Đối tượng, điều kiện được đề nghị đặc xá và không đề nghị đặc xá dịp 2/9/2025

Theo Quyết định số 1244/2025/QĐ-CTN về đặc xá năm 2025 (đợt 2), đối tượng đặc xá, điều kiện được đề nghị đặc xá và các trường hợp không được đề nghị đặc xá đã được nêu rõ.

Cụ thể, theo Điều 1 của Quyết định, thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/2025); thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2025.

Điều 2, Quyết định quy định đối tượng đặc xá bao gồm: Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

Về điều kiện được đề nghị đặc xá, Điều 3, Quyết định quy định như sau:

Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung tân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự, cụ thể như sau: Người bị kết án phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn phải có 18 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ trên 15 năm đến 30 năm phải có 16 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ trên 10 năm đến 15 năm phải có 14 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ trên 8 năm đến 10 năm phải có 8 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ trên 5 năm đến 8 năm phải có 4 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ trên 3 năm đến 5 năm phải có 2 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ 3 năm trở xuống phải có ít nhất 1 quý liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên. Tất cả các trường hợp nêu trên phải có thời gian tiếp theo được nhận xét, đánh giá kết quả xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên.

Những phạm nhân quy định tại điểm b khoản 1 Điều này thuộc diện bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án hoặc bị tạm giữ, tạm giam liên tục cho đến khi đi chấp hành án phạt tù; những phạm nhân quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều này nếu không đủ số quý xếp loại chấp hành án phạt tù theo quy định nêu trên do không đủ thời gian xếp loại thì được thiếu quý xếp loại chấp hành án phạt tù nhưng ít nhất phải có 1 quý xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên, cụ thể như sau: Thiếu 1 quý đầu tiên của thời gian liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá (đối với người bị kết án phạt tù từ trên 3 năm đến 5 năm); thiếu 2 quý đầu tiên của thời gian liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá (đối với người bị kết án phạt tù từ trên 5 năm đến 8 năm); thiếu 3 quý đầu tiên của thời gian liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá (đối với người bị kết án phạt tù từ trên 8 năm đến 15 năm); thiếu 4 quý đầu tiên của thời gian liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá (đối với người bị kết án phạt tù từ trên 15 năm trở lên) thì vẫn được xét, đề nghị đặc xá nếu có đủ các điều kiện khác.

b) Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là một phần ba thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

Người bị kết án về tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội; tội phá hoại chính sách đoàn kết; tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; người bị kết án từ 10 năm tù trở lên về một trong các tội quy định tại Chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người của Bộ luật Hình sự do cố ý hoặc người bị kết án từ 7 năm tù trở lên về tội cướp tài sản; tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; tội sản xuất trái phép chất ma túy; tội mua bán trái phép chất ma túy; tội chiếm đoạt chất ma túy của Bộ luật Hình sự đã chấp hành án phạt tù ít nhất một phần hai thời gian đối với trường hợp bị kết án phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 17 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

c) Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí.

d) Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng.

đ) Đã thi hành xong hoặc thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù về tội phạm không phải là tội phạm tham nhũng.

Trường hợp phải thi hành nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với tài sản không thuộc sở hữu của Nhà nước thì phải được người được thi hành án đồng ý hoãn thi hành án hoặc không yêu cầu thi hành án đối với tài sản này;

e) Khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự.

g) Không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 4 Quyết định này.

2. Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và đủ số kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự trong thời gian chấp hành án phạt tù trước khi có quyết định tạm đình chỉ như quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.

b) Đã có thời gian chấp hành án phạt tù quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.

c) Các điều kiện quy định tại các điểm c, d, đ, e và g khoản 1 Điều này.

4) Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật trong thời gian được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

3. Người bị kết án phạt tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất là một phần tư thời gian và người bị kết án phạt tù chung thân đã được giảm xuống từ có thời hạn đã chấp hành ít nhất là 12 năm hoặc trường hợp bị kết án về một trong các tội quy định tại điểm b khoản 1 Điều này đã chấp hành ít nhất một phần ba thời gian đối với án phạt tù có thời hạn, 15 năm đối với án phạt tù chung thân, nếu có đủ các điều kiện quy định tại các điểm a, c, d, đ, e và g khoản 1, các điểm a, c và d khoản 2 Điều này thì được đề nghị đặc xá khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù, có xác nhận của trại giam, trại tạm giam hoặc cơ quan có thẩm quyền khác.

b) Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; người được tặng thưởng danh hiệu Dũng sĩ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước; người được tặng thưởng một trong các danh hiệu: Anh hùng Lao động, Nhà giáo nhân dân, Thầy thuốc nhân dân, Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ nhân nhân dân; người được tặng thưởng một trong các loại Huân chương; người được tặng thưởng Huy chương Kháng chiến; cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng liệt sĩ khi còn nhỏ; con của Bà mẹ Việt Nam anh hùng; cha, mẹ, vợ, chồng, con của người có công giúp đỡ cách mạng được tặng Kỷ niệm chương “Tổ quốc ghi công” hoặc Bằng “Có công với nước".

c) Người đang mắc bệnh hiểm nghèo, người đang ốm đau thường xuyên mà không tự phục vụ bản thân.

d) Khi phạm tội là người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này.

đ) Người từ đủ 70 tuổi trở lên.

e) Có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình.

g) Phụ nữ có thai hoặc có con dưới 36 tháng tuổi ở cùng mẹ trong trại giam, trại tạm giam.

h) Người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng theo quy định của pháp luật về người khuyết tật; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định của pháp luật về dân sự.

4. Người dưới 18 tuổi đang chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện quy định tại điểm a và điểm g khoản 1 Điều này hoặc người dưới 18 tuổi đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện quy định tại điểm g khoản 1, điểm a và điểm d khoản 2 Điều này được đề nghị đặc xá khi đã chấp hành ít nhất một phần tư thời gian hoặc đã chấp hành được ít nhất một phần ba thời gian đối với trường hợp bị kết án phạt tù về một trong các tội quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.

Điều 4, Quyết định cũng quy định các trường hợp không được đề nghị đặc xá bao gồm:

Người có đủ điều kiện quy định quy định tại Điều 3 của Quyết định này không được đề nghị đặc xá nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

1. Bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội phá rối an ninh; tội chống phá cơ sở giam giữ; tội khủng bố hoặc một trong các tội quy định tại Chương các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh của Bộ luật Hình sự.

2. Bản án, phần bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự.

3. Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác.

4. Trước đó đã được đặc xá.

5. Có từ 2 tiền án trở lên.

6. Thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 8 năm đối với người được quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 3; trên 10 năm đối với người được quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều 3 Quyết định này.

7. Bị kết án phạt tù về tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này.

8. Phạm tội giết 2 người trở lên hoặc giết người có tổ chức hoặc có tính chất côn đồ hoặc thực hiện tội phạm một cách man rợ; cố ý gây thương tích có tổ chức hoặc có tính chất côn đồ hoặc dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm; hiếp dâm có tính chất loạn luân; hiếp dâm trẻ em (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc hiếp dâm người dưới 16 tuổi; mua bán phụ nữ thuộc trường hợp phạm tội mua bán nhiều người (theo Bộ luật Hình sự năm 1985) hoặc mua bán người thuộc trường hợp phạm tội đối với nhiều người (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc mua bán người thuộc trường hợp phạm tội đối với 2 người trở lên; mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc mua bán người dưới 16 tuổi hoặc đánh tráo người dưới 1 tuổi hoặc chiếm đoạt người dưới 16 tuổi; cướp tài sản có sử dụng vũ khí; cướp tài sản, cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc cướp tài sản, cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản có tổ chức hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; chống người thi hành công vụ gây hậu quả nghiêm trọng (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc có tổ chức hoặc xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội.

9. Phạm tội cướp tài sản hoặc tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản mà thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 1 năm đối với người bị kết án phạt tù dưới 7 năm hoặc thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 2 năm đối với người bị kết án phạt tù từ 7 năm đến 15 năm hoặc thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 3 năm đối với người bị kết án phạt tù trên 15 năm, tù chung thân.

10. Phạm tội về ma túy mà thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 6 tháng đối với người bị kết án phạt tù từ 3 năm trở xuống hoặc thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 1 năm đối với người bị kết án phạt tù trên 3 năm đến dưới 7 năm hoặc thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 2 năm đối với người bị kết án phạt tù từ 7 năm đến 15 năm hoặc thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 3 năm đối với người bị kết án phạt tù trên 15 năm, tù chung thân.

11. Phạm một trong các tội quy định tại Chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người của Bộ luật Hình sự do cố ý mà thời hạn tù còn lại trên 2 năm đối với người bị kết án phạt tù từ 10 năm đến 15 năm hoặc thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên 3 năm đối với người bị kết án phạt tù trên 15 năm, tù chung thân.

12. Người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy trong vụ án phạm tội có tổ chức; người dùng thủ đoạn xảo quyệt, ngoan cố chống đối trong vụ án phạm tội có tổ chức; người phạm tội có tính chất chuyên nghiệp.

13. Có căn cứ khẳng định đã từng sử dụng trái phép các chất ma tuý.

14. Bị kết án phạt tù do phạm từ ba tội trở lên kể cả trường hợp tổng hợp hình phạt.

Về đặc xá trong trường hợp đặc biệt, Điều 5, Quyết định quy định, Chính phủ chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan, tổ chức có liên quan lập hồ sơ của người được đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt theo Điều 22, Điều 23 của Luật Đặc xá để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.