đội Biên phòng, Sở Nội vụ, Sở Ngoại vụ và các đơn vị, địa phương liên quan, tăng cường triển khai các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh hoạt động lợi dụng du lịch, thăm thân, xuất cảnh trái phép, trốn ở lại cư trú, lao động bất hợp pháp ở nước ngoài. Đồng thời rà soát, tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân lợi dụng hoạt động trên để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép hoặc có hành vi vi phạm khác theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến vấn đề này, hằng năm Công an các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh cũng thường xuyên đưa ra các khuyến cáo, cảnh báo người dân cần tỉnh táo, tránh sập bẫy lừa đảo bằng hình thức XKLĐ. Theo đó, lợi dụng nhu cầu tìm kiếm việc làm của người dân, nhất là nhu cầu đi XKLĐ tại nước ngoài với mong muốn có mức lương cao, các đối tượng đã đưa ra những lời mời chào đầy hấp dẫn và ngon ngọt để lừa đảo chiếm đoạt tiền của người lao động. Trong khi đó, người lao động thiếu kiến thức, thiếu thông tin liên quan đến các quy định về XKLĐ, nhưng lại muốn đi nhanh với chi phí thấp cho nên đã tìm đến các đường dây đưa người đi lao động bất hợp pháp và tự biến mình trở thành nạn nhân của hành vi lừa đảo.

Cuối năm 2024, Cơ quan CSĐT Công an huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) đã phá chuyên án, khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Thị Thanh Thúy (SN 1987), trú tại xã Phú Phụng, huyện Chợ Lách (Bến Tre) về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Do cần tiền tiêu xài, Thúy đã đưa ra thông tin giả mạo bản thân đang ở Dubai và làm quản lý một siêu thị kinh doanh trái cây, hiện đang cần tuyển công nhân làm việc và bản thân sẽ đứng ra làm hồ sơ thủ tục trọn gói cho những ai có nhu cầu, với mức lương trung bình từ 3.500 đến 4.000 USD/tháng.

Với những thông tin hấp dẫn đó, 25 người đã chuyển tiền đặt cọc cho Thúy với số tiền khoảng 900 triệu đồng. Sau khi nhận tiền, Nguyễn Thị Thanh Thúy đã sử dụng vào mục đích tiêu xài cá nhân. Trước đó, Công an huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) cũng đã khởi tố bị can đối với Trần Hữu Đạt (SN 1991), trú tại phường Ba Đình, thị xã Bỉm Sơn (Thanh Hóa) cũng về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Mặc dù không có giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng nhưng Đạt vẫn nhận số tiền hơn 1,1 tỷ đồng của 3 lao động ở Hà Tĩnh để làm thủ tục xin cấp visa đi XKLĐ tại Hungary nhưng không sử dụng vào mục đích làm hồ sơ XKLĐ mà chiếm đoạt sử dụng vào mục đích cá nhân.

Từ những vụ việc trên, cơ quan chức năng khuyến cáo công dân có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài cần nâng cao cảnh giác, tuyệt đối không giao dịch, liên hệ với các doanh nghiệp, cá nhân không có chức năng hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Người lao động có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài cần liên hệ trực tiếp với các doanh nghiệp có giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và tìm hiểu thật cẩn trọng các thông tin có liên quan. Tránh vì tâm lý mong muốn chi phí thấp, việc nhẹ, lương cao mà dễ dàng “sập bẫy” lừa đảo của các đối tượng.