Đề xuất quy định mới về hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người

Bộ Y tế đang dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác.

Chi phí hiến, ghép mô, bộ phận cơ thể người

Tại dự thảo, Bộ Y tế đề xuất bổ sung Điều 33a về chi phí hiến, ghép mô, bộ phận cơ thể người vào sau Điều 33 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác như sau:

Chi phí đối với người hiến mô, bộ phận cơ thể người khi còn sống gồm các chi phí sau đây: Khám sức khỏe cho người hiến; kiểm tra các thông số sinh học của người hiến; lấy mô, bộ phận cơ thể người; chăm sóc, phục hồi sức khỏe sau khi hiến.

Chi phí đối với người hiến mô, bộ phận cơ thể người sau khi chết để chữa bệnh gồm các chi phí sau đây: Hồi sức; đánh giá chức năng mô, bộ phận cơ thể để hiến; lấy mô, bộ phận cơ thể người hiến.

Chi phí đối với người ghép mô, bộ phận cơ thể người gồm các chi phí sau đây: Kiểm tra các thông số sinh học; ghép mô, bộ phận cơ thể người; phục hồi sức khỏe; tái khám định kỳ và thuốc chống thải ghép. Dự thảo nêu rõ, trong trường hợp người ghép mô, bộ phận cơ thể người được điều phối mô, bộ phận cơ thể người từ cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khác, ngoài các chi phí nêu trên, còn có chi phí vận chuyển mô, bộ phận cơ thể người.

Đơn vị điều phối ghép mô, bộ phận cơ thể người

Bộ Y tế cũng đề xuất bổ sung Điều 36a về đơn vị điều phối ghép mô, bộ phận cơ thể người vào sau Điều 36 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác như sau:

Thủ trưởng cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người quyết định thành lập đơn vị điều phối ghép mô, bộ phận cơ thể người.

Đơn vị điều phối ghép mô, bộ phận cơ thể người có nhiệm vụ sau đây:

- Tiếp nhận và xử lý thông tin về việc hiến, thay đổi hoặc huỷ bỏ việc hiến mô, bộ phận cơ thể người tại cơ sở;

- Quản lý danh sách chờ ghép mô, bộ phận cơ thể người của cơ sở;

- Quản lý các thông tin liên quan đến người hiến, người được ghép mô, bộ phận cơ thể người tại cơ sở;

- Phối hợp với Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người trong hoạt động điều phối việc lấy, ghép, bảo quản, lưu giữ, vận chuyển mô, bộ phận cơ thể người giữa cơ sở mình với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ghép mô, bộ phận cơ thể người khác;

- Hợp tác quốc tế trong việc điều phối lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người.

Hiến máu và tiếp nhận máu từ người hiến

Tại dự thảo, Bộ Y tế cũng đề xuất bổ sung quy định về hiến máu và tiếp nhận máu từ người hiến.

Cụ thể, người hiến máu phải có độ tuổi: từ đủ 18 tuổi đến 60 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; có đủ sức khỏe theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

Người hiến máu phải được tư vấn, khám sức khỏe và làm các xét nghiệm cần thiết miễn phí trước khi lấy máu theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế. Trường hợp không đủ điều kiện được hiến máu, nhân viên y tế tiếp nhận máu phải giải thích rõ lý do.

Việc tiếp nhận máu từ người hiến phải bảo đảm an toàn cho người hiến máu và bảo đảm các quy định về chuyên môn kỹ thuật về tiếp nhận máu từ người hiến theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

Hiến tế bào gốc

Điều kiện đối với người hiến tế bào gốc được dự thảo đề xuất như sau: Có đủ điều kiện về sức khỏe theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế; có độ tuổi từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Trường hợp, người hiến tế bào gốc từ đủ 9 tuổi đến dưới 18 tuổi phải được sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp và của chính người đó về việc hiến tế bào gốc. Trường hợp, người hiến tế bào gốc chưa đủ 9 tuổi hoặc là người mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự phải được sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp về việc hiến tế bào gốc.

Người hiến tế bào gốc phải được tư vấn, khám sức khỏe và làm các xét nghiệm cần thiết miễn phí trước khi lấy tế bào gốc theo đúng quy trình chuyên môn kỹ thuật đã được người đứng đầu cơ sở tiếp nhận tế bào gốc hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt. Trường hợp không đủ điều kiện được hiến tế bào gốc, nhân viên y tế tiếp nhận tế bào gốc phải giải thích rõ lý do.

Theo dự thảo, việc hiến tế bào gốc chỉ được thực hiện tại các cơ sở sau đây: 1- Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã được Bộ Y tế cho phép thực hiện việc ghép tế bào gốc; 2- Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chưa được Bộ Y tế cho phép thực hiện việc ghép tế bào gốc nhưng có hợp đồng liên kết với ngân hàng tế bào gốc hoặc tổ chức khoa học và công nghệ thực hiện nghiên cứu về tế bào gốc.

Quyền lợi và nghĩa vụ của người hiến máu, tế bào gốc

Quyền lợi của người hiến máu và tế bào gốc:

- Được ưu tiên, cung cấp miễn phí số lượng máu tương ứng với số lượng máu đã hiến khi có nhu cầu sử dụng máu trong quá trình điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước;

- Được nghỉ nửa ngày làm việc sau khi có sự đồng ý của chủ sử dụng lao động để đi hiến máu mà không phải trừ lương hoặc tính vào ngày nghỉ phép, nghỉ lễ theo quy định của pháp luật về lao động;

- Được ưu tiên tiếp cận với nguồn tế bào gốc tại các Ngân hàng tế bào gốc khi có nhu cầu.

- Được cung cấp thông tin về các bệnh lây truyền qua đường máu;

- Được giải thích về quy trình lấy máu, tế bào gốc, các tai biến không mong muốn có thể xảy ra, các xét nghiệm sẽ thực hiện trước và sau khi hiến máu, tế bào gốc;

- Được bảo đảm bí mật về kết quả khám lâm sàng, xét nghiệm; được tư vấn về các bất thường phát hiện khi khám sức khoẻ để hiến máu, tế bào gốc; được hướng dẫn cách chăm sóc sức khoẻ sau khi hiến máu và tế bào gốc;

- Được chăm sóc, điều trị và được hỗ trợ chi phí chăm sóc, điều trị khi có các tai biến không mong muốn xảy ra trong và sau hiến máu, tế bào gốc;

Nghĩa vụ của người hiến máu, tế bào gốc:

- Cung cấp trung thực và chịu trách nhiệm về các thông tin mà mình cung cấp liên quan đến tình trạng sức khỏe trước khi hiến máu, tế bào gốc;

- Tuân thủ các chỉ định của nhân viên y tế trong quá trình khám sàng lọc và hiến máu, tế bào gốc;

- Không được hiến máu, tế bào gốc khi thuộc các trường hợp không được hiến máu, tế bào gốc sau khi đã được nhân viên y tế tư vấn.

Ngân hàng tế bào gốc

Theo dự thảo, ngân hàng tế bào gốc gồm ngân hàng tế bào gốc thuộc cơ cấu tổ chức của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và ngân hàng tế bào gốc có cơ cấu tổ chức độc lập thuộc nhà nước hoặc tư nhân.

Điều kiện cấp giấy phép hoạt động của ngân hàng tế bào gốc: Có nhân lực, trang thiết bị y tế và cơ sở vật chất phù hợp với loại tế bào gốc mà ngân hàng thực hiện; có hệ thống quản lý chất lượng đạt tiêu chuẩn quy định.

Phạm vi hoạt động của ngân hàng tế bào gốc:

- Tiếp nhận, bảo quản, lưu giữ tế bào gốc;

- Vận chuyển, cung ứng tế bào gốc cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc cơ sở nghiên cứu, cơ sở đào tạo khối ngành sức khỏe;

- Cung ứng, trao đổi tế bào gốc với các ngân hàng tế bào gốc khác;

- Áp dụng các biện pháp nuôi cấy tăng sinh để tạo các bộ tế bào gốc phôi hoặc biệt hóa tế bào gốc;

- Hợp tác với cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài trong việc trao đổi tế bào gốc nhằm mục đích khám bệnh, chữa bệnh, đào tạo, nghiên cứu y học.

Chính phủ quy định chi tiết điều kiện, thẩm quyền, hồ sơ, thủ tục cấp phép hoạt động ngân hàng tế bào gốc và các hoạt động thuộc phạm vi của ngân hàng tế bào gốc.