Ngăn chặn, xử lý nghiêm việc buôn bán tôm hùm đất

Thời gian gần đây, tôm hùm đất (còn gọi là tôm càng đỏ) được rao bán nhiều trên thị trường dưới dạng thực phẩm. Tuy nhiên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác nhận: Tôm hùm đất không có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam và đây là loài ngoại lai xâm hại. Việc mua bán tôm hùm đất trên thị trường là trái phép, tiềm ẩn nguy cơ gây hại với môi trường, cần ngăn chặn, xử lý kịp thời.

Sinh vật cấm nhập khẩu được bán công khaiTìm mua tôm hùm đất không khó. Chỉ cần vào các trang mạng, gõ cụm từ “mua tôm hùm đất” sẽ gặp hàng trăm các trang thông tin, mạng xã hội chào bán với mức giá chỉ từ 250.000 đến 350.000 đồng/kg. Một trang bán hàng online có tên: Hải sản tươi sống Ông Giàu thông tin: Tôm hùm đất size 40-50 con/kg, giá 350.000 đồng/kg; tôm được nhập khẩu từ Mỹ về Việt Nam. Thông tin trên được đăng kèm nhiều hình ảnh về tôm hùm đất tươi rất “bắt mắt”. Còn trên trang Facebook có tên “Tôm hùm đất Crawfish” cũng giới thiệu: Bán tôm hùm đất có nguồn gốc rõ ràng, nguồn hàng ổn định, giá phải chăng và giao hàng toàn quốc…

Lần theo số điện thoại rao bán tôm hùm đất trên trang Facebook này, chúng tôi được một người phụ nữ tên là Diễm giới thiệu: “Đơn vị cung ứng hàng với khối lượng lớn. Hiện tại, chúng tôi đang hết hàng nhưng chỉ cuối tháng 5 này, hàng sẽ về tiếp”. Cũng theo chị Diễm, tôm hùm đất của đơn vị có nguồn gốc từ Trung Quốc…

Mặc dù được rao bán công khai, song theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN& PTNT), tôm hùm đất thuộc Phụ lục II, Danh mục loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại (ban hành kèm theo Thông tư liên tịch số 27/2013/TTLT-BTNMT-BNN PTNT ngày 26-9-2013).

Tôm hùm đất cũng không có tên trong Phụ lục VIII, Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam (ban hành kèm theo Nghị định số 26/ 2019/NĐ-CP ngày 8-3-2019 của Chính phủ “Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản”). Do vậy, việc kinh doanh, tiêu thụ loài này là vi phạm quy định về đa dạng sinh học và thủy sản.

Không mua, bán và gây nuôi

Theo Bộ NN&PTNT, tôm hùm đất, hay còn gọi là tôm hùm nước ngọt, có tên khoa học là Procambarus clarki. Đây là loài ăn tạp sống bò dưới đất, ưa đào hang, hoạt động về đêm, có sức chống chịu và thích nghi cao với môi trường. Loài tôm này vừa phá hại lúa, tiêu diệt tôm bản địa, vừa có thể là nguồn gây bệnh cho các loài sinh vật khác. Tôm hùm đất vòng đời ngắn, sinh sản nhanh lại có thể di chuyển trên cạn nên khả năng phát triển tràn lan khi thoát ra ngoài môi trường là rất lớn. Ngoài bản tính hung hăng và ăn tạp, tôm hùm đất còn có khả năng thích nghi tốt với môi trường nên sẽ là mối đe dọa đối với các loại tôm đang thả nuôi ở Việt Nam.

Đáng lưu ý, đây không phải là lần đầu tiên, tôm hùm đất xuất hiện ở Việt Nam. Trước đó từ cuối năm 2016 tại tỉnh Đồng Tháp, Công ty TNHH Sen Hoàng Giang đã tiến hành nuôi tôm hùm đất. Khi đó, Bộ NN&PTNT đã kiểm tra và chỉ đạo xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật.Trước tình trạng tôm hùm đất được rao bán tràn lan trên thị trường, ngày 17-5, Bộ NN& PTNT đã ban hành công văn hỏa tốc về việc “Tăng cường kiểm soát loài tôm càng đỏ tại Việt Nam”. Bộ đề nghị các tỉnh, thành phố và cơ quan liên quan tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật với các trường hợp vi phạm; đồng thời tuyên truyền phổ biến về tác hại của loài tôm càng đỏ đối với môi trường và sản xuất nông nghiệp, ngăn chặn sự phát triển của loài này ra môi trường tự nhiên.

Trao đổi với phóng viên Báo Hànộimới, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN& PTNT) Trần Đình Luân cho biết, theo quy định, nếu phát hiện tôm hùm đất phát tán ra ngoài môi trường, các địa phương phải có biện pháp khoanh vùng, cô lập và tiêu diệt theo quy định của pháp luật. Đồng thời, áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp kiểm dịch để ngăn chặn các con đường lây lan của sinh vật từ bên ngoài vào Việt Nam.

Bộ NN&PTNT đang phối hợp cùng các cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm soát, nhất là các con đường đưa tôm hùm đất vào Việt Nam để xử lý nghiêm việc buôn bán trái phép này. “Quan trọng hơn là thông tin, tuyên truyền để cộng đồng hiểu tác hại của sinh vật ngoại lai, không tham gia mua bán” – ông Trần Đình Luân nói.

Tại Hà Nội, Sở NN&PTNT cũng đang phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra việc buôn bán tôm hùm đất trên địa bàn thành phố. Ông Nguyễn Xuân Đại, Phó Giám đốc Sở NN& PTNT Hà Nội thông tin, hiện Hà Nội chưa phát hiện tổ chức, cá nhân nuôi tôm hùm đất. Tuy nhiên, qua nắm bắt, được biết đã có một số nhà hàng và các trang mạng mua bán tôm hùm đất từ nơi khác về.

“Khi phát hiện, chúng tôi không chỉ tịch thu tang vật, tiêu hủy theo quy định mà còn xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Chúng tôi cũng đề nghị các cấp chính quyền địa phương khuyến cáo người dân không buôn bán, gây nuôi tôm hùm đất trái quy định của pháp luật” – ông Nguyễn Xuân Đại cho biết.