Nhiều phương tiện bị từ chối kiểm định do quy định mới ban hành

Ngày 1/1/2025, Cục Đăng kiểm Việt Nam khuyến cáo, khi Nghị định số 166/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới với các quy định mới (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025), kể từ ngày 2/1/2025, các cơ sở đăng kiểm hoạt động trở lại sau ngày nghỉ Tết Dương lịch, sẽ có nhiều trường hợp phương tiện bị từ chối kiểm định.

Nguyên nhân do trong một thời gian dài, chủ phương tiện và các cơ sở đăng kiểm làm chưa đúng quy định về hoạt động kiểm định.

Các trường hợp bị từ chối kiểm định

Theo quy định mới tại Nghị định số 166/2024/NĐ-CP và Thông tư số 47/2024/TT-BGTVT của Bộ trưởng Giao thông vận tải ban hành ngày 15/11/2024 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 quy định trình tự, thủ tục kiểm định, cùng với đó là sự quyết liệt trong chấn chỉnh hoạt động kiểm định xe cơ giới của Chính phủ và Bộ Giao thông vận tải nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của chủ phương tiện cũng như các cơ sở đăng kiểm trong hoạt động kiểm định.

Theo đó, các cơ sở đăng kiểm sẽ từ chối kiểm định đối với các trường hợp: vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ; theo yêu cầu của các cơ quan tiến hành tố tụng; có bằng chứng về việc chủ xe làm giả tài liệu của phương tiện; có sự sai khác giữa chứng nhận đăng ký xe với phương tiện thực tế khi làm thủ tục kiểm định; chưa thực hiện cấp đổi chứng nhận đăng ký xe ở lần kiểm định tiếp theo sau khi phương tiện đã được cấp chứng nhận cải tạo.

Đại diện lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam nhận định: “Với quy định như trên, sẽ có hàng loạt phương tiện bị từ chối kiểm định, do chủ xe chưa thực hiện trách nhiệm giải quyết vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ; xe đã cải tạo nhưng chủ xe chưa thực hiện thủ tục đổi chứng nhận đăng ký xe; xe đã chuyển sang loại hình kinh doanh vận tải (biển số màu vàng) nhưng chủ xe chưa thực hiện thủ tục đổi Chứng nhận đăng ký xe hoặc ngược lại”.

Thậm chí, nếu màu sơn của phương tiện trên thực tế không đúng với màu sơn trên chứng nhận đăng ký xe, hoặc chủ xe tự ý thay đổi, cải tạo xe dẫn đến thông số kỹ thuật của xe có sự sai khác với chứng nhận đăng ký xe cũng sẽ bị cơ sở đăng kiểm từ chối kiểm định.

Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng thừa nhận thực tế còn tồn tại những trường hợp trên do hệ quả một thời gian dài, chủ phương tiện không thực hiện đúng quy định của pháp luật. “Quy định lần này đưa ra để cơ sở đăng kiểm và chủ phương tiện phải tuân thủ đúng, bảo đảm tính thượng tôn pháp luật và để thống nhất dữ liệu phương tiện giữa cơ quan đăng ký xe và cơ quan đăng kiểm, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý phương tiện và xử lý vi phạm”, lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam nhấn mạnh.

Cùng với đó, để tháo gỡ khó khăn, giải quyết vướng mắc, bất cập và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp có thể làm thủ tục cấp lại chứng nhận đăng ký xe, Thông tư 47 đã quy định việc chứng nhận xe cải tạo, cấp lại giấy chứng nhận xe cải tạo được thực hiện tại tất cả các cơ sở đăng kiểm xe cơ giới trên toàn quốc, trong đó đã quy định rõ một số trường hợp.

Đơn cử, xe cơ giới có sự sai khác thông tin với chứng nhận đăng ký xe, nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận cải tạo thì phải làm thủ tục chứng nhận cải tạo. Trường hợp xe cơ giới sai khác với chứng nhận đăng ký xe, các thông kỹ thuật và hình ảnh của xe phù hợp với giấy chứng nhận kiểm định đã được cấp ở lần kiểm định gần nhất trước ngày Thông tư 47 có hiệu lực thì việc cấp chứng nhận xe cải tạo thực hiện như xe thuộc đối tượng được miễn hồ sơ thiết kế (Quy định tại điểm i, khoản 5, Điều 20, Thông tư 47).

Trường hợp xe cơ giới có sự sai khác với chứng nhận đăng ký xe, các thông kỹ thuật như khối lượng bản thân; kết cấu, kích thước thùng hàng; kích thước bao của xe sai khác với giấy chứng nhận kiểm định được cấp ở lần gần nhất trước ngày Thông tư số 47 có hiệu lực, cơ sở đăng kiểm phải làm thủ tục chứng nhận xe cơ giới cải tạo. Chủ xe phải lập hồ sơ thiết kế để kiểm tra, đánh giá cấp giấy chứng nhận cải tạo (Quy định tại khoản 3, Điều 21, Thông tư 47).

Đối với các trường hợp xe cải tạo nhưng chưa thực hiện thủ tục đổi chứng nhận đăng ký xe, mà giấy chứng nhận cải tạo bị mất hoặc hết hiệu lực, hoặc bị cấp sai thì chủ xe được cấp lại giấy chứng nhận xe cải tạo để thực hiện việc cấp đổi lại chứng nhận đăng ký xe (Điều 24, Thông tư số 47). Xe cơ giới được cấp giấy chứng nhận cải tạo nhưng bị hết thời hạn hiệu lực tại thời điểm cấp giấy chứng nhận cải tạo, chủ xe có nhu cầu cấp đổi lại, việc cấp đổi chứng nhận đăng ký xe được thực hiện trên cơ sở kết quả kiểm tra đối chiếu giữa xe thực tế với thông số kỹ thuật của giấy chứng nhận cải tạo đã cấp (quy định tại khoản 5 Điều 24 Thông tư số 47).

Nếu phù hợp thì cấp lại giấy chứng nhận xe cơ giới cải tạo cho chủ xe, nếu không phù hợp thì chủ xe phải thực hiện theo quy định tại Điều 20, Điều 21, Điều 23 Thông tư số 47 để được cấp chứng nhận xe cải tạo. Đối với các trường hợp khác bị từ chối kiểm định xe thì chủ xe phải chủ động liên hệ với các cơ quan chức năng như: cơ quan đăng ký xe, cơ quan xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ, cơ quan tiến hành tố tụng (Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án) để được giải quyết.

Quy định minh bạch, thuận lợi cho người dân

Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng đánh giá, quy định về thành phần hồ sơ của xe khá rõ ràng, minh bạch về những giấy tờ phải nộp, giấy tờ phải xuất trình đối với từng trường hợp cụ thể theo từng đối tượng áp dụng. Theo đó, cơ quan chức năng bỏ quy định xuất trình bản chính Giấy biên nhận giữ bản chính Chứng nhận đăng ký xe của tổ chức tín dụng hoặc Bản sao Chứng nhận đăng ký xe có xác nhận của tổ chức cho thuê tài chính, cho vay tài chính theo quy định của pháp luật (vì không có quy định của pháp luật yêu cầu đối với trường hợp này khi thực hiện kiểm định phương tiện).

Chủ xe chỉ phải xuất trình giấy tờ về đăng ký xe gồm: bản chính chứng nhận đăng ký xe hoặc bản sao có chứng thực, hoặc bản sao điện tử được chứng thực từ bản chính chứng nhận đăng ký xe hoặc bản chính giấy hẹn cấp chứng nhận đăng ký xe.

Cơ quan chức năng cũng đưa trở lại quy định phải xuất trình Giấy chứng nhận kết quả kiểm định còn hiệu lực (bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử được chứng thực từ bản chính) đối với thiết bị nâng hàng có sức nâng theo thiết kế từ 1.000kg trở lên; thiết bị nâng người có chiều cao nâng lớn nhất lớn hơn 2m; xi téc chở khí hóa lỏng, khí dầu mỏ hóa lỏng, khí thiên nhiên nén hoặc các chất lỏng có áp suất làm việc cao hơn 0,7 (bar) hoặc chất lỏng hay chất rắn dạng bột không có áp suất nhưng khi tháo ra dùng khí có áp suất cao hơn 0,7 (bar) theo quy định tại Nghị định số 44/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật An toàn, vệ sinh lao động.

Việc quy định này bảo đảm chủ xe phải tuân thủ thực hiện Nghị định số 44/2016/NĐ-CP, đồng thời giúp cho hoạt động kiểm định khi cấp Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo về môi trường được đảm bảo toàn diện đối với các trường hợp xe lắp đặt các thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về An toàn, vệ sinh lao động.

Trong thời gian tới, Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ xây dựng hệ thống phần mềm để tích hợp Giấy chứng nhận kiểm định điện tử với dữ liệu với tài khoản định danh điện tử của chủ xe và ứng dụng VNeID nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và các cơ quan chức năng trong việc quản lý, sử dụng và tuần tra kiểm soát.

Chính vì vậy, những trường hợp xe có nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng (xe nhập lậu, trộm cắp,...) sẽ bị từ chối kiểm định do không có dữ liệu đăng ký xe của cơ quan công an, đồng thời sẽ phát hiện được những trường hợp sử dụng Chứng nhận đăng ký xe giả khi thực hiện kiểm định xe. Với các trường hợp này, cơ sở đăng kiểm xe cơ giới phải nhập thông tin lên hệ thống cảnh báo và thông báo cho cơ quan công an tại địa phương để xử lý theo quy định của pháp luật.

Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng đề nghị các cơ sở đăng kiểm xe cơ giới và Sở Giao thông vận tải các địa phương có trách nhiệm phổ biến quy định của Nghị định 166 và các quy định liên quan đến hoạt động kiểm định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng cho các tổ chức, cá nhân có liên quan tại địa phương được biết và thực hiện.