Nắm bắt thời điểm vàng để bứt phá trong đổi mới sáng tạo

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, trong dòng chảy sôi động của đổi mới sáng tạo toàn cầu, Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ để trở thành một điểm đến chiến lược của các dòng vốn đầu tư công nghệ cao và đổi mới sáng tạo.

Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã kêu gọi các quỹ đầu tư, tổ chức tài chính và các tập đoàn hàng đầu thế giới cùng nhau củng cố niềm tin, nắm bắt cơ hội, nhanh chóng quyết định, đầu tư mạnh mẽ để Việt Nam thực sự trở thành "điểm hấp thụ hiệu quả" các nguồn vốn đầu tư tư nhân rót vào phát triển các ngành công nghệ chiến lược của Việt Nam.

Thông điệp này được Phó Thủ tướng nêu lên tại Diễn đàn đầu tư Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2025 (VIPC Summit 2025) diễn ra ngày 22/4/2025.

Thực tế, Việt Nam đang chứng kiến làn sóng đầu tư chưa từng có vào các lĩnh vực công nghệ cao và đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo (AI), với những đột phá mạnh mẽ trong AI tạo sinh đang trở thành tâm điểm thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư chiến lược toàn cầu.

Nhiều quốc gia, nền kinh tế phát triển đã chủ động thành lập các quỹ đầu tư chuyên biệt cho đổi mới sáng tạo như: châu Âu, Hàn Quốc, Hoa Kỳ... Những quỹ này không chỉ cung cấp nguồn vốn mồi quan trọng cho các dự án công nghệ cao mà còn đóng vai trò "kích hoạt" sự tham gia của khu vực tư nhân, góp phần làm gia tăng mạnh mẽ quy mô và hiệu quả đầu tư.

Trong đó, dòng vốn từ khu vực tư nhân đang giữ vai trò then chốt để thúc đẩy các ý tưởng đột phá, mô hình kinh doanh mới và phát triển sản phẩm công nghệ tiên phong. Các quỹ đầu tư mạo hiểm, các tập đoàn công nghệ toàn cầu chính là "nhà bảo trợ" cho sự phát triển của tương lai. Sự chủ động và linh hoạt của khu vực tư nhân, kết hợp với định hướng và đồng hành từ Nhà nước đã tạo nên những hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mạnh mẽ tại nhiều quốc gia.

Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ, là điểm đến chiến lược của dòng vốn đầu tư công nghệ cao

"Trong dòng chảy sôi động của đổi mới sáng tạo toàn cầu, Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ để trở thành một điểm đến chiến lược của các dòng vốn đầu tư công nghệ cao và đổi mới sáng tạo", Phó Thủ tướng khẳng định.

Trong dòng chảy sôi động của đổi mới sáng tạo toàn cầu, Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ để trở thành một điểm đến chiến lược của các dòng vốn đầu tư công nghệ cao và đổi mới sáng tạo

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng

Quá trình chuyển dịch chuỗi cung ứng đang tạo đòn bẩy mạnh mẽ, giúp Việt Nam gia tăng thị phần sản xuất trong các lĩnh vực như điện tử, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Bên cạnh đó, với sự đồng hành của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), nhiều tập đoàn lớn như: Nvidia, Samsung, Qualcomm, Meta, Google… đã chọn Việt Nam là trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), trung tâm đổi mới sáng tạo và trung tâm công nghiệp mới.

Song song với đó, Việt Nam đang đẩy mạnh cải cách thể chế để giải phóng nguồn lực cho đổi mới sáng tạo. Báo cáo Đổi mới sáng tạo và Đầu tư tư nhân 2025, do Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) và Do Ventures, BCG xây dựng, cùng những cam kết mạnh mẽ của các quỹ đầu tư, doanh nghiệp công nghệ và đối tác quốc tế qua việc ký kết thỏa thuận hợp tác đầu tư là minh chứng cho những tiềm năng và cơ hội của thị trường Việt Nam.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng cần hành động nhanh chóng và quyết liệt để biến những cam kết, biên bản ghi nhớ thành quyết định đầu tư, hợp đồng hợp tác, biến những tiềm năng, lợi thế thành hiệu quả kinh tế.

Trao đổi với phóng viên Báo Nhân Dân, Tiến sĩ Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Bộ Tài chính, cho biết, Việt Nam đang là quốc gia có tiềm năng tham gia sâu vào chuỗi giá trị sản xuất chip toàn cầu. Đây là cơ hội giúp Việt Nam tiếp cận công nghệ hiện đại, đẩy mạnh chuyển giao và hợp tác chiến lược với các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như: Intel, Amkor, Samsung, Nvidia...

“Chúng ta không thể mãi đi sau. Đây là thời điểm vàng để bứt tốc và nếu không tận dụng, cơ hội sẽ trôi qua như nhiều lần trước”, Tiến sĩ Thịnh khuyến cáo.

Chúng ta không thể mãi đi sau. Đây là thời điểm vàng để bứt tốc và nếu không tận dụng, cơ hội sẽ trôi qua như nhiều lần trước.

Tiến sĩ Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC)

Theo vị chuyên gia này, để hiện thực hóa tiềm năng trên, Việt Nam cần xây dựng hướng đi riêng. Điều đó đòi hỏi từ chính sách Nhà nước đến chiến lược đào tạo và phát triển nhân lực cần có sự đầu tư bài bản, đồng bộ và dài hạn. “Chúng ta nên thúc đẩy đào tạo trong nước, sau đó cử sinh viên đi học ở các quốc gia công nghệ phát triển, tích lũy kinh nghiệm thực chiến, rồi quay về để phát triển đất nước”, ông Thịnh nêu quan điểm.

Cũng theo Phó Giám đốc Đỗ Tiến Thịnh, chưa bao giờ chính quyền, doanh nghiệp cảm nhận được sức nóng của đổi mới sáng tạo từ cơ chế chính sách như hiện nay. Đó là Nghị quyết 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, liền sau đó là Nghị quyết số 193 ngày 19/2/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đáng chú ý, tư duy phát triển nhân lực trong đổi mới sáng tạo ở Việt Nam hiện nay phải là “đi để trở về", tức đào tạo trong nước rồi đưa ra nước ngoài học, làm việc một thời gian rồi quay về.

Ngoài ra, Tiến sĩ Đỗ Tiến Thịnh cho rằng, trường đại học cần hợp tác với doanh nghiệp trong đào tạo. Có như vậy mới tạo ra bệ đỡ cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong đổi mới sáng tạo phát triển hiệu quả và bền vững.

Chia sẻ với Báo Nhân Dân, ông Trần Duy Đông, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc, cho biết, theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII và Chương trình hành động số 85-Ctr/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, Vĩnh Phúc đặt mục tiêu thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, phát triển và ứng dụng các tiến bộ khoa học-công nghệ, tận dụng tốt các cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư để phát triển kinh tế-xã hội.

Trong thời gian tới, tỉnh sẽ ưu tiên thu hút phát triển cụm ngành công nghiệp điện tử công nghệ cao, đưa Vĩnh Phúc trở thành trung tâm công nghiệp điện tử của cả nước, đồng thời tiếp tục triển khai các chương trình chuyển đổi số, thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp tiên tiến và hợp tác quốc tế để phát triển kinh tế tri thức.

Chúng tôi nhận thức rõ ràng rằng, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng, phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Cùng với cả hệ thống chính trị, là một địa phương, Vĩnh Phúc cũng chủ động để góp phần vào hành trình nắm bắt cơ hội vàng bứt phá trong đổi mới sáng tạo của cả nước, vững vàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc Trần Duy Đông

Vừa mới đây, tỉnh Vĩnh Phúc cũng đã đăng cai tổ chức Diễn đàn “Xây dựng kinh tế số địa phương trên nền tảng chuỗi cung ứng công nghệ cao”, điều này không chỉ mang ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức toàn diện về vai trò của kinh tế số và chuỗi cung ứng công nghệ cao, mà còn tạo động lực xây dựng hệ sinh thái số tại địa phương, giúp Vĩnh Phúc tham gia sâu hơn vào các chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự kiện kỳ vọng tạo động lực mạnh mẽ để Vĩnh Phúc tiếp tục phát triển thành địa phương đi đầu trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế của cả nước.

“Chúng tôi nhận thức rõ ràng rằng, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng, phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Cùng với cả hệ thống chính trị, là một địa phương, Vĩnh Phúc cũng chủ động để góp phần vào hành trình nắm bắt cơ hội vàng bứt phá trong đổi mới sáng tạo của cả nước, vững vàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc Trần Duy Đông nói.

Chính phủ cam kết sẵn sàng hành động, tạo điều kiện thuận lợi nhất đổi mới sáng tạo

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các chủ thể của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nhất là các quỹ đầu tư, các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp, trong đó tập trung:

Một là, tiếp tục có các khuyến nghị, đề xuất về thể chế, chính sách tạo điều kiện cởi mở, thuận lợi cho các quỹ đầu tư tư nhân hoạt động tại Việt Nam, đặc biệt là các quỹ có danh mục đầu tư ưu tiên cho các ngành công nghệ mới nổi, công nghệ cao, công nghệ chiến lược.

Hai là, thông qua các diễn đàn kết nối như: Diễn đàn Đầu tư đổi mới sáng tạo 2025, các quỹ đầu tư và các doanh nghiệp cần tiếp tục trao đổi cụ thể về định hướng đầu tư kinh doanh, tiềm năng lợi thế của mỗi bên và sớm thiết lập các cơ chế, hình thức hợp tác thiết thực, hiệu quả.

Ba là, các bộ, ngành, các viện nghiên cứu, trường đại học, các trung tâm đổi mới sáng tạo cần tiếp tục đóng vai trò là cơ quan hỗ trợ, thúc đẩy, tạo "sân chơi" thông thoáng, rộng mở cho các doanh nghiệp, quỹ và tổ chức, cá nhân đầu tư vào đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Chính phủ cam kết luôn sẵn sàng hành động, đồng hành và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tất cả các bên tham gia thúc đẩy đổi mới sáng tạo. "Đi cùng nhau, chúng ta sẽ tiến xa trong việc thực hiện mục tiêu huy động nguồn lực khu vực tư nhân vào tăng trưởng kinh tế, xây dựng đất nước Việt Nam thịnh vượng và hùng cường trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.