Dừng xe quá vạch chờ đèn đỏ có bị xử phạt hay không?

Khi dừng chờ đèn đỏ, xe đè vạch hoặc dừng chờ quá vạch nhưng chưa vượt qua cột đèn tín hiệu, người tham gia giao thông có bị xử phạt?

Tại các nút giao thông đô thị, không khó để bắt gặp cảnh tượng hàng loạt chủ phương tiện tham gia giao thông dừng xe chờ đèn đỏ nhưng không đúng vị trí.

Thay vì dừng lại phía sau vạch trắng theo quy định, nhiều xe máy và ô tô đã lấn lên phía trước cả mét, thậm chí đỗ cả vào vạch của người đi bộ.

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 đã quy định người tham gia giao thông đường bộ phải chấp hành báo hiệu đường bộ như sau: Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông; Tín hiệu đèn giao thông; Biển báo hiệu đường bộ; Vạch kẻ đường và các dấu hiệu khác trên mặt đường; Cọc tiêu, tường bảo vệ, rào chắn, đinh phản quang, tiêu phản quang, cột Km, cọc H; Thiết bị âm thanh báo hiệu đường bộ.

Nhiều người lại cho rằng khi tham gia giao thông thì cần tuân thủ tín hiệu đèn giao thông, chỉ cần tuân thủ không vượt đèn đỏ là sẽ không bị xử phạt, còn việc dừng xe đè vạch hoặc quá vạch nhưng vẫn ở dưới cột đèn tín hiệu giao thông thì vẫn là không vi phạm quy định.

Tuy nhiên, theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2024/BGTVT về Báo hiệu đường bộ, tín hiệu đèn màu đỏ là cấm đi, báo hiệu phải dừng lại trước vạch dừng.

Nếu không có vạch dừng thì phương tiện phải dừng trước đèn tín hiệu theo chiều đi. Trường hợp không có vạch dừng thì vị trí đặt đèn tín hiệu gần nhất theo chiều đi mới được coi như là vạch dừng.

Với trường hợp vạch kẻ để dừng trước đèn tín hiệu, cần hiểu vạch ở đây có ý nghĩa như một hàng đinh, vượt qua là không tuân thủ đèn.

Như vậy theo đúng quy định thì khi tín hiệu đèn màu vàng, xe phải dừng lại trước vạch dừng; trường hợp đang đi trên vạch dừng hoặc đã đi qua vạch dừng mà tín hiệu đèn màu vàng thì được đi tiếp. Tín hiệu đèn màu đỏ là cấm đi.

Điều đáng lưu ý là hiện nay, các hệ thống camera giám sát giao thông ghi nhận chính xác vị trí phương tiện tại thời điểm đèn chuyển màu, bất kể người điều khiển có ý định tiếp tục di chuyển hay không.

Thêm vào đó, tín hiệu đèn giao thông và vạch dừng là hai yếu tố đồng bộ, nhằm điều tiết trật tự giao thông tại ngã tư. Khi phương tiện dừng sai vị trí quy định, thì hậu quả gây ra có thể tương tự hành vi vượt đèn đỏ – thậm chí tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.

Không những vậy, việc dừng xe tuỳ tiện không đúng vạch quy định khi chờ đèn đỏ còn khiến cảnh quan giao thông lộn xộn, gây hiệu ứng tâm lý "bầy đàn”, một người đỗ thì người khác sẽ nghĩ tại sao tôi không được đỗ và khiến nhiều người khác cũng sẵn sàng vi phạm theo.

Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều giao lộ dù có đầy đủ tín hiệu đèn, vạch sơn phân làn, biển báo… vẫn xảy ra tình trạng chen lấn làn gây ùn tắc.

Do đó, hành vi chỉ “nhích nhẹ” bánh xe chạm qua vạch cũng có đủ cơ sở để xử phạt hành chính đối với lỗi "không tuân thủ đèn tín hiệu giao thông".

Theo quy định tại Nghị định 168 năm 2024 của Chính phủ thì việc dừng xe đè vạch hoặc phía trên vạch dừng, dù trước vị trí đặt đèn tín hiệu giao thông sẽ vẫn bị coi là vượt đèn đỏ và bị phạt như hành vi vượt đèn đỏ, với mức phạt là 4-6 triệu đồng đối với người điều khiển mô tô, xe máy, và 18-20 triệu đồng đối với người điều khiển ô tô. Ngoài ra, người điều khiển phương tiện còn bị trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe.