Chính sách thuế quan của Mỹ bắt đầu tác động tới xuất khẩu ôtô của Nhật Bản

Số liệu của Bộ Tài chính Nhật Bản cho thấy xuất khẩu ôtô giảm mạnh 24,7% xuống còn khoảng 3.634 tỷ yen (khoảng 25 tỷ USD), trở thành yếu tố chính kéo giảm tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này.

Theo số liệu thương mại do Bộ Tài chính Nhật Bản công bố ngày 18/6, giá trị xuất khẩu trung bình của ôtô sang Mỹ trong tháng 5/2025 đã giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái.

Điều này cho thấy chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump đã bắt đầu tác động đến xuất khẩu ôtô của Nhật Bản và có khả năng các hãng xe Nhật Bản đang phải gánh chịu chi phí thuế quan để giữ giá bán tại thị trường Mỹ không tăng.

Số liệu của Bộ Tài chính Nhật Bản cho thấy tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Nhật Bản sang thị trường Mỹ trong tháng 5/2025 đạt 15.140 tỷ yen (khoảng 104 tỷ USD), giảm 11,1% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu ôtô giảm mạnh 24,7% xuống còn khoảng 3.634 tỷ yen (khoảng 25 tỷ USD), trở thành yếu tố chính kéo giảm tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này.

Số lượng ôtô xuất khẩu từ Nhật Bản sang Mỹ trong tháng trên giảm 3,9%, còn 102.653 chiếc. Mặc dù đây là lần đầu tiên sau 5 tháng ghi nhận mức giảm, nhưng mức sụt giảm về số lượng vẫn còn khiêm tốn so với mức giảm về kim ngạch. Khi chia kim ngạch xuất khẩu cho số lượng, giá trung bình mỗi chiếc xe là khoảng 3,54 triệu yen, giảm 21,7% so với cùng kỳ năm trước, tức là giảm khoảng 980.000 yen mỗi chiếc.

Giá trị xuất khẩu trung bình đã giảm liên tiếp trong ba tháng (tháng 3 giảm 1,5%, tháng 4 giảm 14,8%) và mức giảm đang có xu hướng gia tăng.

Một quan chức phụ trách thống kê thương mại của Bộ Tài chính Nhật Bản nhận định: “Tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng, nhưng mức giảm này vượt xa ảnh hưởng từ tỷ giá. Có khả năng các nhà xuất khẩu đang chủ động điều chỉnh giá bán sản phẩm."

Tỷ giá hối đoái giữa đồng USD và đồng yen Nhật trong tháng 5 là 1 USD đổi 143,97 yen, tăng giá 7,4% so với cùng kỳ năm trước.

Tập đoàn Toyota có kế hoạch duy trì giá bán tại thị trường Mỹ trong thời gian trước mắt. Phó chủ tịch của Toyota, Yoichi Miyazaki, cho biết trong buổi họp công bố kết quả tài chính tháng 5 rằng: “Chúng tôi sẽ không phản ứng một cách tùy tiện như tăng giá chỉ vì thuế quan trong ngắn hạn." Toyota cũng có kế hoạch giữ nguyên số lượng xe sản xuất tại Nhật và xuất khẩu sang Mỹ trong ngắn hạn.

Ông Sanshiro Fukao, nghiên cứu viên của Viện nghiên cứu Itochu và là chuyên gia về ngành công nghiệp ôtô cho rằng: “Do không thể đoán được kết quả đàm phán thuế quan, các nhà sản xuất không dễ dàng điều chỉnh giá bán."

Tuy nhiên, không phải tất cả các nhà sản xuất xe hơi Nhật đều giữ giá bán tại thị trường Mỹ. Hãng Subaru đã tăng giá tại thị trường Mỹ với khoảng một nửa số xe Subaru bán ra tại Mỹ được xuất khẩu từ Nhật Bản.

Việc giảm giá xuất khẩu làm giảm lợi nhuận, trong khi nếu chuyển chi phí thuế sang người tiêu dùng thì sẽ làm giảm sức cạnh tranh về giá tại thị trường Mỹ.

Trong cuộc họp thượng đỉnh ngày 16/6 giữa Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và Tổng thống Trump, không có tiến triển nào liên quan đến chính sách thuế quan của Mỹ.

Hai bên không đạt được đồng thuận về ngành ôtô, lĩnh vực được Mỹ xem là nguyên nhân chính gây thâm hụt thương mại. Điều này cho thấy ngành công nghiệp ôtô Nhật Bản sẽ tiếp tục đối mặt với tình hình kinh doanh khó khăn.

Ông Fukao nhận định: “Với các nhà sản xuất ôtô quy mô trung bình đang phụ thuộc vào thị trường Mỹ, môi trường kinh doanh sẽ trở nên cực kỳ khắc nghiệt." Ông cũng cho rằng các khu vực địa phương, nơi tập trung nhiều công ty sản xuất phụ tùng cũng sẽ không tránh khỏi bị ảnh hưởng./.