Đổi mới, sáng tạo trong giáo dục

- Thời gian qua, các trường học trên địa bàn tỉnh đã tích cực triển khai phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” một cách đồng bộ, gắn với nhiệm vụ chuyên môn, góp phần thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học và hiệu quả học tập của học sinh.

Từ năm học 2020 - 2021, chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 được triển khai đồng bộ trên toàn tỉnh. Trước yêu cầu đổi mới về nội dung, phương pháp và hình thức đánh giá, ngành giáo dục xác định việc đẩy mạnh phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” là giải pháp quan trọng, góp phần thực hiện hiệu quả nhiệm vụ giáo dục trong giai đoạn mới. 

Ông Đặng Hồng Cường, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, cho biết: Sở đã ban hành hướng dẫn thực hiện phong trào thi đua theo từng cấp học; đồng thời yêu cầu các cơ sở giáo dục xây dựng kế hoạch cụ thể, gắn phong trào với điều kiện thực tiễn và nhiệm vụ chuyên môn của từng đơn vị.

Thực hiện hướng dẫn của ngành, nhiều trường đã lựa chọn nội dung đổi mới sát với thực tiễn giảng dạy như tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức hoạt động trải nghiệm theo chủ đề. Đồng thời hướng dẫn giáo viên chủ động điều chỉnh kế hoạch bài dạy theo năng lực học sinh, kết hợp đánh giá bằng sản phẩm và tăng cường tương tác trong giờ học...

Đơn cử tại Trường Tiểu học Hoàng Đồng (phường Tam Thanh), cô Hoàng La Lan Huyền đã triển khai sáng kiến “Phương pháp dạy học môn Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo và ứng dụng thẩm mĩ cho học sinh tiểu học” (năm học 2023-2024). Cô Huyền cho biết: Nội dung sáng kiến tập trung xây dựng kế hoạch dạy học linh hoạt, thiết kế bài giảng theo chủ đề gắn với thực tiễn, kết hợp hoạt động trải nghiệm và đánh giá thông qua sản phẩm. Sau một năm thực hiện, tỉ lệ học sinh hoàn thành tốt môn học tăng từ 48,5% lên 57,3%, không có học sinh chưa hoàn thành.

Thực tế triển khai phong trào cho thấy, nhiều giáo viên đã chủ động đề xuất sáng kiến, mô hình giảng dạy phù hợp với đặc thù bộ môn và điều kiện nhà trường. Một số trường tăng cường sinh hoạt chuyên môn theo hướng mở, xây dựng kho học liệu số dùng chung, tổ chức lớp học kết hợp trực tiếp và trực tuyến nhằm đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng; lồng ghép kỹ năng sống, giáo dục giá trị sống và định hướng tư tưởng qua từng hoạt động học, phù hợp với yêu cầu toàn diện của chương trình giáo dục phổ thông mới.

Tại Trường THPT chuyên Chu Văn An, đội ngũ giáo viên đã đề xuất nhiều sáng kiến đổi mới phương pháp giảng dạy, chú trọng rèn luyện tư duy phản biện và kỹ năng trình bày cho học sinh. Từ những đổi mới trong môi trường học tập, nhiều học sinh đã phát huy khả năng sáng tạo và vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Tiêu biểu như em Lê Đức Anh, học sinh lớp 11E2, trưởng nhóm dự án “Scoobeedoo – Một số sản phẩm hữu cơ làm từ nấm men”, đoạt giải nhất tại cuộc thi học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp cấp tỉnh năm 2024 vừa qua. Đức Anh cho biết: Từ những giờ học trên lớp, thầy cô đã truyền cảm hứng bằng cách dạy mới, khuyến khích học sinh đặt câu hỏi, chủ động tìm tòi và thực hành. Qua đó, em có thêm tự tin, biết cách triển khai ý tưởng và thể hiện chính kiến trước hội đồng phản biện.

Theo ghi nhận của các trường học, từ năm học 2023–2024 đến nay, toàn ngành có trên 2.100 sáng kiến đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên được đăng ký, trong đó có gần 500 sáng kiến được công nhận cấp cơ sở và 30 sáng kiến đề xuất xét cấp tỉnh. Nội dung các sáng kiến tập trung vào cải tiến phương pháp dạy học, đổi mới hình thức kiểm tra đánh giá, phát triển năng lực học sinh. Một số sáng kiến đã được ứng dụng trong cả dạy học trực tiếp và trực tuyến, hỗ trợ công tác quản lý và nâng cao hiệu quả chuyên môn.

Thông qua phong trào thi đua, cùng việc triển khai các sáng kiến và mô hình phù hợp tại từng cơ sở giáo dục, chất lượng dạy và học trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Ghi nhận trong hai năm học gần đây, hằng năm có khoảng 99% học sinh tiểu học được đánh giá hoàn thành chương trình lớp học; ở cấp THCS và THPT, trên 70% học sinh đạt học lực từ khá trở lên. Đặc biệt, năm học 2024–2025, toàn tỉnh có 34 học sinh đạt giải học sinh giỏi quốc gia, tăng 1 giải so với năm học trước; tỷ lệ tốt nghiệp THPT đạt 99,19%, tăng 0,09%.

Với những kết quả đạt được, toàn ngành tiếp tục chú trọng nâng cao chất lượng sáng kiến, nhân rộng mô hình hiệu quả, tăng cường bồi dưỡng năng lực đổi mới cho đội ngũ. Qua đó, đưa phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” thực sự trở thành động lực để nhà trường, giáo viên thay đổi, từng bước đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.