Kiến tạo không gian phát triển mới trong kỷ nguyên vươn mình

Đại hội Đảng bộ Bộ Xây dựng lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030 đánh dấu mốc lịch sử trong quá trình phát triển của ngành xây dựng khi sáp nhập hai bộ: Xây dựng và Giao thông vận tải.

Xác định chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn, Bộ Xây dựng quyết tâm khẳng định sứ mệnh kiến tạo hạ tầng hiện đại, kết nối vận tải thông minh, mở rộng không gian phát triển, đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên vươn mình.

Nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức Đảng

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sâu sát của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, sự ủng hộ của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ Bộ Xây dựng đã phát huy tinh thần đoàn kết, bản lĩnh vững vàng, trách nhiệm cao trước Đảng và nhân dân để hoàn thành thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ trước, hoàn thành xuất sắc hầu hết các chỉ tiêu nhiệm vụ với nhiều điểm sáng.

Việc học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã gắn chặt với thực tiễn từng đơn vị. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được tổ chức nền nếp, hiệu quả. Công tác kiểm tra, giám sát được đẩy mạnh có trọng tâm, trọng điểm. Công tác dân vận và lãnh đạo các đoàn thể có chuyển biến rõ nét, bám sát nhiệm vụ chính trị, gắn kết phong trào thi đua yêu nước với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và xây dựng Đảng…

Đáng chú ý, trong giai đoạn có sự thay đổi lớn về tổ chức bộ máy và mô hình tổ chức, sau khi tổ chức đảng của Bộ Giao thông vận tải và Bộ Xây dựng hợp nhất (từ ngày 1/3/2025), Đảng ủy Bộ Xây dựng đã nhanh chóng làm tốt công tác ổn định tư tưởng, kiện toàn tổ chức, thống nhất phương thức lãnh đạo, tổ chức lại các cơ sở đảng hiệu quả. Đảng bộ Bộ Xây dựng là đảng bộ cấp trên cơ sở trực thuộc Đảng bộ Chính phủ với 53 tổ chức đảng trực thuộc và hơn 9.750 đảng viên - thể hiện quy mô, tầm vóc và năng lực lãnh đạo ở một tầm cao mới.

Trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, Đảng bộ đã chỉ đạo quyết liệt cải cách thể chế, hoàn thiện hành lang pháp lý, tháo gỡ kịp thời những điểm nghẽn. Nhiều luật quan trọng đã trình Quốc hội và được thông qua như: Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (2023), Luật Đường bộ, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn (2024), Luật Đường sắt (2025)… Bộ đã tổng kết và đề xuất sửa đổi nhiều luật chiến lược khác như Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Luật Đường thủy nội địa, Bộ luật Hàng hải Việt Nam, nhất là sửa đổi Luật Xây dựng,… tạo nền tảng pháp lý đồng bộ, liên thông giữa xây dựng-giao thông-đô thị-logistics.

Bộ đã ban hành hơn 440 văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm nhiều cơ chế đổi mới mạnh mẽ trong phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục, khuyến khích đầu tư xây dựng, phát triển đô thị thông minh, kinh tế xanh và chuyển đổi số. Thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Bộ đã phân cấp, phân quyền 118 nhiệm vụ cho địa phương.

Về công tác quy hoạch-chiến lược, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt toàn bộ 5 quy hoạch chuyên ngành giao thông cấp quốc gia, lần đầu tiên trong lịch sử được lập đồng bộ. Cùng với đó là Chiến lược phát triển ngành Giao thông vận tải đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các đề án phát triển cảng cạn, logistics, mạng lưới ga đường sắt, trung tâm tiếp vận hàng hóa…, góp phần định hình phát triển hạ tầng chiến lược, đồng bộ, kết nối đa phương thức.

Lĩnh vực phát triển kết cấu hạ tầng đã tạo nhiều dấu ấn đột phá. Bộ đã khởi công 93 dự án, hoàn thành 83 dự án giao thông, xây dựng...; hoàn thành khoảng 3.000 km cao tốc, trong đó cơ bản hoàn thành đoạn cao tốc phía Đông từ Lạng Sơn tới Cà Mau. Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành - công trình trọng điểm quốc gia, đến nay đã hoàn thành các gói thầu nền móng, nhà ga hành khách và các hạng mục kỹ thuật quan trọng, phấn đấu hoàn thành giai đoạn 1 vào cuối năm 2025. Bộ đã trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt Dự án đường sắt tốc độ cao bắc-nam sau gần 20 năm nghiên cứu; Dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, phấn đấu khởi công cuối năm 2025; trình Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam giai đoạn 2021-2030; thúc đẩy đầu tư, nâng cấp cảng Cái Mép-Thị Vải, Lạch Huyện, Vân Phong…

Trong lĩnh vực quản lý hoạt động vận tải, Đảng bộ đã chỉ đạo tái cơ cấu vận tải, tăng kết nối liên phương thức, nâng cao năng lực dịch vụ. Từ năm 2020-2024: Khối lượng vận chuyển, luân chuyển hàng hóa, hành khách toàn ngành tăng từ 1,46-1,9 lần, tăng trưởng bình quân từ 13-16%/năm.

Về quản lý nhà ở và thị trường bất động sản, đến nay cả nước có 692 dự án nhà ở xã hội đang triển khai với quy mô 633.559 căn. Gần 124.000 căn nhà đã được hỗ trợ cho người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ, hộ nghèo, hộ cận nghèo. Bộ đã tháo gỡ 136/788 dự án bất động sản đang gặp khó khăn…

Công tác quản lý nhà nước về quy hoạch-kiến trúc tiếp tục hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, đồng thời ban hành Kế hoạch thực hiện quy hoạch; quy hoạch chung đô thị Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, thành phố Huế và các khu kinh tế có vai trò động lực phát triển. Tính đến tháng 6/2025, toàn quốc có 900 đô thị. Tỷ lệ đô thị hóa cả nước đạt khoảng 44,9%.

Về đột phá phát triển nguồn nhân lực, khoa học sáng tạo, Bộ đã đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, ứng dụng công nghệ mới trong đào tạo trực tuyến. Hơn 1.200 nhiệm vụ khoa học-công nghệ đã triển khai, tập trung vào các lĩnh vực như xây dựng thông minh, vật liệu xanh, tiêu chuẩn kỹ thuật, chuyển đổi số.

Những kết quả nêu trên thể hiện Đảng bộ Bộ Xây dựng trong nhiệm kỳ qua không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, mà còn tạo nên những dấu ấn đột phá trên 3 trụ cột chiến lược: Hoàn thiện thể chế pháp luật, phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ-hiện đại và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Việc hợp nhất tổ chức, mở rộng quy mô và yêu cầu ngày càng cao trong quản lý ngành đã tạo tiền đề vững chắc để bước vào nhiệm kỳ 2025-2030 với khí thế mới, quyết tâm mới và kỳ vọng lớn hơn.

Xác định các khâu đột phá chiến lược

Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Bộ Xây dựng đứng trước nhiều thời cơ phát triển mới, song cũng đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, nhất là yêu cầu cao về hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng đồng bộ, xây dựng đô thị thông minh, bền vững và bảo đảm an toàn giao thông. Đảng bộ quán triệt sâu sắc phương châm hành động: “Đoàn kết-Dân chủ-Kỷ cương-Đột phá-Phát triển”, gắn chặt công tác xây dựng Đảng với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.

Đảng bộ đặt ra những mục tiêu cụ thể cho các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị về triển khai nhiệm vụ chính trị và công tác Đảng. Trong đó, Đảng bộ tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành nhiều mục tiêu lớn như: Hoàn thiện đồng bộ thể chế, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tiếp tục rà soát tháo gỡ các điểm nghẽn của ngành để đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng hai con số, phấn đấu đóng góp hơn 20% giá trị GDP cả nước.

Cụ thể là triển khai các đề án lớn có tác động sâu rộng đến phát triển kinh tế-xã hội như: Đến năm 2030 có ít nhất 5.000 km đường bộ cao tốc; khởi công đường sắt tốc độ cao bắc-nam, đường sắt đô thị, đường sắt kết nối Trung Quốc; đưa vào khai thác hiệu quả Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành hệ thống đường ven biển, các cảng biển trung chuyển quốc tế tại Lạch Huyện, Cái Mép-Thị Vải, Cần Giờ, Liên Chiểu, Nam Đồ Sơn...; thúc đẩy hoàn thành mục tiêu một triệu căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030 theo đề án Chính phủ…

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đặt ra, Đảng ủy Bộ đã xác định 4 nghị quyết quan trọng được Trung ương coi là “bộ tứ chiến lược” gồm Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 59-NQ/TW, Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW là nền móng và định hướng xuyên suốt cho quá trình phát triển ngành trong giai đoạn 2025-2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là kim chỉ nam cho quá trình hiện đại hóa toàn diện ngành xây dựng. Bộ trưởng trực tiếp làm Trưởng ban Chỉ đạo về phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đã ban hành Chương trình chuyển đổi số ngành đến năm 2025, định hướng đến 2030.

Triển khai Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, bộ đang đẩy mạnh các cơ chế hợp tác song phương và đa phương với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Lào, Campuchia, EU, Hoa Kỳ, Australia… Tăng cường vai trò trong các khuôn khổ đa phương như: WTO, APEC, ASEAN, ASEAN+, CPTPP, EVFTA, UNESCAP, OSJD... Qua đó, huy động hiệu quả các nguồn lực ODA, FDI, vốn vay ưu đãi…

Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác lập pháp và thi hành pháp luật là cơ sở để Bộ Xây dựng xác lập chương trình lập pháp có tính kiến tạo, đồng bộ và thực tiễn. Việc cải cách thể chế, giảm chồng chéo, tạo môi trường pháp lý thông thoáng là tiền đề để thực thi hiệu quả mục tiêu của các nghị quyết khác.

Thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, Bộ Xây dựng xác định rõ phát triển khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực trung tâm không chỉ là yêu cầu chính trị, mà còn là lựa chọn tất yếu để đẩy nhanh hiện đại hóa ngành xây dựng và phát triển bền vững.

Để Nghị quyết Đại hội sớm đi vào cuộc sống, Đảng ủy Bộ Xây dựng xác định phải chỉ đạo hoàn thành tốt kịch bản tăng trưởng của ngành, mục tiêu cuối cùng là hiệu quả kinh tế, sự hài lòng của doanh nghiệp, người dân. Đại hội lần thứ nhất của Đảng bộ Bộ Xây dựng đánh dấu sự thay đổi lớn, bước chuyển quan trọng trong tổ chức, chức năng và nhiệm vụ khi hợp nhất hai ngành xây dựng và giao thông vận tải. Việc hợp nhất thể hiện cam kết mạnh mẽ về đổi mới tư duy, kiến tạo phát triển hạ tầng, đô thị, chuyển đổi số và phát triển xanh - những trụ cột chiến lược của đất nước.

Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Bộ Xây dựng phải thật sự trở thành một khối thống nhất về tư tưởng, hành động để hoàn thành sứ mệnh kiến tạo hạ tầng-kết nối vận tải-mở rộng không gian phát triển trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Mỗi cán bộ, đảng viên cần biến tinh thần Đại hội thành hành động cụ thể trong công việc hằng ngày, dù ở vị trí công tác nào cũng cảm thấy mình là một phần của sứ mệnh lớn lao này, có vai trò, có đóng góp cho ngành, cho đất nước và được lịch sử ghi nhận.

Với quyết tâm chính trị cao và sự đồng thuận trong toàn Đảng bộ, tinh thần sáng tạo, phát huy dân chủ, trí tuệ của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, Đảng bộ Bộ Xây dựng sẽ hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội ngay từ đầu nhiệm kỳ, tạo nền tảng cho bước phát triển bứt phá trong giai đoạn tới, hoàn thành thắng lợi mục tiêu Đại hội đã đặt ra.