Chuyển dịch đồng bộ: Nâng cao hiệu quả vụ mùa

Thứ 4, 03/10/2012 | 08:55:00 [(GMT +7)] A A

LSO-Theo Trung tâm Khuyến nông, vụ mùa năm nay khung thời vụ đã được đẩy nhanh hơn so với năm trước khoảng 20 ngày. Kết hợp với việc bà con nông dân tăng cường đưa giống lúa ngắn ngày vào sản xuất sẽ tạo điều kiện thuận lợi để thu hoạch sớm hơn. Không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc tránh hạn và rét cuối vụ, chuyển dịch theo hướng này còn giúp cho nhà nông giải phóng đất, chuẩn bị sớm cho vụ đông xuân. Cán bộ khuyến nông kiểm tra mô hình lúa mùa sớm tại xã Châu Sơn, huyện Đình LậpVụ mùa năm trước, gia đình anh Mai Như Hải thôn Nà Loỏng, xã Châu Sơn, huyện Đình Lập vẫn sử dụng giống lúa Bao Thai thuần truyền thống. Một mặt sử dụng giống lúa dài ngày, trong khi đó thời gian gieo trồng vẫn khá muộn nên toàn bộ diện tích 1,3 mẫu lúa mùa của gia đình gặp phải hạn và rét cuối vụ. Không đến nỗi mất hết, nhưng năng suất thì cũng đã giảm đến ½. Anh Hải tâm sự: cả gia đình mấy miệng ăn chỉ trông vào diện tích...

Cán bộ khuyến nông kiểm tra mô hình lúa mùa sớm tại xã Châu Sơn, huyện Đình Lập

Vụ mùa năm trước, gia đình anh Mai Như Hải thôn Nà Loỏng, xã Châu Sơn, huyện Đình Lập vẫn sử dụng giống lúa Bao Thai thuần truyền thống. Một mặt sử dụng giống lúa dài ngày, trong khi đó thời gian gieo trồng vẫn khá muộn nên toàn bộ diện tích 1,3 mẫu lúa mùa của gia đình gặp phải hạn và rét cuối vụ. Không đến nỗi mất hết, nhưng năng suất thì cũng đã giảm đến ½. Anh Hải tâm sự: cả gia đình mấy miệng ăn chỉ trông vào diện tích lúa này thôi, nên mất mùa sẽ ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của gia đình. Trong khi đó, cũng đồng đất ấy, có gia đình cấy sớm hơn, vẫn sử dụng lúa thuần, nhưng là giống ngắn ngày, cho thu hoạch ổn định và cao hơn hẳn.

Từ so sánh ấy, ngay từ đầu vụ sản xuất 2012, gia đình anh Hải đã đẩy khung thời vụ gieo trồng vụ đông xuân sớm hơn để tạo điều kiện giải phóng đất có thể làm mùa sớm. Vụ mùa năm nay, toàn bộ diện tích 1,3 mẫu ruộng, vụ mùa năm nay anh thực hiện mô hình trồng lúa thuần giống DV 108 do Trung tâm Khuyến nông triển khai. Đưa chúng tôi đi tham quan một vòng, anh Hải hào hứng: giống này có đặc điểm là thời gian sinh trưởng ngắn hơn giống lúa truyền thống, hơn nữa là có khả năng chịu hạn khá tốt. Trên cánh đồng Nà Loỏng, thời điểm này, ruộng lúa của gia đình anh Hải, lúa đã bắt đầu chín bông và trong khi các diện tích mùa muộn, giống dài ngày đang trổ bông, lo rét và hạn cuối vụ, thì chỉ hơn 10 ngày nữa là gia đình anh Hải đã được thu hoạch. Bằng kinh nghiệm làm nông của mình, anh dự ước: nhìn bông thế này, chắc chắn vụ này năng suất thấp nhất phải 2,5 tạ/sào.

Trong những năm qua, diện tích mùa sớm và sử dụng các giống lúa ngắn ngày đã tăng lên đáng kể, nhưng vẫn còn rất nhiều diện tích canh tác theo phương thức truyền thống. Điều đó khiến cho lúa mùa của Lạng Sơn thường bấp bênh. Vụ mùa năm 2011 được xem như là một ví dụ điển hình khi mà chỉ mới chớm gặp hạn và rét cuối vụ, toàn bộ diện tích mùa chính vụ đã bị lép. Thống kê sơ bộ toàn tỉnh thiệt hại khoảng 37 nghìn tấn. Trong khi đó những địa phương có phong trào làm mùa sớm và thực hiện tốt chuyển dịch cơ cấu giống như Hữu Lũng, Bắc Sơn…lại rất ổn định, thậm chí là được mùa. Ngay sau đó, trong vụ đông xuân 2011-2012, các cấp, ngành đã tích cực triển khai tuyên truyền, hướng dẫn người dân đẩy nhanh tiến độ sản xuất để tạo điều kiện tăng diện tích mùa sớm, đồng thời các đơn vị chuyên môn cũng nỗ lực đưa hàng loạt các giống lúa mới chất lượng cao, ngắn ngày vào xây dựng mô hình trình diễn.

Sự vào cuộc quyết liệt ấy đã tạo ra sự chuyển biến khá rõ nét. Vụ mùa này toàn tỉnh gieo cấy được hơn 33.000 ha lúa, trong đó có tới 18.000 ha mùa sớm. Ông Nguyễn Công Bình, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông cho biết: trong vụ mùa năm nay, Trung tâm đã triển khai 8 mô hình mùa sớm sử dụng giống lúa thuần ngắn ngày trên 8 huyện trong toàn tỉnh với quy mô 24 ha. Qua kiểm tra, hiện nay các diện tích trên đều đang sinh trưởng, phát triển rất tốt và sẽ đồng loạt cho thu hoạch sớm hơn mùa chính vụ khoảng gần nửa tháng. Điều đặc biệt là các giống mới đã được khảo nghiệm, đưa vào xây dựng mô hình trong vụ này lại rất thích hợp đối với các chân ruộng hạn. Đến thời điểm này có thể nhận định năm 2012, điều kiện thời tiết thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, điều đó thể hiện qua thắng lợi của sản xuất đông xuân và những diễn biến thuận lợi của vụ mùa cho đến thời điểm này. Tuy nhiên yếu tố quan trọng quyết định đến thắng lợi của sản xuất chính là tư duy sản xuất của nhà nông đã có nhiều chuyển biến tích cực, chú trọng tới chuyển dịch cơ cấu giống và cơ cấu mùa vụ. Điều này sẽ giúp cho nông nghiệp Lạng Sơn giữ được tính ổn định cao, từ đó tạo nền tảng vững chắc để hoạch định chiến lược chuyển dịch cơ cấu cây trồng, hình thành vùng sản xuất hàng hóa, nâng cao giá trị sản xuất.

Vũ Như Phong