Để cá không chết chìm theo lũ

- Mùa mưa bão đang đến gần, mang theo nỗi lo thường trực của người nuôi cá lồng trên địa bàn tỉnh. Ký ức về những đợt mưa lũ năm ngoái vẫn còn nguyên trong tâm trí người dân khi lồng hỏng, cá bị cuốn trôi, thiệt hại cả tỷ đồng. Năm nay, để tránh “vết xe đổ”, các đơn vị chuyên môn và người nuôi cá đã chủ động các biện pháp nhằm bảo vệ đàn cá trước thiên tai.

Văn Quan là huyện có diện tích nuôi cá lồng lớn nhất trên địa bàn tỉnh. Do ảnh hưởng của mưa lũ trong năm 2024, đặc biệt là ảnh hưởng của bão Yagi (tháng 9/2024) đã làm thiệt hại 139 lồng cá và 24,22 ha ao nuôi, tổng giá trị thiệt hại hơn 2,4 tỷ đồng.

Theo ông Lý Văn Đàm, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Văn Quan: Để đảm bảo an toàn chăn nuôi cá lồng trước mùa mưa bão, ngay từ đầu năm, đơn vị đã tham mưu UBND huyện chỉ đạo UBND các xã, thị trấn kiểm tra, tuyên truyền, hướng dẫn các hộ dân bố trí, sắp xếp vị trí lồng cá, không để lồng cá ở các nơi nước lũ chảy xiết, gia cố lại trụ cột, thay mới những tấm lưới cũ, rách… Đặc biệt, trong mùa mưa bão, thời tiết thay đổi, nên phải tăng sức đề kháng cho cá, thường xuyên vệ sinh, trục vớt cá chết, bảo đảm môi trường sống tốt cho cá, tránh dịch bệnh phát sinh. Ngoài ra, các trưởng thôn, khu phố tại các xã có cá lồng trên địa bàn huyện đã chủ động tuyên truyền, hướng dẫn người dân các biện pháp bảo đảm an toàn nuôi cá lồng mùa mưa bão.

Bà Trần Thị Tố Loan, thị trấn Văn Quan, huyện Văn Quan cho biết: Gia đình tôi nuôi cá lồng được 4 năm với 4 lồng cá. Bình quân mỗi năm, gia đình thu hoạch và bán ra thị trường khoảng 1 tấn cá. Tuy nhiên, nuôi cá lồng nhiều rủi ro. Như năm vừa qua, do ảnh hưởng của thiên tai, gia đình bị mất hơn 3.000 con cá nhỏ mới thả. Rút kinh nghiệm từ năm trước, ngay từ đầu năm nay, gia đình tôi đã kiểm tra, gia cố lại lồng, hệ thống phao, lưới, chằng, buộc giữ các lồng cá chắc chắn, đồng thời, thường xuyên theo dõi diễn biến thời tiết để có biện pháp thu hoạch, bảo vệ kịp thời, tránh thất thoát cá trong lồng ra ngoài.

Cũng như các hộ dân tại huyện Văn Quan, hiện nay, người dân cũng như các hợp tác xã chăn nuôi cá lồng trên địa bàn tỉnh đang tích cực triển khai các biện pháp để bảo vệ cá lồng. Ông Luân Văn Bảy, Giám đốc Hợp tác xã Thủy sản Thác Xăng, xã Bắc La, huyện Văn Lãng cho biết: Năm 2017, hợp tác xã thành lập với 11 thành viên chủ yếu chăn nuôi cá lồng. Đến nay, hợp tác xã duy trì nuôi tổng 35 lồng cá. Năm vừa qua, do mưa lớn, hợp tác xã có 5 lồng cá bị ảnh hưởng. Để tránh thất thoát cá khi nước dâng cao, từ đầu năm 2025 đến nay, chúng tôi đã tăng cường kiểm tra, thu hoạch và xuất bán gần 9 tấn cá. Đồng thời, hiện nay, các thành viên đã gia cố xong các lồng và đưa lồng cá neo tại các khu vực an toàn.

Theo thống kê của cơ quan chuyên môn, hiện, toàn tỉnh có 513 lồng cá, tập trung ở các huyện Văn Quan, Văn Lãng, Tràng Định, Bình Gia, Bắc Sơn, Lộc Bình. Hiện nay, bên cạnh sự chủ động của người dân, ngành chuyên môn tỉnh cũng tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp.

Ông Vũ Kỳ Nam, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết: Để chủ động ứng phó cũng như hạn chế thấp nhất rủi ro cho các hộ nuôi cá lồng, trước mùa mưa bão, đơn vị đã thực hiện tuyên truyền lồng ghép thông qua các chương trình, khuyến cáo cho người dân nuôi trồng thủy sản nói chung và nuôi cá lồng nói riêng về một số biện pháp kỹ thuật chăm sóc, quản lý nuôi trồng thủy sản trong mùa mưa bão, nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người dân. Cùng  đó, thực hiện chương trình khuyến nông thủy sản, từ đầu năm 2025 đến nay, trung tâm đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức 1 lớp về kỹ thuật nuôi cá lồng, giúp nâng cao kiến thức cho người dân. Trong thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông tiếp tục tham mưu Sở Nông nghiệp và Môi trường ban hành các văn bản chỉ đạo và có những khuyến cáo trong nuôi cá lồng nói riêng và nuôi trồng thủy sản nói chung trước và sau bão.

Để góp phần nâng cao hiệu quả chăn nuôi đối với cá lồng, trung tâm cũng khuyến cáo các hộ chăn nuôi cá cần chú ý vệ sinh môi trường nước, bổ sung chế phẩm sinh học và thức ăn cho cá vào thời điểm mưa lũ nhằm tăng sức đề kháng, phòng chống dịch bệnh; chủ động di chuyển lồng cá vào vị trí an toàn; chuẩn bị máy sục để tạo oxy trong trường hợp cần thiết. Người dân cần chủ động theo dõi diễn biến thời tiết để có biện pháp phòng, tránh kịp thời, thu hoạch thủy sản nuôi khi đạt kích cỡ thương phẩm trước khi mưa lũ xảy ra tại những khu vực xung yếu, hay ngập lụt…Từ đó, để việc nuôi cá lồng tiếp tục đem lại hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân.