Giới đầu tư 'quay cuồng' vì đòn thuế của ông Trump

Trong bối cảnh chính sách thuế của chính quyền Trump leo thang, nhà đầu tư thận trọng rút vốn khỏi thị trường chứng khoán Mỹ, tìm kiếm các tài sản an toàn hơn.

Những động thái gần đây của chính quyền Mỹ, bao gồm áp thuế mới và đề xuất hủy bỏ trợ cấp sản xuất chip bán dẫn, đã khiến giới đầu tư lo ngại về khả năng suy thoái kinh tế. Trong khi một số chuyên gia tin rằng thị trường có thể phục hồi nếu điều chỉnh chính sách, bởi những bất ổn từ thuế quan và căng thẳng thương mại vẫn là mối đe dọa lớn với nền kinh tế.

Rút khỏi cổ phiếu Mỹ

Theo khảo sát mới của Ngân hàng Mỹ (BofA), các nhà quản lý quỹ toàn cầu đang chuyển vốn khỏi thị trường Mỹ với tốc độ chưa từng thấy, trong bối cảnh chính quyền Trump tiếp tục gia tăng căng thẳng thương mại với Canada, Mexico, Trung Quốc và các đối tác khác.

Báo cáo hàng tháng của BofA nhận định, sự biến động của thị trường Mỹ đạt đỉnh, dẫn đến dòng tiền rút khỏi cổ phiếu Mỹ ở mức kỷ lục. Nhà đầu tư đang chuyển hướng sang các tài sản an toàn hơn như tiền mặt, vàng hoặc đầu tư vào những thị trường khác như Khu vực đồng tiền chung châu Âu.

Sau hai ngày phục hồi, thị trường chứng khoán Mỹ lại quay đầu giảm mạnh vào 18/3. Chỉ số S&P 500 giảm 60 điểm (1,1%) xuống còn 5.615 điểm, Dow Jones mất 260 điểm (0,6%), còn Nasdaq Composite sụt 305 điểm (1,7%).

Brian Coulton, nhà kinh tế trưởng tại Fitch Ratings, nhận định rằng quy mô và tốc độ tăng thuế quan của Mỹ kể từ tháng 1 rất đáng kinh ngạc. Trong khi đó, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) hạ dự báo tăng trưởng của Mỹ và toàn cầu, trích dẫn những rủi ro từ căng thẳng thương mại.

Theo S&P Global Market Intelligence, GDP Mỹ chỉ tăng 1,2% trong quý đầu năm 2025, thấp hơn nhiều so với mức 2,3% của quý trước. Dù nền kinh tế Mỹ tăng trưởng 2,8% trong năm 2024 nhờ thu nhập doanh nghiệp cao, việc làm tăng mạnh và tiêu dùng ổn định, nhưng triển vọng sắp tới không mấy khả quan.

Theo các chuyên gia, chiến lược thuế quan của Trump không chỉ là một chiêu bài đàm phán mà còn là một kế hoạch dài hạn nhằm củng cố các ngành công nghiệp quan trọng của Mỹ và thúc đẩy đầu tư nội địa. Tuy nhiên, chính sách này đang làm gia tăng lo ngại trong giới đầu tư.

Nhà phân tích thị trường Adam Crisafulli từ Vital Knowledge cảnh báo, dù chính quyền Trump cố gắng điều chỉnh thông điệp về chính sách kinh tế, nhưng thực tế là chương trình nghị sự về thương mại và thuế quan sẽ tạo ra những xáo trộn lớn trong ngắn hạn và trung hạn.

Tác động qua lại

Vài tháng sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump thực hiện nhiều thay đổi đáng kể trong chính sách, ban hành hơn 2 sắc lệnh hành pháp mỗi ngày, tập trung vào nhập cư, thuế quan và bãi bỏ quy định, tác động sâu rộng đến thị trường toàn cầu.

Về thuế quan, chính sách của ông Trump có thể làm tăng chi phí hàng hóa nhập khẩu, gây áp lực lên lạm phát và tạo rủi ro cho doanh nghiệp xuất khẩu do các nước đối tác có thể áp thuế đáp trả. Mặc dù thuế quan có thể mang lại nguồn thu bổ sung, nhưng sự không chắc chắn về chính sách này gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc hoạch định giá cả và chiến lược kinh doanh.

Thị trường tài chính cũng chịu ảnh hưởng, vì sự bất ổn từ chính sách thương mại thường không được nhà đầu tư ưa chuộng.

Trong khi đó, việc bãi bỏ quy định – một trong những trọng tâm chính sách của ông Trump – có thể thúc đẩy hoạt động đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và tiền điện tử. Tuy nhiên, Theo Tiến sĩ David Kelly, chuyên gia của J.P. Morgan, thiếu quy định có thể tạo ra những rủi ro lớn, giống như các cuộc khủng hoảng kinh tế trước đây. Điều quan trọng là phải tìm ra sự cân bằng giữa tự do kinh doanh và kiểm soát hợp lý.

Về lãi suất, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vẫn giữ thái độ thận trọng. Nếu các chính sách của ông Trump đẩy lạm phát lên cao, khả năng Fed tăng lãi suất là có thể xảy ra, ảnh hưởng đến chi phí vay vốn và đầu tư. Dù vậy, Kelly tin rằng nền kinh tế Mỹ vẫn có khả năng duy trì tăng trưởng, nhờ vào sự năng động của doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Trong bối cảnh đó, các công ty Mỹ đang chứng kiến sự mở rộng lợi nhuận, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ. Mặc dù thị trường chứng khoán có thể bị tác động bởi những biến động chính trị, triển vọng lợi nhuận của doanh nghiệp vẫn tích cực. Ngoài ra, trí tuệ nhân tạo (AI) đang bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, có thể nâng cao năng suất nhưng cũng đặt ra những thách thức về kiểm soát và tác động xã hội.

Cam kết có đủ trấn an?

Các nhà đầu tư tỏ ra lạc quan khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết gia hạn cắt giảm thuế trong bài phát biểu trước Quốc hội, nhưng đồng thời cũng lo ngại khi ông tiếp tục nhấn mạnh chính sách thuế quan và đề xuất hủy bỏ trợ cấp sản xuất chip bán dẫn.

Những phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh thị trường tài chính đang ở thời điểm nhạy cảm. Tâm lý phấn khởi sau bầu cử dần nhường chỗ cho lo ngại rằng các chính sách của ông Trump có thể làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế và đẩy lạm phát lên cao.

Art Hogan, chiến lược gia tại B. Riley Wealth, cảnh báo thuế quan vẫn là yếu tố đáng lo ngại nhất trong phát biểu của ông Trump. Ngoài ra, Charu Chanana, chiến lược gia đầu tư chính tại Saxo, nhận định việc rút lại Đạo luật CHIPS có thể ảnh hưởng lớn đến đầu tư, chuỗi cung ứng và khả năng cạnh tranh của Mỹ trong ngành. Nếu chính sách này thực sự được thực thi, các công ty dựa vào hỗ trợ của chính phủ có thể phải xem xét lại kế hoạch mở rộng, trong khi các đối thủ nước ngoài có thể giành lợi thế.

Tuy nhiên, phản ứng của thị trường sẽ phụ thuộc vào việc đây chỉ là tuyên bố chính trị hay một thay đổi chính sách thực sự.