Italia khôi phục năng lượng hạt nhân sau gần 40 năm

Sau gần 40 năm vắng bóng, năng lượng hạt nhân chuẩn bị “tái xuất” tại Italia, trong bối cảnh Chính phủ Thủ tướng Giorgia Meloni vừa thông qua một đạo luật tạo điều kiện cho sự trở lại của nguồn năng lượng quan trọng này.

Bước đi nêu trên được kỳ vọng đạt được hai mục tiêu quan trọng, giúp Roma vừa bảo đảm an ninh năng lượng vừa hiện thực hóa các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính.

Quyết định khôi phục điện hạt nhân được đánh giá là bước chuyển chiến lược trong chính sách năng lượng của Italia. Từng là một trong những quốc gia tiên phong trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, song năm 1987, Italia quyết định từ bỏ năng lượng hạt nhân theo kết quả một cuộc trưng cầu ý dân diễn ra sau sự cố hạt nhân Chernobyl năm 1986. Sau đó, hơn 94% số dân Italia đã ngăn chặn nỗ lực tái khởi động ngành năng lượng quan trọng này vào năm 2011, khi họ bỏ phiếu phản đối trong một cuộc trưng cầu ý dân khác, được tổ chức ngay sau thảm họa hạt nhân Fukushima ở Nhật Bản.

Bộ trưởng Môi trường và An ninh năng lượng Italia Gilberto Pichetto Fratin khẳng định, Italia sẵn sàng khôi phục hoạt động sản xuất điện hạt nhân vì đây là lựa chọn tất yếu để hiện thực hóa chiến lược năng lượng của nước này. Những tiến bộ về công nghệ sản xuất và mức độ an toàn ngày càng cao khiến việc cấm sản xuất năng lượng hạt nhân không còn phù hợp với giai đoạn phát triển hiện nay của đất nước.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ Italia vừa thông qua đạo luật tạo điều kiện cho sự trở lại của năng lượng hạt nhân. Đạo luật mới thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học về công nghệ hạt nhân; thành lập một cơ quan độc lập để giám sát lĩnh vực này; tạo điều kiện thuận lợi cho việc tháo dỡ các nhà máy cũ; hướng tới việc sử dụng các lò phản ứng mô- đun tiên tiến để sản xuất điện hạt nhân một cách bền vững. Quyết định khôi phục sản xuất năng lượng hạt nhân là bước đi quan trọng trong nỗ lực triển khai Kế hoạch quốc gia về năng lượng và khí hậu của Italia.

Theo kế hoạch, năng lượng hạt nhân sẽ cung cấp từ 11-22% nguồn cung điện của Italia vào năm 2050. Về mặt kinh tế, Roma kỳ vọng, nguồn năng lượng này sẽ giúp giải quyết nhu cầu cấp bách về năng lượng, giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, đồng thời hạ giá điện tại Italia, vốn đang ở mức cao hơn nhiều so với các nước khác thuộc Liên minh châu Âu (EU). Ngoài ra, các chuyên gia ước tính, Italia có thể tiết kiệm được 17 tỷ euro chi phí khử các-bon cho nền kinh tế vào năm 2050 nếu năng lượng hạt nhân chiếm ít nhất 11% cơ cấu năng lượng của đất nước.

Không chỉ mang lại những lợi ích quan trọng cho nền kinh tế, điện hạt nhân còn được xem là công cụ quan trọng để Italia hiện thực hóa các mục tiêu tham vọng về khí hậu.

Không chỉ mang lại những lợi ích quan trọng cho nền kinh tế, điện hạt nhân còn được xem là công cụ quan trọng để Italia hiện thực hóa các mục tiêu tham vọng về khí hậu. Giới phân tích cho rằng, nhà máy điện hạt nhân hầu như không tạo ra khí thải gây hiệu ứng nhà kính hoặc chất gây ô nhiễm không khí trong quá trình hoạt động. Vì vậy, khôi phục điện hạt nhân là bước đi cần thiết để Roma thực hiện cam kết giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính xuống mức 0 vào năm 2050.

Giám đốc điều hành Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) Fatih Birol nhận định, nếu không có sự hỗ trợ của năng lượng hạt nhân, thế giới khó có thể đạt được các mục tiêu về khí hậu đúng thời hạn. Theo người đứng đầu IEA, năng lượng tái tạo đóng vai trò quan trọng, song các quốc gia vẫn cần năng lượng hạt nhân, nhất là những nước không có tiềm năng lớn về sản xuất năng lượng tái tạo.

Tiến trình khôi phục năng lượng hạt nhân tại Italia dự kiến đối mặt không ít khó khăn, nhất là liên quan đến việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy và quản lý chất thải phóng xạ. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, với sự hỗ trợ của chính phủ và kinh nghiệm phong phú của các công ty năng lượng hàng đầu quốc gia, Italia sẽ sớm gặt hái thành quả trong nỗ lực phát triển điện hạt nhân, qua đó thực hiện mục tiêu kép giảm phát thải và bảo đảm nguồn cung điện cho phát triển kinh tế.