Campuchia long trọng kỷ niệm 48 năm “Con đường tiến tới đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot”

Sáng 20-6, Lễ kỷ niệm 48 năm “Con đường tiến tới đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot” (20-6-1977/ 20-6-2025) được tổ chức trọng thể tại Khu di tích lịch sử quân sự Techo Koh Thmor X16 (khu vực X16), huyện Memot, tỉnh Tbong Khmum, Campuchia dưới sự chủ trì của Đại tướng Tea Seiha, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Campuchia.

Dự lễ kỷ niệm có đại diện lãnh đạo Quốc hội, Thượng viện, Chính phủ, Bộ Quốc phòng, cựu chiến binh cùng đông đảo các tầng lớp nhân dân Campuchia, Tùy viên quân sự các nước tại Campuchia.

Về phía Việt Nam có Đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng Việt Nam do Trung tướng Nguyễn Hồng Thái, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng làm trưởng đoàn. Tham gia đoàn có Thiếu tướng Trần Ngọc Minh, Phó tư lệnh Quân khu 7; Thiếu tướng Trần Ngọc Hữu, Phó tư lệnh Bộ đội Biên phòng; Thiếu tướng Lê Văn Thuận, Phó chánh Văn phòng Quân ủy Trung ương - Văn phòng Bộ Quốc phòng; Thiếu tướng Bùi Trọng Hiếu, Phó cục trưởng Cục Đối ngoại (Bộ Quốc phòng)…

Đoàn đại biểu Bộ Ngoại giao do đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao làm trưởng đoàn; Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ cùng lãnh đạo một số địa phương tham gia đoàn.

Khi chế độ tàn bạo do Pol Pot đứng đầu “phủ bóng đêm” lên đất nước Campuchia, gây nên thảm họa diệt chủng tàn bạo ở trong nước và phát động cuộc chiến tranh xâm phạm vào lãnh thổ Việt Nam, tội ác không gì có thể tả hết. Không cam chịu bi kịch tập đoàn phản động Pol Pot gây ra, không thể đứng nhìn dân tộc đang bên bờ vực diệt vong, Trung tá Hun Sen, Trung đoàn trưởng Vùng 21, Quân khu Đông Campuchia (nay là Samdech Techo Hun Sen, Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn tối cao của Quốc vương Campuchia, Chủ tịch Thượng viện Campuchia) đã nung nấu quyết tâm phải tìm ra con đường giải cứu dân tộc. Khi đó, lựa chọn cuối cùng được ông đưa ra là tìm đường sang Việt Nam đề nghị giúp đỡ giải phóng dân tộc Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng.

21 giờ ngày 20-6-1977, tại Sở chỉ huy Trung đoàn Vùng 21 (căn cứ Koh Thmor, huyện Memot, tỉnh Kampong Cham khi đó), ông Hun Sen ra đi trong nước mắt và đau xót. Ông phải rời bỏ quê hương, rời xa người vợ thân yêu đang mang thai 5 tháng. Ông bắt đầu cuộc hành trình cách mạng đầy hiểm nguy, gian khó “lấy tính mạng của mình làm vốn liếng đấu tranh giải phóng nhân dân thoát khỏi nạn diệt chủng Pol Pot”.

Nhớ về kỷ niệm ngày đầu trên đất Việt Nam nhân chuyến đi thăm lại nơi dừng chân đầu tiên khi tới Việt Nam 45 năm trước (20-6-2022), Samdech Techo Hun Sen đã có những chia sẻ rất ân tình khi khẳng định, ông may mắn nhận được sự giúp đỡ to lớn, chân thành của Đảng, Chính phủ, Quân đội và nhân dân Việt Nam giúp ông hoàn thành nguyện vọng giải cứu dân tộc. Ông nhớ rõ, ngày 21-6-1977, khi đã vào đến lãnh thổ Việt Nam, ông cùng đồng đội được người dân Việt Nam cho ăn bữa cơm đầu tiên sau một thời gian dài chỉ ăn cháo ở Campuchia. Với ông, bữa cơm hôm đó là vô giá!

Đây là những lời chia sẻ rất chân tình khi ông hồi tưởng những kỷ niệm xúc động về sự đối đãi nhân đạo, cách hành xử nhân văn của người dân Việt Nam dành cho ông khi mới đặt chân vào lãnh thổ Việt Nam. Những ngày sau này trên đất Việt Nam, ông và đồng đội cũng vẫn luôn nhận được sự đối đãi rất ân cần, tình nghĩa và sẻ chia như vậy.

Những ngày ở Việt Nam, ông và đồng đội nhiều lần được gặp gỡ trao đổi với các cấp lãnh đạo Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong những dịp đó, ông luôn cố gắng trình bày để phía Việt Nam hiểu hơn về tình hình nguy kịch tại Campuchia đang đe dọa đến tính mạng của người dân Campuchia và đe dọa đến an ninh, chủ quyền, lãnh thổ của Việt Nam. Cùng với đó, ông luôn khẳng định chỉ có Việt Nam mới giúp được nhân dân Campuchia đang bên bờ vực thẳm. 

Cuối cùng, những nỗ lực của ông và đồng đội đã cho quả ngọt. Lãnh đạo cấp cao Việt Nam đã đọc được những báo cáo, những lá thư của ông, càng hiểu thêm những điều khủng khiếp đang diễn ra tại Campuchia và một điều vô cùng quan trọng là lãnh đạo cấp cao Việt Nam đã bắt đầu đặt niềm tin vào ông và cộng sự khi quyết định giúp đỡ các đồng chí Campuchia tổ chức xây dựng lực lượng vũ trang để giải phóng đất nước.

Trải qua nhiều gian nan, với ý chí, khát khao giải phóng dân tộc thoát khỏi nạn diệt chủng, Samdech Techo Hun Sen cùng một số nhà lãnh đạo Campuchia khác đã khởi xướng một phong trào đấu tranh vũ trang với sự giúp đỡ vô tư, trong sáng của Quân tình nguyện Việt Nam tiến hành lật đổ chế độ phản động Pol Pot, giải phóng đất nước vào ngày 7-1-1979.

Có thể nói, quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước, sẵn sàng dấn thân vào một hành trình đầy gian khổ của Samdech Techo Hun Sen là một quyết định táo bạo, sáng suốt, dũng cảm, với sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa của Việt Nam, góp phần quan trọng làm nên thắng lợi của cuộc chiến chính nghĩa lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, cứu những người dân vô tội khỏi nạn diệt chủng, mở ra một trang sử mới cho dân tộc Campuchia.

Sự kiện lịch sử này vẫn luôn còn nguyên giá trị trong tuyên truyền, giáo dục nhân dân hai nước, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay và mai sau càng hiểu rõ hơn về công lao của thế hệ cha anh đi trước cũng như thêm hiểu về tinh thần quốc tế vô tư, trong sáng của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân Việt Nam trong công cuộc giúp bạn lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, tái thiết và xây dựng đất nước từ đống tro tàn; minh chứng sống động về mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết, thủy chung, gắn bó sắt son giữa hai dân tộc Việt Nam-Campuchia.

Việc các đoàn đại biểu Việt Nam tham dự lễ kỷ niệm thể hiện sự coi trọng mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài với Campuchia. Điều này cho thấy Việt Nam luôn đề cao, đồng thời mong muốn cùng Campuchia tiếp tục vun đắp mối quan hệ đặc biệt này, góp phần tăng cường sự tin cậy chính trị, đoàn kết gắn bó giữa hai nước, hai quân đội.