Hải Phòng: Cụm di tích nhà Mạc tại Dương Kinh được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt

Sáng 19/4, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích liên quan đến nhà Mạc tại Dương Kinh.

Đây là một dấu mốc quan trọng trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, lịch sử của thành phố Cảng và vùng đất Kiến Thụy giàu truyền thống.

Vương triều Mạc do Thái tổ Mạc Đăng Dung sáng lập, tồn tại từ năm 1527 đến năm 1592, trải qua 65 năm với 5 đời vua. Dù chỉ trị vì trong một khoảng thời gian không dài so với các triều đại phong kiến khác, song nhà Mạc đã ghi dấu ấn rõ nét trong lịch sử dân tộc bằng những cải cách về kinh tế, hành chính, giáo dục, đề cao nhân tài và ổn định đời sống nhân dân.

Dưới thời Mạc, nhiều hiền tài đã xuất hiện, tiêu biểu như Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm và Tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ, nữ tiến sĩ đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.

Kinh đô Dương Kinh, nơi đặt nền móng vương triều, cũng chính là quê hương của Mạc Đăng Dung, nay thuộc địa bàn huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng. Đây là một trong những kinh đô ven biển hiếm hoi trong lịch sử Việt Nam, thể hiện tầm nhìn chiến lược về chính trị, quân sự và kinh tế của nhà Mạc. Trải qua thời gian, nơi đây vẫn còn bảo tồn được nhiều di tích quan trọng, trở thành địa chỉ đỏ trong hành trình tìm về cội nguồn dân tộc.

Cụm di tích liên quan đến nhà Mạc tại Dương Kinh gồm 5 điểm di tích tiêu biểu: Từ đường họ Mạc (Di tích quốc gia, 2002), Khu tưởng niệm các vua nhà Mạc (Di tích cấp thành phố, 2016), chùa Trà Phương (Di tích quốc gia, 2007), chùa Nhân Trai (Di tích cấp thành phố, 2003) và đền, chùa Hòa Liễu (Di tích quốc gia, 1993). Đây là tổng hòa của giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc nghệ thuật, thể hiện tầm vóc của một vương triều và sự gắn bó sâu sắc với vùng đất Hải Phòng.

Đặc biệt, tại các di tích này đang lưu giữ nhiều bảo vật quốc gia vô cùng quý giá như: Định Nam đao - thanh kiếm biểu tượng quyền lực của Mạc Đăng Dung; tượng Mạc Thái Tổ - tác phẩm điêu khắc độc đáo thể hiện thần thái uy nghiêm của vị vua khai quốc; bức phù điêu Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, cùng hàng loạt văn bia cổ mang giá trị tư liệu và nghệ thuật đặc sắc.

Cụm di tích cũng là nơi gìn giữ những giá trị văn hóa phi vật thể độc đáo, trong đó nổi bật là Lễ hội Minh thề - nghi lễ tuyên thệ chống tham nhũng, gian dối duy nhất còn tồn tại đến ngày nay tại Việt Nam. Lễ hội này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn thể hiện tinh thần thượng tôn đạo lý, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu trong bộ máy cai trị xưa và nay.

Việc Cụm di tích liên quan đến nhà Mạc ở Dương Kinh được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long ký Quyết định số 152 ngày 17/01/2025 công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt (trở thành 1 trong 5 Di tích quốc gia đặc biệt của thành phố Hải Phòng) là sự kiện quan trọng, ghi nhận những giá trị to lớn, tiêu biểu về mặt lịch sử, văn hóa và kiến trúc của quần thể di tích này.

Theo lãnh đạo huyện Kiến Thụy, việc được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt sẽ tạo động lực lớn cho địa phương trong việc bảo tồn, tu bổ di tích gắn với phát triển du lịch văn hóa, hình thành các tour du lịch về nguồn, giáo dục lịch sử truyền thống cho thế hệ trẻ, đồng thời đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế-xã hội của huyện và thành phố Hải Phòng.