Để khối nghỉ hè an toàn

- Nghỉ hè là kỳ nghỉ dài để học sinh thoải mái nghỉ ngơi, vui chơi. Thế nhưng, đây cũng là thời điểm gia tăng các vụ tai nạn thương tích, đặc biệt là đuối nước làm ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí là cả tính mạng các em. Trước thực trạng ấy, việc trang bị kỹ năng an toàn, tăng cường giám sát và phối hợp giữa gia đình, nhà trường cùng cộng đồng đang trở thành yêu cầu cấp thiết, để mùa hè thực sự là mùa vui. 

Cận kề kỳ nghỉ hè, cuối tháng 4 vừa qua, chỉ trong một khoảnh khắc đùa nghịch thiếu quan sát, em Hoàng Nhật Minh, học sinh lớp 4 Trường Tiểu học xã Hợp Thành (huyện Cao Lộc) đã ngã vào một chiếc ô tô đậu ven đường và bị cạnh sắc cứa vào vùng mắt, phải đưa đến trạm y tế để khâu vết thương. Dù may mắn em không bị nguy hiểm đến tính mạng, nhưng sự việc là lời cảnh báo rằng: chỉ một phút lơ là, tai nạn có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Hè đến là thời điểm học sinh được nghỉ ngơi, vui chơi, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt khi các em không được người lớn giám sát thường xuyên. Chị Ma Thị Mây, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn chia sẻ: Nhà tôi có hai bé gái đang học tiểu học. Mỗi dịp hè, tôi để các cháu tự chơi ở nhà. Để hạn chế tai nạn, tôi luôn nhắc các cháu tránh xa khu vực bếp, ổ điện, cất các vật sắc nhọn, đồng thời lắp camera để tiện theo dõi, nhắc nhở. 

Đó là một cách làm chủ động, nhưng thực tế không phải gia đình nào cũng có điều kiện giám sát con em cả ngày.

Học sinh, đặc biệt ở lứa tuổi mầm non và tiểu học thường hiếu động, tò mò và thích khám phá môi trường xung quanh nhưng lại chưa có đủ nhận thức để phòng tránh rủi ro. Trong khi đó, phụ huynh vẫn phải đi làm, sản xuất, nên khó tránh khỏi những lúc lơ là. Do đó, mùa hè cũng là thời điểm xảy ra nhiều vụ tai nạn thương tích như: ngã do leo trèo, bị động vật cắn, côn trùng đốt, điện giật, bỏng, tai nạn giao thông… Với địa hình nhiều sông, suối, ao, hồ như ở Lạng Sơn, trẻ em thường rủ nhau ra suối, ao tắm mà không có người lớn đi cùng, rủi ro lại càng lớn hơn. Từ năm 2024 đến nay, toàn tỉnh xảy ra 9 vụ đuối nước. Đây là thực trạng đáng báo động, nhất là khi kỳ nghỉ hè dài sắp đến và các em thiếu sự giám sát thường xuyên từ gia đình.

Trước thực trạng này, Sở Giáo dục và Đào tạo đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Ông Bế Đoàn Trọng, Phó Trưởng Phòng Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên, Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Ngay từ đầu năm học, phòng đã tham mưu lãnh đạo sở ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện Quyết định 4501/QĐ-BGDĐT năm 2021 của Bộ GD&ĐT về chương trình phòng, chống tai nạn thương tích giai đoạn 2021–2025; triển khai Thông tư số 45 ngày 31/12/2021 của Bộ GD&ĐT quy định về việc xây dựng trường học an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích trong cơ sở giáo dục mầm non và Thông tư số 18 ngày 26/10/2023 của Bộ GD&ĐT hướng dẫn xây dựng trường học an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích trong cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục thường xuyên đến 100% trường học. Đồng thời, sở chỉ đạo các cơ sở giáo dục đẩy mạnh tuyên truyền về phòng, chống tai nạn thương tích trong học sinh và phụ huynh. Trước khi bàn giao học sinh về nghỉ hè, chúng tôi hướng dẫn các trường tăng cường triển khai hoạt động tuyên truyền nhằm giúp học sinh nhận biết nguy cơ, hướng dẫn kỹ năng phòng, chống tai nạn thương tích cũng như xử lý khi tai nạn xảy ra.

Thực hiện chỉ đạo đó, các trường học đã tăng cường giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích, đuối nước; vận động gia đình thường xuyên quan tâm, giám sát trẻ em, nhất là trong kỳ nghỉ hè và mùa mưa bão. Các em học sinh cũng được phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước. Các trường thường xuyên kiểm tra, rà soát cơ sở vật chất như: thiết bị học tập, khu vui chơi, tường rào, lan can, đảm bảo tiêu chí trường học an toàn. Ngoài ra, các trường phối hợp với các cơ quan chức năng, đoàn thể, nhân dân tại địa phương để tạo sân chơi lành mạnh, kiểm tra các điểm nguy cơ cao về đuối nước và tổ chức cảnh báo kịp thời.

Các trường cũng chủ động tổ chức hoặc phối hợp tổ chức lớp dạy bơi, hướng dẫn kỹ năng sử dụng áo phao, sơ cứu đuối nước, thoát hiểm trong môi trường nước… Nhiều đơn vị còn huy động nguồn lực xã hội hóa để giảm chi phí học bơi. Dịp hè năm 2024, toàn tỉnh đã tổ chức 86 lớp dạy bơi, thu hút gần 9.600 học sinh tham gia, qua đó, cho thấy hiệu quả và sự lan tỏa tích cực.

Cùng với đó, nhiều trường còn tổ chức các buổi tập huấn, diễn tập tình huống thực tế. Trong tháng 5/2025, Trường THPT Dân tộc Nội trú tỉnh, Trường THPT Chuyên Chu Văn An, Trường Tiểu học Vĩnh Trại, Trường THPT Cao Lộc... đã phối hợp với các đơn vị như Ban Thanh niên Công an tỉnh, Phòng Cảnh sát Phòng cháy chưa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Bệnh xá Công an tỉnh tổ chức huấn luyện cho hàng nghìn học sinh. Tại các buổi tập huấn, diễn tập, các em được học cách nhận biết nguy cơ đuối nước, sơ cứu người bị nạn, sử dụng áo phao và diễn tập cứu hộ. Những chương trình này không chỉ nâng cao kỹ năng sống mà còn giúp học sinh hình thành ý thức chủ động bảo vệ bản thân.

Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc,  xã Gia Cát, huyện Cao Lộc trong tháng 5/2025 đã tổ chức hoạt động ngoại khóa về phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước cho toàn thể học sinh. Cô Nông Thị Bích Phương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc cho biết: Ban Giám hiệu đã chỉ đạo giáo viên lồng ghép nội dung phòng, chống tai nạn thương tích vào các tiết học; tổ chức cho học sinh xem video hướng dẫn và gửi tài liệu qua các nhóm zalo đến phụ huynh để cùng phối hợp quản lý, chăm sóc học sinh trong dịp hè.

Việc tạo sân chơi cho thiếu nhi trong dịp hè cũng được chính quyền các cấp, các tổ chức đoàn thể quan tâm. UBND một số huyện trên địa bàn tỉnh đã chỉ đạo mở các lớp bơi miễn phí cho thiếu nhi; tổ chức rà soát, đặt biển cảnh báo tại các điểm tiềm ẩn nguy cơ. Tổ chức đoàn, hội các cấp cũng có nhiều hoạt động đồng hành với thiếu nhi trong dịp hè. 

Anh Đoàn Thành Công, Phó Bí thư phụ trách Tỉnh đoàn cho biết: Trong Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè 2025, một trong những nội dung được Tỉnh đoàn đặc biệt chú trọng là phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ em. Chúng tôi đã giao chỉ tiêu mỗi huyện, thành đoàn tổ chức ít nhất 1 lớp dạy bơi miễn phí hoặc 1 lớp tập huấn kỹ năng phòng chống đuối nước dành cho thiếu nhi. Hiện nay, các cấp bộ đoàn đã xây dựng và duy trì các điểm vui chơi công cộng an toàn tại các  xã, thị trấn trên toàn tỉnh. Cùng với đó là nhiều hoạt động thiết thực như: dạy bơi, hướng dẫn kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích, tổ chức các hội thi thể thao, văn nghệ, trò chơi dân gian… Qua đó, tạo môi trường sinh hoạt hè lành mạnh, giúp thiếu nhi vui chơi an toàn, rèn luyện kỹ năng sống, hạn chế tối đa nguy cơ xảy ra tai nạn trong điều kiện thiếu sự giám sát của người lớn.

Kỳ nghỉ hè 2025 đã cận kề, bên cạnh những nỗ lực từ các cấp, các ngành, điều quan trọng hơn cả là sự chung tay của gia đình và cộng đồng, những người gần gũi, gắn bó với trẻ mỗi ngày. Nếu thiếu sự sát sao từ chính những người thân trong gia đình, việc bảo vệ trẻ em sẽ không thể đạt hiệu quả toàn diện. Mỗi phụ huynh cần ý thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc theo dõi, nhắc nhở và trang bị cho con các kỹ năng xử lý tình huống cần thiết.