Giá trị ứng dụng cao từ đề tài nghiên cứu phòng trị sâu bệnh cho cây na

– Trước thực tế cây na Chi Lăng xuất hiện một số sâu bệnh hại đặc biệt là ruồi vàng đục quả, nhóm học sinh Trường THPT chuyên Chu Văn An (thành phố Lạng Sơn) đã nghiên cứu chế tạo thành công thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) nano sinh học phòng, chống sâu bệnh cho cây na vừa có hiệu quả trong phòng, chống sâu bệnh, vừa thân thiện với môi trường.

Đầu năm học 2020 – 2021, nhóm học sinh gồm Vũ Quang Tùng, lớp 11 C1 và Phạm Hồng Hạnh, lớp 10 C1, Trường THPT chuyên Chu Văn An đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu chế tạo thuốc BVTV nano sinh học phòng bệnh cho cây na”. Đề tài do cô Nghiêm Minh Châu, giáo viên nhà trường hướng dẫn. Em Phạm Hồng Hạnh cho biết: Những năm gần đây chúng em thấy sâu bệnh xuất hiện trên cây na Chi Lăng như rệp sáp, bọ phấn, bọ xít lưng gù… đặc biệt là ruồi vàng đục quả. Đặc tính của ruồi vàng là sẽ chích sâu vào lớp vỏ quả để đẻ trứng. Khi quả na sắp chín thì trứng nở thành sâu non (giòi non) ăn thịt quả làm quả bị thối, gây thiệt hại cho người dân. Người dân đã có những biện pháp khắc phục như: bẫy bả sinh học, diệt các loại côn trùng… Với những cách làm này tuy có hiệu quả, chi phí thấp nhưng lại khá sơ sài, tốn thời gian và chúng chỉ có hiệu quả trên từng đối tượng gây hại riêng lẻ. Trên cơ sở kiến thức học được từ môn Hóa học, chúng em đã hình thành ý tưởng về chế tạo thuốc BVTV nano sinh học, qua đó được sự đồng tình và hướng dẫn thực hiện của giáo viên bộ môn.

Học sinh Trường THPT chuyên Chu Văn An nghiên cứu chế tạo thuốc bảo vệ thực vật nano sinh học phòng chống sâu bệnh cho cây na trong phòng thí nghiệm

Sản phẩm nghiên cứu có 5 thành phần chính bao gồm: dung dịch nano bạc, đồng, kẽm oxit, dịch chiết lá na và dịch chiết lá trầu không. Mỗi thành phần đều có tính năng ưu việt và bổ trợ cho nhau. Các dung dịch nano sinh học bạc, đồng và kẽm oxit phối trộn theo tỉ lệ 1:1:1.

Cô Nghiêm Minh Châu, giáo viên hướng dẫn chia sẻ: Trong quá trình nghiên cứu, nhóm đã phải di chuyển nhiều lần từ trường đến Viện Nano của Đại học Phenikaa tại Hà Nội và vườn na tại huyện Chi Lăng để thử nghiệm… Tuy vậy, với mong muốn giải quyết nỗi lo phòng trừ sâu bệnh, giúp cải thiện đời sống người dân đã thôi thúc nhóm nghiên cứu cố gắng hoàn thiện đề tài một cách sớm nhất và hiệu quả.

Theo đó, sản phẩm đã được thử nghiệm nhiều lần khác nhau trên 36 cây trong 2 vụ na. Kết quả cho thấy, sản phẩm có khả năng bảo vệ cây khỏi sâu bệnh và côn trùng gây hại đến 95%, trong khi đó, với biện pháp thông thường đang được áp dụng chỉ đạt khoảng 85% (tùy thuộc vào địa hình và thời tiết có thời điểm một số cây na bị hư hỏng hoàn toàn). Ngoài ra, người dân khi sử dụng thuốc BVTV nano sinh học có thể sử dụng bằng tay không vì thuốc đạt ngưỡng an toàn khi phun là 14 mg/30 mg, thuốc sau khi phun 7 ngày có thể sử dụng thay vì các loại thuốc trước đây phải 3 tuần mới có thể sử dụng sản phẩm. Sau khi thử nghiệm thuốc BVTV nano sinh học trên cây na, nhóm nghiên cứu đã phân tích hàm lượng tồn dư các chất: bạc, đồng, kẽm trên các mẫu quả na sau khi thu hoạch là 0,5 đến 0,7 mg/30 mg – dưới ngưỡng gây hại cho con người.

Thầy Bùi Văn Ngọc, Phó Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Chu Văn An cho biết: Khi thực hiện đề tài này, chúng tôi rất may mắn nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ từ các bậc phụ huynh, chủ vườn na tại huyện Chi Lăng. Thời gian tới, nhà trường tiếp tục tạo điều kiện để các em học sinh phát huy khả năng sáng tạo, nghiên cứu ra nhiều sản phẩm có ứng dụng cao và thân thiện với môi trường.

Dự kiến thời gian tiếp theo, nhóm nghiên cứu sẽ hoàn thiện quy trình sản xuất chế phẩm thuốc BVTV nano sinh học phòng bệnh cho cây na để tiến tới thương mại hóa sản phẩm, dự tính giá bán ra thị trường là 30.000 đồng/lọ 100 ml, khá cạnh tranh so với giá các loại thuốc BVTV khác.

Với tiêu chí thân thiện với môi trường, sản phẩm sẽ góp phần giải quyết nỗi lo sâu bệnh cho cây na, có khả năng cung cấp các vi chất cần thiết để tăng cường sức đề kháng cho cây, giúp nâng cao hiệu quả kinh tế cho cây na, tại các cuộc thi cấp tỉnh, quốc gia, đề tài này đã được đánh giá cao. Cụ thể đề tài đã đạt giải nhất cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lạng Sơn lần thứ 13 (năm 2021) và đạt giải ba cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm 2021